तिरहुता

तिरहुता (अङ्ग्रेजी: Tirhutacode: en is deprecated ) वा मिथिलाक्षर (अङ्ग्रेजी: Mithilaksharcode: en is deprecated ) मैथिली भाषाक लिपि छी । तिरहुता लिपिक इतिहास बहुत बृहत रहल अछि । ई लिपि प्रतिक उदासिनता तथा न्यून प्रयोगक कारण मैथिली भाषी तिरहुता लिपिक बदला देवनागरी लिपिमे लिखैलेल अभ्यस्त भऽ गेल अछि । मुदा हाल कोनो कोनो पारम्परिक ब्राह्मण (पण्डित) 'पाता' (विवाह आदि सँ सम्बन्धित पत्र) पठाबैक लेल ई लिपिक प्रयोग करैत अछि । ई लिपि बङ्गला लिपि सँ मिलैतजुलैत अछि मुदा ई कनिक भिन्न अछि । ई पढबामे बङ्गला लिपि सँ बहुत कठिन अछि ।

तिरहुता, मिथिलाक्षर
तिरहुता
प्रकार
अबुगिदा
भाषासभमैथिली, संस्कृत
समय काल
c. १५अम–२०अम शताब्दीक मध्य
दिशाबामा-सँ-दहिना
आइएसओ १५९२४Tirh, 326
युनिकोड वर्ण
Tirhuta
युनिकोड भाग
U+11480–U+114DF
अन्तिम स्वीकार्य लिपि प्रतिवेदन

इतिहास तथा वर्तमान अवस्था

ई लिपिक सब सँ प्राचिन अभिलेख नेपालक जानकी मन्दिरमे भेटल अछि । प्राचिन समयमे ई ठाममे संस्कृत भाषाक समेत विकासक लेल महत्वपूर्ण योगदान रहल इतिहासविद्धसभ बतबैत अछि । ई लिपिक कम्प्युटरमे प्रयोग करैलेल फन्टक विकास सन् २००३ मे भेल छल । तहिना ई लिपिक प्राचिन नमुना भारतक दरभङ्गा जिलाक कुशेश्वरस्थान नजदिक एकटा शिवमन्दिरमे सेहो भेटल अछि जहिमे पूर्वी मगधी प्राकृतमे लिखल अछि कि मन्दिर 'कात्तिका सुदी' (अर्थात कार्तिक शुक्ल प्रतिपदा) शके १२५ (अर्थात २०३ ई सन्) मे निर्माण कएल गेल छल ।

लिपिक चिन्ह

व्यञ्जनक सङ्केत

व्यञ्जन
सङ्केत प्रतिलेखन
चित्र पाठ आइएएसटि आइपिए
तिरहुता  𑒏 ka /kа/
तिरहुता  𑒐 kha /kʰа/
तिरहुता  𑒑 ga /gа/
तिरहुता  𑒒 gha /gʱа/
तिरहुता  𑒓 ṅa /ŋа/
तिरहुता  𑒔 ca /t͡ʃa/
तिरहुता  𑒕 cha /t͡ʃʰa/
तिरहुता  𑒖 ja /d͡ʒa/
तिरहुता  𑒗 jha /d͡ʒʱa/
तिरहुता  𑒘 ña /ɲa/
तिरहुता  𑒙 ṭa /ʈa/
तिरहुता  𑒚 ṭha /ʈʰa/
तिरहुता  𑒛 ḍa /ɖa/
तिरहुता  𑒜 ḍha /ɖʱa/
तिरहुता  𑒝 ṇa /ɳa/
तिरहुता  𑒞 ta /t̪a/
तिरहुता  𑒟 tha /t̪ʰa/
तिरहुता  𑒠 da /d̪a/
तिरहुता  𑒡 dha /d̪ʱa/
तिरहुता  𑒢 na /na/
तिरहुता  𑒣 pa /pa/
तिरहुता  𑒤 pha /pʰa/
तिरहुता  𑒥 ba /ba/
तिरहुता  𑒦 bha /bʱa/
तिरहुता  𑒧 ma /ma/
तिरहुता  𑒨 ya /ja/
तिरहुता  𑒩 ra /ra/
तिरहुता  𑒪 la /la/
तिरहुता  𑒫 va /ʋa/
तिरहुता  𑒬 śa /ʃa/
तिरहुता  𑒭 ṣa /ʂa/
तिरहुता  𑒮 sa /sa/
तिरहुता  𑒯 ha /ɦa/

स्वर वर्ण

स्वर वर्ण
स्वतन्त्र निर्भर प्रतिलेखन
चित्र पाठ चित्र पाठ आइएएसटि आइपिए
तिरहुता  𑒁 a /а/
तिरहुता  𑒂 तिरहुता   𑒰 ā /а:/
तिरहुता  𑒃 तिरहुता   𑒱 і /і/
तिरहुता  𑒄 तिरहुता   𑒲 ī /і:/
तिरहुता  𑒅 तिरहुता   𑒳 u /u/
तिरहुता  𑒆 तिरहुता   𑒴 ū /u:/
तिरहुता  𑒇 तिरहुता   𑒵 /r̩/
तिरहुता  𑒈 तिरहुता   𑒶 /r̩ː/
तिरहुता  𑒉 तिरहुता   𑒷 /l̩/
तिरहुता  𑒊 तिरहुता   𑒸 /l̩ː/
तिरहुता  𑒋 तिरहुता   𑒹 ē /е:/
तिरहुता   𑒺 e /е/
तिरहुता  𑒌 तिरहुता   𑒻 аі /аі/
तिरहुता  𑒍 तिरहुता   𑒼 ō /о:/
तिरहुता   𑒽 о /о/
तिरहुता  𑒎 तिरहुता   𑒾 аu /аu/

अन्य चिन्हसभ

अन्य चिन्हसभ
चित्र पाठ नाम टिप्पणी
तिरहुता   𑒿 चन्द्रबिन्दु
तिरहुता   𑓀 अनुस्वर
तिरहुता   𑓁 विसर्ग
तिरहुता   𑓂 विराम
तिरहुता   𑓃 नुक्त
तिरहुता  𑓄 अवग्रह
तिरहुता  𑓅 वाङ्ग

अङ्कसभ

तिरहुता लिपि अङ्कसभक लेल अपन लिपिक प्रयोग करैत अछि ।

अङ्कसभ
चित्र तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता  तिरहुता 
अक्षर 𑓐 𑓑 𑓒 𑓓 𑓔 𑓕 𑓖 𑓗 𑓘 𑓙
अङ्क 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

युनिकोड

तिरहुता लिपि सन् २०१४ जुनमे युनिकोडक ७.० भर्सनमे जारी कएल गेल छल । तिरहुताक युनिकोड ब्लक U+11480–U+114DF रहल अछि ।

तिरहुता[1][2]
आधिकारिक युनिकोड कन्सोर्सियम कोड तालिका (पिडिएफ)
  0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
U+1148x 𑒀 𑒁 𑒂 𑒃 𑒄 𑒅 𑒆 𑒇 𑒈 𑒉 𑒊 𑒋 𑒌 𑒍 𑒎 𑒏
U+1149x 𑒐 𑒑 𑒒 𑒓 𑒔 𑒕 𑒖 𑒗 𑒘 𑒙 𑒚 𑒛 𑒜 𑒝 𑒞 𑒟
U+114Ax 𑒠 𑒡 𑒢 𑒣 𑒤 𑒥 𑒦 𑒧 𑒨 𑒩 𑒪 𑒫 𑒬 𑒭 𑒮 𑒯
U+114Bx 𑒰 𑒱 𑒲 𑒳 𑒴 𑒵 𑒶 𑒷 𑒸 𑒹 𑒺 𑒻 𑒼 𑒽 𑒾 𑒿
U+114Cx 𑓀 𑓁 𑓂 𑓃 𑓄 𑓅 𑓆 𑓇
U+114Dx 𑓐 𑓑 𑓒 𑓓 𑓔 𑓕 𑓖 𑓗 𑓘 𑓙
टिप्पणीसभ
    १.^ युनिकोड भर्सन ९.०
    २.^ गरे क्षेत्र नै सौपल सङ्केत


सन्दर्भ सामग्रीसभ

बाह्य जडीसभ

एहो सभ देखी

Tags:

तिरहुता इतिहास तथा वर्तमान अवस्थातिरहुता लिपिक चिन्हतिरहुता युनिकोडतिरहुता सन्दर्भ सामग्रीसभतिरहुता बाह्य जडीसभतिरहुता एहो सभ देखीतिरहुता

🔥 Trending searches on Wiki मैथिली:

नवम्बरटेक्ससदोधारा चाँदनी पुलइम्मानुएल कान्टद्वितीय प्लेग महामारीसितम्बर १२एडल्फ हिटलरआङ सान सुकीमाही विजलोकतन्त्रटर्कीभारतीय रिजर्व बैंकओक्लाहोमापाब्लो पिकासोचहल गोत्रछठिएचटिएमएलबाल गंगाधर तिलकमलेसियाएलिजाबेथ टेलरशंकर मिश्रविश्व खाद्य कार्यक्रम२७ दिसम्बररामअमिताभ बच्चनसिन्धु घाटी सभ्यतामहिलामार्टिन लूथरजुन २१श्रीमद्भगवद्गीतावृन्दावन चन्द्रोदय मन्दिरतास्केन्ट१७ दिसम्बरअस्ट्रेलियाजन हैन्कक सेन्टरमाओ त्से-तुंगजिम्मी कार्टर१८०२दोहामुमताज महलग्वांगझोउमहादेवी वर्माबेडेन पावेलजुन २आगर मालवा जिलाअप्रैल १८हर्षाली मल्होत्रा१५२१मकाउ३१ दिसम्बरवसीम अक्रमरानी मुखर्जीचिआङ् माईस्नेहलतासामूहिक बलात्कारकोठारी गोत्रटर्फ मूरहरिमोहन झा१९८३मुलेठीरानी ऐश्वर्य राज्यलक्ष्मी शाहयाहू!जुलाई १८मैक्सिको१९०५१७०५१७३९हिमानी शाहबहुजन समाज पार्टीहलिउड🡆 More