Sàlia: Frasiùn d'Arbenga

Sàlia a l'è üna de frasiùi d'Arbenga, c'a se tröva inta zòna ciü culinâre du cumün (elevâ de 60 metri in sciu livellu du mâ), ai cunfin cun a lucalitài de Cian Boschi in Cixàn e cu-e frasiùi arbenganéxi de Léca e Campugéxa, grassie ae diferenti regiùi cunfinanti, cumme u sücédde fra a i Parèi (lecaiöi) e Tèra Cunîu (saleàsca) e fra e Ciàppe (a Campugexa) e a Cà de Berta.

Regiùi

E prinsipali regiùi da frasiùn saleasca, sun: I Ruberti, E Rocche du Gattu, Còsta Reâle, A Mürta, U(r)ivéu Têra Cunîu, Ca de Berta, I Carrài e San Giacumu (vixîna aa gêxa).

•  
  Âtra vista du sentru
•  
  A gêxa paruchiale di santi Giacumu e Feìppu
•  
  A faciâ da paruchiàle
•  
  Âtra vista da gêxa

E testimunianse da nascita de l'insediamentu sun prinsipalmente culegàe cun a custrusiùn da lucâle paruchiale dedicâ ai Santi Giacumu e Feìppu, aturnu au XVI seculu. Impurtante ricurdâ u censimentu du Settesentu, c'u l'ha segnâu tòstu 25 föghi (famîe). Cun l'invaxùn fransese da Repübbrica de Zena intu 1797 a vegne custituîa ina münisipalitài ünica fra Campugexa e Sàlia, u 25 de lüiu du 1798, cun attu de züamèntu de frunte au cumisâiu da Giürisdisiùn da Sènta, Giubatta Saggi.

Architetüe religiùse

A livellu religiusu a frasiùn a fa parte da diocexi de Arbenga-Impeia, tütte e strütüe religiùse intu sò teritòiu e fan parte da parocchia dedicâ ai Santi Giacumu e Feìppu.

• Gêxa paruchiâle di Santi Giacumu e Feìppu: fundâ l'11 d'avrî du 1515, quande a cumünitài a sciorte a utegnì l'auturizzasiùn daa diocexi de pué custruî ina funte pé u batézzu legà aa catedrâle ingàna. A gêxa d'ancöi a nasce peò intu periudu sucescìvu, següu l'ampliamentu e a ricustrusiùn upe(r)à intu 1622, quandu u vegne cistruìu anscì u campanìn. A primma messa a vegne peò celebrà sulamente intu 1636.

• Uatôiu di Santi Giacumu e Feìppu: u se tröva ciü in bàssu rispettu aa gêxa, a l'è ina custrusiùn picìna e sobria, dutau de in campanìn a véa. In scia drîta rispettu a l'entrâ a se pö vegghe ina lugetta afrescâ, cun au sentru da rapresentasiùn da Madònna cu-u Bambìn.

A prudusiun ecunomica da frasiun a l'è prinsipalmente agricula, cun a cultivasiùn da vîte, cun in impurtante prudusiùn du pigàu prinsipalmente, au quale a l'è dedicâ Sagralea, a féa annuâle dedicâ ai prudutùi agriculi da ciàna e de valàe interne. A festa a se tegne tütti ànni aa fin de l'estài. Difüzu ascì u turìsmu, prinsiplamente cu-i agriturìsmi e âtre strutüe de accuiénsa.

A frasiùn a l'è culegâ a punente cun Cixan (frasiun Cian Boschi) e a levante cu-a frasiùn de Campugexa grassie aa Stadda Pruvinsale SP3, ch'a rìva fin au Sejâ.

• Bastia (Arbenga)
• Leca (Arbenga)
• Lüxignan
• Campugexa
• San Fé (Arbenga)

•   Wiki Commons a contêgne di files in sce Sàlia