Dialetto Noveize

O noveize (Nuvaize) o l'é o lìgure d'Oltrezôvo (ò Ôtrazôvo) ch'o se parla ancón a Nêuve, a Seravalle e Arquâ inta Valle Scrivia e a-o Borgheto, a Sorli e a-e Vigneue inta bassa val Borbêa e ascì in âtri pàixi vixín comme e Baàsche, e coscì anche in Arbêa inte l'âta val Borbêa, donde però coménsa a fâse sentî l'infloénsa zenéize.

O gh'à de paròlle de tranxiçión lonbarde e piemonteixi. Inti quelli scîti o noveize o se ciamma "nuvaize" e o zeneize o l'é dîto "zenaize".

ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
Dialetto Noveize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno


Novéize
Nuvaize
Parlòu inItàlia Itàlia
Parlòu inDialetto Noveize Piemonte
(Dialetto Noveize Lisciandria)
Clasificaçión
FilogéneziLéngoe indoeoropêe
 Itàliche
  Romànze
   Romànze òcidentâli
    Gàllo-Itàliche
     Lìgure
      Lìgure de l’Oltrezôvo
       Lìgure de l’Oltrezôvo centrâle
        Novéize

Paragón

Italiàn Nuvàize Munegàscu Zeneize
amico amigu amigu amigu
fuoco fögu fœgu fögu
capelli cavài caviyu cavelli
gola gùa gura gua
candela candàia candéra candeia
moneta munaida munèa munæa
seta sàida sea sæa
avuto avüu avüu avüu
stato stó stau stætu
andato 'ndó andau anætu
amato amó aimau amòu
fatto fòtu fau fætu
piano piàn adaiju, cian ciàn
piuma piüma ciüma ciümma
più ciü ciü
piantare piantò ciantà ciantâ
piombo piunbu ciungiu ciùngiu
fiamma fiamma sciama sciàmma

Difuxón

Nommi di fraçión e localitæ inta zöna donde se parla o noveize:

Bànqua – Bàncora. Arbèa – Albera Ligure. Barlò – Il Barilaro (in passu inte l'Apenéin). Cabàne d’Cösra – Capanne di Cosola. Cabèla – Cabella Ligure Cadìši – Cadisi: poche chè sparse tra Róncri e Fontan-a. Calvódi – Calvadi. Cantalùu – Cantalupo Ligure. Casàn - Cassano Spinola. Castlanìa – Castellania. Cösra – Cosola. Cupiàšu – Cadipiaggio. Dernìše – Dernice. Gavasàäna – Gavazzana. Giaö – Giarolo. Giüšràäna – Giusolana. Gòva – Monte Gava, Gavazza; in sima a-a loc. Fontan-a ( tra Surli e u munte Giaö). Gòvi – Gavi Ligure. Lèmmi – Lemmi. Merlasèin – Merlassino. Mungiardèin – Mongiardino Ligure. Munšögu – Montegioco. Paghèrna – Paderna. Paiò - Pagliaro Pertüšu – Pertuso. Prevšèin – Pallavicino. Psinò – Pessinate. Ramè – Ramero. Rócca – Roccaforte Ligure. Róncri – Roncoli. Ruchètta – Rocchetta Ligure. Santàcta – Sant’Agata Fossili. Sant’Aöšiu – Sant’ Alosio. Sanvìgu – San Vito. Suràigu – Cerreto di Molo. Vigpónsu – Vigoponzo. Vigsö – Viguzzolo. Vìlla – Villalvernia. Vuàsca – Avolasca.

Testimonianse scrite

    Poexîa dedicâ a-a ciassa da Colegiata a Neuve
    A piasa e i só palasci
    Me còra e bela piasa
    ti che t'é saimpre stata
    e cö da vegia Növe,
    anche se u taimpu u pasa
    a t'vöiu ancù pü bain.
    perchè u m' pò ch'i t' lasa
    andò a descaméin.
    E quande in mumentéin
    a m' fermu lì a guaciòte,
    e a ser'na stisa i ögi,
    u m' pò id arcurdòte
    cmè t'eri ina vóta:
    tranquila e silensiusa
    ti smiaivi in salótu
    indonde tüta a giainte
    a dménga féin-a 'n botu
    a stòva a descurì
    o püra a fò di ceti
    'n se queli chi surtiva
    da-a mesa de-e mesdì.
    E alura a restu lì
    'na stisa ancù a sugnò
    e a t' vèdu cunturnò
    da tüti i tó palasci
    bei lustri e decurè
    da artisti ch'i savaiva
    fò bain u só mesté.
    Isi ernu taimpi bón-ni
    e acsì i só padrón-ni
    ch'i g'aiva i sodi a breciu,
    i n' vraiva che e só chè
    i n' daisa mìa a scabeciu
    Ma pöi i taimpi e i sodi
    - che insóin u vö pü scrusì -
    i son tantu cambiè,
    che si palasci acsì
    da squòsi véinti lüstri
    insóin i-a pü tuchè.
    E alura u s' pö dì,
    me còra e vegia piasa,
    ch'i n' son davai pü lüstri
    ma tantu scalcinè
    da fòse cumpatì
    da tüti quei chi pasa.
    (Angiolino Bellocchio)

Chi, a pag. 4, u gh'é n'escritu antigu da-i giurnale 'd Növe "Bagatto" de-i 1882. L'é a vègia parlò 'd Növe ncu l'articulu "er" a-i posto da "e"

Diçionâi

Âtre òpere

Nòtte

Vôxe conligæ

Colegaménti estèrni

    Diçionâi in sciâ Ræ
    Âtro

Tags:

Dialetto Noveize ParagónDialetto Noveize DifuxónDialetto Noveize Testimonianse scriteDialetto Noveize NòtteDialetto Noveize Vôxe conligæDialetto Noveize Colegaménti estèrniDialetto NoveizeArbêaArquâBaàscheBurghetu BurbaiaEi VgnöeNöveSeravalleSurliVal Borbêa

🔥 Trending searches on Wiki Lìgure:

ViennaDialèto spezinHawaii2020Sacro BaçîStatoStoccarda1395Promemöia de BudapestIrlanda do NòrdXXI secoloLengua àrabaScistema òperativoPoêtaCarbonBelgioPlattinoVialfrèMichele da Cuneo16 dexénbreEconomìa204028 dexénbreAstronomia843Ronald ReaganPaul DoumerCamillo SbarbaroSalasco1477AraraJazzDialetologîa lìgure19181493Prinçipatu de MuneguAmerica do Nòrd216 a.C.Provinsa de TréntoCornabuggiaLivragaProvinsa de VareiseIsræMercuio (divinitæ)PiaçensaRepùbrica LìgureUcrainn-aGino PaoliGulla15 novénbre1695PropileneStaçión de Zêna Stràdda de FrànsaCatæn-a I de RusciaLìgure céntro-òcidentâleBelinFranz SchubertInternet1966Orde de MataGeorge FloydElettronAustralia🡆 More