I Елизавета

Англиядин корол VIII Генрихдан гъвечӀи руш, Анна Болейн папалай хьанвайди я.

I Елизавета
Elizabeth I
Дидедиз хьайи чӀав	1533 йисан 7 сентябрь или 1533 йисан
Дидедиз хьайи чка	дворец Плацентия
Кьиникьин чӀав	24 март (3 апрель) 1603 йисан или 1603 йисан
Кьиникьин чка	Ричмондский дворец
Гьукумат	Королевство Англия
Пеше	королева ва монарх
Буба	Генрих VIII Тюдор
Диде	Анна Болейн
Гъуьл-пабвал
Мукьвади
Автограф
Викигьамбарда авай шикилар
Произведения

Елизавета гьукуматдин кьиле авай чӀавуз «Англиядин къизилдин чӀав» лугьузава, культура вилик фейивиляйни (адан чӀавуз авай чӀехи ксар культурадин рекъяй: Шекспир, Марлоу, Бэконни масадбур), гьакӀни Англия дуьньяда гьукуматрин арада пара къуват хьайивили (Гатунтежедай Армада ягъайвили, Дрейк, Рейли, Ост-Индиядин компания).

1558 йисуз Елизаветадикай Англиядин пачагь хьана. А чӀавуз адан 25 йис тир. 1559 йисан 25 январдиз Елизаветадин чӀавуз хьайи сифте Парламент эгечӀна. Гьукуматдин кьилиз атайла, ам сад лагьана четинвилерал гьалтна. Англия, Европадин пара гьукуматар хьиз, католикринни протестантрал пай хьанвай. ВИчи кьабулнавай «Савилин актдалди» ада виридаз къалурна, вичи гьукумат Реформациядин рекъяй мадни вилик тухудайди. ЯтӀани Англияда католикриз чпин диндихъ агъаз ихтияр амай. Диндин эхвал гайивиляй Англияда дявеяр хьаначир диндин рекъяй авай аксивилерал хьайи, Европадин пара пай гьукуматри хьайи саягъ.

Елизаветадин Англиядинни Урусатдин алакъадикай кьве аспектрай хабар ава: Москвадин компаниядин крарайни Елизаветадинни IV Иванан кхьинрихъай.

«Muscovy Trading Company» («Москвадин масагунрин компания») гьич 1551 ийсуз туькӀуьрнавай, VI Эдуардан девирда. Ахпа виниз хкаж жез и компанияди кьилди Елизаветадин девирдиз эгечӀна. «Muscovy Trading Company»-дин масагунрин кӀвалахри кьве гьукуматрин арада авай гьалара чӀехи чка кьазвай. Цардинни королевадин дипломативилин алакъа мукьвал-мукьвал Москвадин компанияди тухузвай, вичихъни адахъ ахпа векилвилин кӀвал хьана Москвада.