Флюорит

Флюорит (лат. fluorum — фтор), балқытқыш шпат — фторидтер тобына жататын минерал. Химия формуласы: CaF₂; құрамында: Ca — 51,33%, F — 48,67%, қоспалары: U, Mn, Cl. Кубтық сингонияда кристалданып, кристалдары куб, октаэдр, пирамидалды гексаэдр пішінді, ал агрегаттары топырақ тәрізді тығыз масса, сояу, друза түрінде болып келеді. Кубтың төбелері мен қырларында Са мен F орналасып, кальцийдің әр ионы фтордың 8, ал фтордың әр ионы кальцийдің 4 ионымен қоршалған. Құрамында сан алуан минералдар мен элементтердің болуына орай Флюориттің түсі әр түрлі болып келеді, көбінесе түссіз, солғын сары, жасыл, күлгін, шыныдай жылтыр. Қатт. Моос шкаласы бойынша 4, морт сынғыш, тығызд. 3,180 г/см3; жіктілігі жақсы жетілген. Флюорит гидротермалдық, пневматолиттік процестер кезінде кентас желілерінде, грейзендерде, пегматиттерде түзіледі. Флюорит металлургияда флюс ретінде, керамикада эмаль, фторлы қосылыстар, криолит алуға қолданылады. Оптикика Флюориттен арнаулы линзалар, объективтер, спектрографтар мен лазерлердің призмалары жасалады. Қазақстанда Флюориттің Құланкетпес, Тасқайнар, Солнечное, т.б. кең орындары барланған. Флюоритті Үлбі металлуия з-ты пайдаланады.

Fluorite
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	CaF2
Strunz classification	03.AB.25
Crystal symmetry	Isometric H–M Symbol 4/m 3 2/m
Unit cell	a = 5.4626 Å; Z=4
Ерекшеліктері
Түсі	Colorless, white, purple, blue, green, yellow, orange, red, pink, brown, bluish black; commonly zoned
Кристал пішіні	Occurs as well-formed coarse sized crystals also nodular, botryoidal, rarely columnar or fibrous; granular, massive
Сингониясы	Isometric, cF12, SpaceGroup Fm3m, No. 225
Twinning	Common on {111}, interpenetrant, flattened
Үгітіндісі	Octahedral, perfect on {111}, parting on {011}
Агреттары	Subconchoidal to uneven
Беріктігі	Brittle
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	4 (defining mineral)
Streak	White
Diaphaneity	Transparent to translucent
Үлес салмағы	3.175–3.184; to 3.56 if high in rare-earth elements
Оптикалық сипаты	Isotropic; weak anomalous anisotropism
Refractive index	1.433–1.448
Fusibility	3
Басқа сипаттамалары	sometimes phosphoresces when heated or scratched. Other varieties fluoresce
Дереккөздер

Флюорит — фторидтер класына жататын минерал. Химиялық формуласы:СаҒ2. Сингониясы — текшелік, кристалдары — текше, кейде октаэдр, додекаэдр;агрегаттары — сеппе күйінде, тұтас түйірлімасса. Түсі — күлгін, жасыл, сары, көгілдір,түссіз; жылтырлығы — шыныдай; қаттылығы — 4, жіктілігі жетілген, меншікті салмағы — 3,18. Гидротермалық және шөгінді жолмен қалыптасады. Флюорит металлургияда, оптикада пайдаланылады.