Ортан жілік (бедренная кость); (os femoris, лат.
os — сүйек, femoris — ортан жілік) — жануарлар артқы аяғының еркін қозғалатын бөлімі жоғарғы (проксимальдық) бөлігінің қаңқасы. Ортан жіліктің дөңгелек ұршық басы жамбас сүйегінің ұршық шұңқырмен байланысып, жамбас-ортан жілік буынын түзеді. Төменгі жілік басы (дистальды эпифиз) асықты жіліктің жоғарғы басы және тобықпен байланысып, тобық буынын құрайды. Жұп тұяқты жануарлар ортан жілігінде үлкен және кіші ұршықтар, ал тақ тұяқты жануарларда үлкен, кіші, ортаңғы және үшінші ұршықтар болады.
Ортан жілік адам денесіндегі ең ірі сүйек. Оның жілік басы, денесі болады. Жілік басы мен денесінің арасында мойыны бар. Мойыны мен денесінің қосылатын жерінде бүдырлау орналасқан ұршықтары болады. Бала туғаннан кейін алғашқы 5 жылда ортан жілік тез өседі де, 5-9 жас арасында қыздардың ортан жілігі жылдан жылға баяулап, ер баланың жілігі бір қалыпта баяу өседі. Жілік басы мен мойыны 14-20 жаста бірігіп кетеді. Осы мерзімде ұршықтары, мойыны, денесі бір-бірімен жалғасады. Ортан жілік 18-20 жаста өсуін тоқтатады. Асықты жілік пен оның шыбығының сүйектері қыздарда 16-18, жігіттерде 19-20 жасқа дейін өсіп, одан әрі қарай өсуін тоқтатады. Олар төмен қарай өседі, яғни үзарады. Асықты жіліктің шеміршектері бала неғүрлым тез жүріп кетсе, соғүрлым тез өседі.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Ортан жілік, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.