საპოტეკები

დასახლებულნი არიან ოახაკას შტატსა და ჩიაპასის, გერეროსა და ვერაკრუსის შტატების რაიონებში. მოსახლეობა — 450 ათასი ადამიანი. რელიგიის მიხედვით ფორმალურად კათოლიკეები, მაგრამ ინახავენ ტრადიციულ სარწმუნოებას.

ენა — საპოტეკი, ეკუთვნის ოტო-მანგური ენების ოჯახის საპოტეკურ ჯგუფს. დიალექტები: სამხრეთ მთიური, ჩრდილოეთ მთიური და ვაკეური.

ძველად საპოტეკებს თავიანთი საპოტეკური დამწერლობა ჰქონდათ. ამჟამად საპოტეკები ხმარობენ ლათინურს ესპანური ორთოგრაფიის საფუძველზე.

ძირითადი საქმიანობა — მიწათმოქმედება (სიმინდი,შაქრის ლერწამი, პარკოსნები, გოგრისებრნი და მარცვლეული კულტურები), მეთევზეობა, მეცხოველეობა (მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი, ცხენები, ღორები, ჩიტები), ხელობა (ქსოვა).

სამოსი — საზოგადო-მექსიკური ტიპის. ქალები თავს იხვევენ ტურბანის მსგავსი მოსახვევით ან ფართო შარფით, რომელიც მხრებამდე წვდება.

ორგანიზაციის საფუძველი — მცირე ოჯახია. ნათესავები ხშირად სახლდებიან მეზობლად. ქორწინება - მონოგამური, პატრილოკალური ან ნეოლოკალურია.

საპოტეკების ღმერთებიდან ცნობილია პიტაო-შოო, კოსაანა და უიჩაანა, კოსიჰო-პიტაო („დიდებული კოსიჰო“), პიტაო-კოსობი, პიტაო-სიჰი, პიტაო-პიჰი, პიტაო-შიკალა, კოკი-ლაო, პიშეე.

ყოფასა და ფოლკლორში შეინიშნება ესპანეთამდელი წარსულის ტრადიციების გავლენა. არსებობს საპოთეკური იეროგლიფური დამწერლობა, რომელიც ჰგავს ოლმეკებისა და მაიას დამწერლობას. გამოქვეყნებულია 50 ტექსტზე მეტი. ესენია წარწერები ქვის ძეგლებსა და დაკრძალვის სარდაფებში.

• ბენიტო ხუარესი

• მსოფლიოს ერები, ისტორიულ-ეთნოგრაფიული ცნობარი, ი. ბრომლეის რედაქტირებით, 1998
• ენციკლოპედოია „მსოფლიოს ერები და რელიგიები“, ვ. ტიშკოვას რედაქტირებით, 1998
• ენციკლოპედია „ლათინური ამერიკა“, ტომი 2, 1982

 

არის გვერდი თემაზე:

საპოტეკები

• საპოტეკებისა და მიჰტეკების სახელმწიფო
• საპოტეკების ისტორია, კულტურა და ხელოვნება