საერთაშორისო ურთიერთობების თეორია

საერთაშორისო ურთიერთობების, როგორც ცალკე დარგის სამეცნიერო შესწავლა დაიწყო 1919 წელს, როდესაც უელსში, აბერისთვითის უნივერსიტეტში საერთაშორისო ურთიერთობების პირველი კათედრა დაარსდა.

საერთაშორისო ურთიერთობების ერთიანი თეორია არ არსებობს. არსებობს რამდენიმე სკოლა და პარადიგმა, რომელთა შორის მიმდინარე დებატები საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიის ბირთვს შეადგენს. თეორიის ერთ-ერთმა ფუძემდებელმა, მარტინ უაიტმა, შეიმუშავა საერთაშორისო ურთიერთობების შესახებ ნააზრევის სამი კლასიკური ტრადიცია: რეალიზმი, რაციონალიზმი და რევოლუციონიზმი. XX საუკუნეში საერთაშორისო ურთიერთობების გავლენიანი სკოლებიდან ერთმანეთს ცვლიდა რეალიზმი, ბიჰევიორიზმი, ნეორეალიზმი, ნეოლიბერალიზმი, საერთაშორისო საზოგადოების თეორია, მსოფლიო სისტემების თეორია, კრიტიკული თეორია და პოსტმოდერნიზმი. ხოლო ძირითადი, გადამწყვეტი პარადიგმატული დებატები მიმდინარეობდა ჯერ იდეალიზმსა და რეალიზმს, ხოლო შემდეგ რეალიზმსა და ბიჰევიორიზმს შორის. თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში ძალას იკრებს ნორმატიული მიდგომები, რომელთა განვითარება საერთაშორისო ურთიერთობების ტრადიციულ მიმდინარეობთან ახალ პარადიგმატულ დებატებს მოასწავებს.

• განმარტება სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონში^{[მკვდარი ბმული]}