ფრიც-ერიხ ფონ ლევინსკი (გერმ.
24 ნოემბერი, 1887, ბერლინი — გ. 10 ივნისი, 1973, ირშენჰაუზენი, ბავარია) — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე, „ვერმახტის“ გენერალ-ფელდმარშალი და არმიათა ჯგუფის მთავარსარდალი მეორე მსოფლიო ომის დროს.
დაიბადა მდიდარი სამხედრო ტრადიციების მქონე პრუსიულ ოჯახში. იგი ადრეულ ასაკშივე ჩაირიცხა არმიაში და მონაწილეობა მიიღო პირველ მსოფლიო ომში, როგორც დასავლეთ, ისე აღმოსავლეთის ფრონტზე. ომის ბოლომდე კაპიტნის რანგს მიაღწია, ხოლო მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში აქტიურად მონაწილეობდა ახალი გერმანული არმიის ჩამოყალიბებაში. 1939 წელს, პოლონეთში შეჭრის დროს იყო გერდ ფონ რუნდშტეტის არმიათა ჯგუფ სამხრეთის შტაბის უფროსი. 1940 წელს საფრანგეთის წინააღმდეგ კამპანიისთვის ჰიტლერმა სწორედ მანშტაინის გეგმა გაითვალისწინა. გაითვალისწინა რა ის გარემოება, რომ გერმანიის შეტევა საფრანგეთის წინააღმდეგ ჩრდილოეთიდან, ბელგიის გავლით წარუმატებელი იქნებოდა, მანშტაინმა შეიმუშავა ალტერნატიული გეგმა, რომლის მიხედვითაც გერმანულმა ნაწილებმა შეტევა ბელგია-საფრანგეთის საზღვარზე მდებარე არდენის ტყის გავლით განახორციელეს. არდენის ხშირი ტყე თითქმის შეუძლებელს ხდიდა მასირებულ შეტევას რის გამოც საზღვრის აღნიშნული მონაკვეთი უყურადღებოდ იყო დატოვებული მოკავშირეების მიერ. წარმატებული გარღვევის შემდეგ გერმანული ნაწილები ინგლისის არხისკენ გაიჭრნენ რითაც შეძლეს და მთლიანი ბრიტანულ-ფრანგული ძალები, რომლებიც ბელგიასა და ნიდერლანდებში იყვნენ დისლოცირებულნი, მოწყვიტეს დანარჩენ საფრანგეთს. კამპანიის დასრულებისას მანშტაინმა გენერლის წოდება დაიმსახურა და აქტიურად იღებდა მონაწილეობას ოპერაცია ბარბაროსაში. სევასტოპოლის ალყის შემდეგ (1942) მიენიჭა გენერალ-ფელდმარშალის წოდება და მცირე დროით ხელმძღვანელობდა ლენინგრადის ალყას.
1942 წლის ბოლოს, როდესაც აღმოსავლეთის ფრონტზე ვითარება მკვეთრად გაუარესდა, განსაკუთრებით კი მას შემდეგ რაც სტალინგრადის ბრძოლის შედეგად 300 000-მდე ვერმახტის ჯარისკაცი და ოფიცერი ალყაში მოექცა, მანშტეინი კვლავ გამოიძახეს არმიათა ჯგუფ სამხრეთში და დაევალა სტალინგრადის გარშემო შექმნილი ალყის გარღვევა. ოპერაცია „ზამთრის ქარიშხალი“ წარუმატებლად დასრულდა, მაგრამ სტალინგრადთან გამარჯვების შემდგომ წითელმა არმიამ მოსალოდნელ სწრაფ წინსვლას ვერ მიაღწია, მანშტაინმა აქეთ წამოიწყო კონტრშეტევა 1943 წლის თებერვალ-აპრილში და მცირე დანაკარგებით გაანადგურა საბჭოთა სამი არმია, ხოლო კიდევ სამს მძიმე დანაკარგები მიაყენა (ჯამში 80 000 წითელარმიელი). გერმანულმა არმიამ აგრეთვე დაიბრუნა ქალაქები ხარკივი და ბელგოროდი რამაც ფრონტი დროებით, მაგრამ მაინც დაასტაბილურა. კურსკის შეტაკებების დროს, რომელიც იყო უდიდესი სატანკო შეტაკება კაცობრიობის ისტორიაში, სწორედ მანშტაინი მეთაურობდა არმიათა ჯგუფ სამხრეთს, რომელიც მთავარ შეტევას ახორციელებდა. მისი გამუდმებული დაპირისპირება ჰიტლერთან იმის თაობაზე თუ როგორ უნდა ემოქმედათ გერმანულ საბრძოლო შენაერთებს იყო მთავარი მიზეზი მისი გათავისუფლებისა 1944 წლის მარტში. სამხედრო საქმეს მას შემდეგ არ მიბრუნებია და ბრიტანელებმა აიყვანეს ტყვედ 1945 წლის აგვისტოში, ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ერიხ ფონ მანშტაინი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.