კინოა

ძველი მარცვლეული კულტურაა (ძვ. წ. III–II ათასწლეული). მისი სამშობლო ანდებია. ერთწლოვანი მცენარეა, სიმაღლეში 1–2 მეტრს აღწევს. აქვს სქელი, ხისებრი ღერო და სამნაკვთიანი გრძელყუნწა ფოთლები. ყვავილები წვრილია, მოთეთრო-ყვითელი, შეკრებილია სქელ საგველებში. თესლები მომრგვალო, შებრტყელებული (სიგრძე 1–4 მმ), სხვადასხვა ფერის (საკვებად ძირითადად თეთრებს იყენებენ). მარცვალი შეიცავს 19%-მდე ცილებს, დაახლ. 60% სახამებელს, 3,4% ნედლ უჯრედისს, ამინომჟავებს და სხვ. ახალგაზრდა ფოთლები გამოიყენება ბოსტნეულად, თესლებისგან მიიღება ბურღული და ფქვილი. თესლებში 9,5%-მდე ცხიმოვანი ზეთია, რის გამოც კინოა პოტენციურ ზეთოვან კულტურად განიხილება; ზეთისა და საკვები პროდუქტების მიღებისას გვერდით პროდუქტად მიიღება საპონინები. გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის 2021 წლის მონაცემებით, მსოფლიოში კინოას ნათესებს 191,7 ათასი ჰექტარი ეკავა, უმეტესად სამხრეთ ამერიკის მაღალმთიან რაიონებში; აიღეს 147 ათასი ტონა მარცვალი. ძირითადი მწარმოებლებია პერუ და ბოლივია.

კინოა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები განყოფილება:  ყვავილოვანი მცენარეები კლასი:  ორლებნიანნი რიგი:  მიხაკისნაირნი ოჯახი:  ჯიჯლაყასებრნი გვარი:  ნაცარქათამა სახეობა:  კინოა
ლათინური სახელი
Chenopodium quinoa (Willd., 1798)
გავრცელება
ბუნებრივი გავრცელება   კულტივირებული
სისტემატიკა ვიკისახეობებში სურათები ვიკისაწყობში ITIS   506567 NCBI   63459 EOL   489447 IPNI   165175-1 TPL   kew-2717733

•  
  მოსავლის აღება, ეკვადორი
•  
  თესლებიანი ყვავილედი
•  
  მარცვლები