Kraim

Ina aadneri languij, di toerm kraim dinuot anlaaful ak ponishebl bai a stiet. Di toerm "kraim", ina madan kriminal laa, no ab no simpl ah yunivoersal axep difinishan, duo statyuuteri definishan eh-provaid fi soertn poerpos. Di muos papiula vyuu a se kraim a kiatigari kriet bai laa; ina ada wod, sinting a kraim ef idiklier az soch bai di relivant ah aplikebl laa. Wan propuoz difinishan a se kraim ar ofens (ar kriminal ofens) a wah ak aamful no onggl tu wan ar muo indivijual bot azwel tu di komiuniti, sasayati ar di stiet ("poblik rang"). Soch ak fabid ah ponishebl bai laa.

Di nuoshan se ak laka moerda, riep ah tiifri afi proibit egzis wolwaid. Wa prizakli a kriminal ofens difain bai kriminal laa ina iich konchri. Wails nof ab wah kiatalag a kraim kaal di kriminal kuod, ina som kaman laa konchri no soch kampriensiv statyuut no egzis.

Di stiet (gobament) ab di powa fi sivierli rischrik smadi libati ef deh komit kraim. Ina madan sasayati, deh ab prosiija tu we investigieshan ah chrayal afi adier. Ef deh fain gilti, di ofenda kiah sentans tu a faam a reparieshan laka komiuniti sentans, ar, dipen pah di niecha a deh ofens, fi andago impriznment, laif impriznment ar, ina som juurisdikshan, exikyuushan.

Yuujali, fi bi klasifai az kraim, di "ak fi du sinting kriminal" (actus reus) mos – wid soertn exepshan – akompini bai di "intenshan fi du sinting kriminal" (mens rea).

Wails ebri kraim vayaliet di laa, a no ebri vayalieshan a di laa kount az kraim. Briich a praivit laa (taut ah briich a kanchrak) no aatamatikali ponish bai di stiet, bot kiah bi infuos chuu sivl prosiija.