Ահարոն Ստեփանեան

 

Կը յաճախէ Իզմիրի Մեսրոպեան վարժարանը։ Տարագրութեան ծանր ու դժուարին պայմաններուն հետեւանքով, Ահարոն հնարաւորութիւն չունենար ուսումը շարունակելու: 1922-ին Փոքր Ասիոյ մէջ յունական բանակի նահանջով, մօր եւ երկու քոյրերուն հետ կ'ապաստանի Աթէնք, Յունաստան:

«Նոր Օր» եւ «Ազատ Օր»

1923-ի Մարտին, 19 տարեկան հասակին, կը ստանձնէ Հ.Յ.Դ. նոր հրատարակած պաշտօնաթերթին՝ «Նոր օր»-ին գրաշարական աշխատանքին պատասխանատւութիւնը։ Ինքնաշխատութեամբ եւ մանաւանդ մամուլի ամենօրեայ «դպրոց»ին մէջ կը յաջողի մտաւորական իր պաշարը հարստացնել ազգային-քաղաքական եւ հասարակական-մշակութային գիտելիքով։ Կը զարգացնէ եւ կը խորացնէ թէ՛ հայերէնի իր հմտութիւնը, թէ՛ ընթերցողին ուշադրութիւնը գրաւելու հրապարակագրական ջիղը։

Բ․ Համաշխարհային պատերազմին տարիներուն գերմանական գրաւման ծանր շրջանին, «Նոր Օր» օրաթերթը կը փակուի, երբ կանգ կ'առնէ բոլոր օտարալեզու թերթերու հրատարակութիւնը: Յունաստանի վերանկախացման առաջին օրերէն իսկ, 25 Փետրուար 1945-ին կը վերահրատարակուի «Ազատ Օր» անունով։

Ահարոն, կրկին կը ստանձնէ ո՛չ միայն գրաշարապետի պատասխանատուութիւնը, այլ երբ 1950-ի Ապրիլին, խմբագիր Սեդրակ Գոհարունին կը մահանայ, անոր կը վստահուի փոխ-խմբագրի պաշտօնը։ «Նոր օր»ը եւ անոր շարունակութիւնը եղող «Ազատ օր»ը երկրորդ տունը կ՛ըլլան Ահարոնին համար. ամուսնանալու եւ ընտանիք կազմելու մասին երբեք չի մտածեր... Ամբողջական նուիրումով կը փարի իրեն վստահուած առաքելութեան։ 50 տարուան մէջ, մէկ օր մըն իսկ չի բացակայիր․․ նոյնիսկ արձակուրդի կամ հանգիստի համար։

«Նոր Օր»ին եւ «Ազատ Օր»ին զուգահեռ այլ գործունէութիւններ

Կանոնաւորաբար կ՛ աշխատակցի Գահիրէ Եգիպտոս հրատարակուող «Յուսաբեր» օրաթերթին։ Կ՛ ընտրուի նորաստեղծ «Հայ մտքի տան» վարչութեան անդամ, մաս կը կազմէ Գէորգ Կառվարենցի առաջացուցած երգչախումբին, իսկ հետագային՝ «Համազգային»-ի վարչութեան իր անդամակցութեան կողքին, մաս կը կազմէ նաեւ «Համազգային»ի Յակոբ Փափազեանի երգչախումբին։

Սակաւախօս, սակայն զօրաւոր գրիչի տէր

Ահարոն իր ետին կը ձգէ մամուլի էջերուն ցրուած հրապարակագրական հարուստ ժառանգութիւն մը։ Ուշագրաւ են իրենց այժմէականութեամբ Ազատ Օր-ի առաջին էջին «Ազատօրէն» վերտառութեամբ հրատարակուած նշմարները։ Իր խմբագրականները, խմբագրական նօթերը, յօդուածները կը կրեն Ա․Ս․,Ա․, Ա․Շահան ստորագրութիւնները։

Նմուշներ իր յօդուածներէն, խօսքերէն՝

«Մտէք մեր եկեղեցիներուն մէջ։ Պատարագիչը քարոզ կը խօսի հայ լեզուի եւ մշակոյթի պահպանման անհրաժեշտութեան մասին։ «Երթաք խաղաղութեամբ»-էն ետք, երբ ժամուորները դուրս կ՛ելլեն եւ խմբակներ կազմած եկեղեցիին բակին մէջ կը սկսին խօսակցիլ իրարու հետ, ի զուր կը սպասէք, որ հայերէն բառ մը լսէք անոնց բերնէն։ ...Կամ մտէք հայկական հանդիսութեանց սրահներէն ներս եւ միջնարարներուն ականջ դրէք ձեր շուրջիններու խօսակցութեան։ Շատ հազուադէպօրէն պիտի լսէք մեր մեծասքանչէն բառ մը կամ նախադասութիւն մը։»

«Կարճ խօսինք, բայց մտածելով խօսինք։»

«Պարզ խօսինք, բայց իմաստ դնենք մեր խօսքին մէջ։ Մանաւանդ, երբ մեր առջեւ ունինք մէկէ աւելի հասկցող ունկնդիրներ։»

«Հոն ուր շատախօսութիւնը կը տիրապետէ, բացակայ է շինարար գործը։»

«Կարճ նախադասութիւններով ու պարզ լեզուով արտայայտուած միտք մը աւելի ազդու է եւ հաճելի, քան մեր մտածումներուն աղքատութիւնը «խորհրդածութիւններ»ու մշուշին մէջ ողոքելու ճիգը։»

«Մասնաւորաբար ընկերային եւ հասարակական շրջանակներու մէջ, շատ խօսիլը մոռցնել կու տայ յաճախ մեր բուն ըսելիքը։»

«Հանրանուէր գործերու յաջողութեան համար, լուռ ու մունջ եւ առանց ցուցադրութեան աշխատանքը նախապայման է։..»