Esiw (wot łaćonskeho esse = „być“) je pad w finougriskich rěčach, kotryž staw wupraji.
W serbšćinje wotpowěduje esiwej často słowo „jako“ we wobrotach kaž na př. „jako wučer“.
W finšćinje ma esiw kóncowku -na resp. -nä, na př. lapsena = „jako dźěćo“. Kóncowka so złožuje po wokalnej harmoniji. Při słowach z stopjenjowej změnu (němsce Stufenwechsel) so „sylny“ stopjeń wužiwa. Přikłady:
Esiw so tež jara často temporalnje wužiwa, mjez druhim při wšědnych dnjach, na př.: Tulen perjantaina. = „Přińdu pjatk.“
W estišćinje je kóncowka -na, na př. müüjana „jako předawar“, müüjatena „jako předawarjo“, jalana „jako noha“, jalgadena abo jaluna „jako nohi“. Na rozdźěl wot finšćiny steji słowo zwjetša w słabym stopjenju. We wobchadnej estišćinje bě esiw so zminył a bu na spočatku 20. lětstotka kumštnje zaso do spisowneje rěče zawjedźeny.
W samišćinje ma esiw kóncowku -n, při čimž so mjez singularom a pluralom njerozeznawa. W słowach z stopjenjowej změnu ma esiw samsny stopjeń kaž nominatiw w singularje.
Přikład: Son lea isidin dálus. = „Wón je bur na dworje.“ (po słowach.: „jako bur“)
Madźaršćina znaje dwě formje esiwa . Wobě formje stej we wobchadnej rěči skerje rědkej a so normalnje jenož w pisanej formje (literatura) namakatej.
Esiw-modal so ze sufiksom -ul abo -ül twori. Wón je po słowach kaž přirunace „kaž“ abo „jako“ rozumić. Přikłady:
Esiw-formal so ze sufiksom -ként twori. Wón woznamjenja w serbšćinje tak wjele kaž „jako“. Přikłady:
W hornjoserbšćinje |
---|
nominatiw | genitiw | datiw | akuzatiw | instrumental | lokatiw | wokatiw | |
W druhich rěčach |
abesiw | ablatiw | absolutiw | adesiw | alatiw | delatiw | delimatiw | deriwatiw | elatiw | ergatiw | esiw | ilatiw | inesiw | instruktiw | komitatiw | partitiw | sublatiw | superesiw | terminatiw | translatiw | |
This article uses material from the Wikipedia Hornjoserbsce article Esiw, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wobsah pod CC BY-SA 4.0 k dispoziciji steji, jeli njeje so hinak podało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hornjoserbsce (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.