Simone Veil: Polaiteoir agus giúistís Fhrancach

Simone Veil
	; (2008)
Beathaisnéis
Breith	(fr) Simone Annie Liline Jacob; 13 Iúil 1927; Nice, An Fhrainc
Bás	30 Meitheamh 2017 ; 89 bliana d'aois; Páras, An Fhrainc
Áit adhlactha	Panthéon (2018–) 48°50′46″N 2°20′46″E / 48.846198°N 2.3461054°E
21 Suíochán 13 den Académie française
	20 Samhain 2008 – 30 Meitheamh 2017 ; ← Pierre Messmer (en) – Maurizio Serra →
Member of the Consitutional council (en)
	Márta 1998 – Márta 2007 ; ← Jean Cabannes (en) – Renaud Denoix de Saint Marc →
Ministry of Labour, Health and Solidarity (en)
	29 Márta 1993 – 18 Bealtaine 1995 ; ← Bernard Kouchner – Élisabeth Hubert (en) →
Feisire de Pharlaimint na hEorpa
	Ina hionadaí do: Union pour la démocratie française; 25 Iúil 1989 – 30 Márta 1993 ; Téarma parlaiminte: Tríú Parlaimint na hEorpa ; Toghcheantar: An Fhrainc ; Toghadh i: toghchán Pharlaimint na hEorpa 1989
Feisire de Pharlaimint na hEorpa
	Ina hionadaí do: Union pour la démocratie française; 24 Iúil 1984 – 24 Iúil 1989 ; Téarma parlaiminte: Dara Parlaimint na hEorpa ; Toghcheantar: An Fhrainc ; Toghadh i: toghchán Pharlaimint na hEorpa 1984
Feisire de Pharlaimint na hEorpa
	17 Iúil 1979 – 30 Márta 1993 ; ← luach ar iarraidh – Jean-Marie Vanlerenberghe →
12 Uachtarán Pharlaimint na hEorpa
	17 Iúil 1979 – 19 Eanáir 1982 ; ← Emilio Colombo – Piet Dankert →
Feisire de Pharlaimint na hEorpa
	Ina hionadaí do: Union pour la démocratie française; 17 Iúil 1979 – 23 Iúil 1984 ; Téarma parlaiminte: Céad Pharlaimint na hEorpa ; Toghcheantar: An Fhrainc ; Toghadh i: toghchán Pharlaimint na hEorpa 1979
Ministry of Labour, Health and Solidarity (en)
	27 Bealtaine 1974 – 4 Iúil 1979 ; ← Michel Poniatowski (en) – Michel Poniatowski (en) →
Rúnaí ginearálta Conseil supérieur de la magistrature
	1970 – 1974 ; ← Jacques Patin (en) – Paul Fouret (en) →
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Institut d'études politiques de Paris ; Dámh an Dlí, Páras
Céim acadúil	ceadúnach
Teanga dhúchais	an Fhraincis
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Polaitíocht
Suíomh oibre	Strasbourg ; An Bhruiséil
Gairm	polaiteoir, dlíodóir, giúistís, údar
Ball de pháirtí polaitíochta	Union pour la démocratie française
Ball de	Académie française (2008–2017)
Teangacha	An Fhraincis
Saothar
Suíomh a chartlainne	Cartlann Náisiúnta na Fraince [ 688AP] ;
Teaghlach
Céile	Antoine Veil
Páiste	Jean Veil, Pierre-François Veil, Claude-Nicolas Veil
Athair	André Jacob agus Yvonne Steinmetz
Siblín	Denise Vernay, Madeleine Jacob agus Jean Jacob
Croineolaíocht
5 Iúil 2017	sochraid (Hôtel des Invalides)
	Gradam a fuarthas (13 Iúil 2012) Grand-croix de la Légion d'honneur‎; (2012) golden class of the honour medal for Health and Social Affairs (en) ; (2011) Schiller Prize of Marbach (en) ; (2010) Coudenhove-Kalergi Plaque (en) ; (2010) Duais Heinrich Heine; (2009) Ard-Oifigeach den Légion d'honneur; (2007) dochtúireacht oinigh ó Vrije Universiteit Brussel; (2005) Princess of Asturias Award for International Cooperation (en) ; (26 Bealtaine 1982) saoránach oinigh den Bhruiséil; (28 Bealtaine 1981) Duais Idirnáisiúnta Shéarlais Mhóir Aachen; (1980) honorary doctor of the Hebrew University of Jerusalem (en) ; (1980) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Dhún Éideann; (1979) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Bar-Ilan; (1977) Duais Monismanien; (1975) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Princeton; Dame Commander of the Order of the British Empire (en) ; Knight of the National Order of Merit (en) ; dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Brandeis; Ord na dTrí Réiltín, an dara grád; European Civil Rights Prize of the Sinti and Roma (en) ; Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico (en) ; Duais Thuaidh-Theas; Grand Cross of the Order of Prince Henry (en) ; dochtúireacht oinigh ó Université libre de Bruxelles ;
	Síniú

Ba aire rialtais, údar, an chéad uachtarán mná ar Pharlaimint na hEorpa (1979-82) í. Tháinig sí slán ó champa báis Auschwitz ag deireadh an Dara Cogadh Domhanda.

Saol

Giúdachas

De shliocht Giúdach, tháinig slán as Auschwitz sa bhliain 1945. Na heachtraí thrámacha a bhain di le linn a hóige sa Dara Chogadh Domhanda a ghríosaigh í chun oibre ar son Eoraip Aontaithe, agus chaith sí a saol ag cur na cúise sin chun cinn.

Tá clú uirthi ar fud na hEorpa fós as a chinntiú go ndéanfaí na Giúdaigh a maraíodh le linn an Uileloiscthe a urramú agus a choimeád inár gcuimhne.

Aire

Tá cáil ar leith ar Veil sa Fhrainc as an nginmhilleadh a dhéanamh dleathach agus as beatha na mban agus dálaí na gcimí a fheabhsú.

Mar aire rialtais sa Fhrainc, thug sí reachtaíocht ginmhillte isteach sna 1970idí. Ritheadh an reachtaíocht a cheadaíonn ginmhilleadh sa Fhrainc ("la Loi Veil sur l’IVG") sa bhliain 1974 agus Veil i gceannas ar an Roinn Sláinte i rialtas Giscard d’Estaing (1974-81).

AE

Na heachtraí thrámacha a bhain di le linn a hóige sa Dara Chogadh Domhanda a ghríosaigh í chun oibre ar son Eoraip Aontaithe, agus chaith sí a saol ag cur na cúise sin chun cinn.

Sa bhliain 1979, ceapadh í ina feisire de Pharlaimint na hEorpa agus toghadh í mar Uachtarán na Parlaiminte. D’fhan sí sa ról sin go dtí 1982. D’fhág sin gurbh í an chéad Uachtarán í den chéad Pharlaimint a toghadh go díreach agus gurbh í an chéad Uachtarán mná í (1979–1982 a tréimhse oifige).

Údar

Toghadh Veil ina ball den Académie française ag deireadh mhí na Samhna 2008. Glactar leis go forleathan go raibh a háit ar an Académie tuillte aici. Ach tháinig thart ar 100 duine le chéile ar an Pont des Arts i bPáras ar lá na vótála chun cur in aghaidh an gradam a bhronnadh uirthi, agus feachtas ar bun acu in aghaidh an ghinmhillte i gcónaí.

D'éag Veil ar 30 Meitheamh 2017.

Féach freisin

Uileloscadh

Tagairtí

This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Simone Veil, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.