Briefroman
In briefroman is de namme foar in roman dy't hast hielendal of sels hielendal út optochte korrespondinsje tusken ferskillende figueren of út brieven fan mar íén persoan bestiet.
It sjenre wie fral populêr yn de 18e iuw. Honnear it krekt begûn is, witte wy net. As earste grut opsette briefroman soe Love-Letters between a Nobleman and his Sister (1684/85/87) fan Aphra Behn sjoen wurde kinne. It âldste literêre wurk dêr't it wis fan is dat it in briefroman is, is Cárcel de amor ("Kerker fan de leafde"; sa. 1485) fan Diego de San Pedro. Oare bekende iere brieveromans binne Lettres de Respect, d'Obligation et d' Amour fan Edmé Boursault út 1669, en de ek yn 1669 troch Claude Barbin anonym publisearre Lettres portugaises. Yn de skiednis fan de Ingelske literatuer wurdt James Howell as de grûnlizzer fan de briefroman sjoen.
Meast wurdt der ûnderskied makke tuske ferskillende soarten briefromans: briefromans dêr't de brieven fan íén briefskriuwer werjûn wurde, romans mei in briefwikseling tusken twa persoanaazjes en romans mei in briefwikseling tusken mear as twa persoanen. Yn gefal fan de lêste twa wurdt wol sprutsen fan briefwikselingsroman.
In skaaimerk fan in briefroman is dat it fertelperspektyf net fan bûtenút komt, mar by de ferskillende briefskriuwers sels leit. Dat dee briefroman kin beskôge wurde as in foarm njonken it type roman dêr't in ik-ferteller oan it wurd is. Fierders hat de briefroman faak in grut ferskaat oan stilen, bedoeld om ûnderskied te meitsjen tusken de ferskillende briefskriuwers en harren karakter. Dizze ferteltechnyk is in ideale wize om de persoanaazjes harrensels beskriuwe te litten, en om bekate saken fan beskate kanten te beljochtsjen. In neidiel is dat barrens somtiden mear as ien kear ferhelle wurde moatte om alle persoanaazjes op de hichte te hâlden.
Faak hat in briefroman ek in foar- en/of neiwurd, dêr't de 'útjouwer' yn ferklearret dat de brieven oarspronklik binne.
Bekende foarbylden fan briefromans út de 18e iuw binne:
- Samuel Richardson, Pamela, or Virtue Rewarded (1740), Clarissa Harlowe (1748)
- Jean-Jacques Rousseau,Julie ou la nouvelle Héloise (1758)
- Johann Wolfgang von Goethe, Die Leiden des jungen Werther (1774)
- Choderlos de Laclos, Les Liaisons Dangereuses (1782)
- Betje Wolff en Aagje Deken, De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
- Elisabeth Maria Post, Het land, in brieven (1788)
- Jane Austen, Lady Susan (1794)
- Bram Stoker, Dracula (1897)
- Montesquieu, Lettres persanes (1621)
- Jean-Jacques Rousseau, Julie ou la Nouvelle Héloïse (1761)
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
This article uses material from the Wikipedia Frysk article Briefroman, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ynhâld is beskikber ûnder CC BY-SA 4.0, at net oars neamd wurdt. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Frysk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.