ابر کومه‌ای: گونه‌ای از ابرهای متراکم با ارتفاع کم

در گویش عامه مردم ایران، ابرهای کومه‌ای را بیشتر ابرهای پنبه‌ای، توده‌ای و کلمی می‌نامند که معمولاً پس از باران دیده می‌شوند و نوید هوای خوب و پایدار هستند.

واژه کومولو در لاتین به معنای کومه یا توده است.

در قرن سیزدهم خورشیدی، این‌ها را ابر کومولوس (به انگلیسی: Cumulus cloud) نام می‌بردند، درحالی‌که تلفظ درست آن در انگلیسی و فرانسوی کیومیولس می‌باشد. سرانجام واژه ابر کومه‌ای برگزیده شد.

این ابرها اغلب ساختمان گل کلمی داشته و سطح بالای آن حالت گنبدی دارد و متشکل از قطعات کوچک ابرهای سفید پنبه‌ای است که معمولاً صبحگاهان در امتداد ارتفاعات تشکیل می‌گردند و دارای حالت جوشش (در اثر صعود هوای مرطوب) هستند. قطعات پراکنده این ابرها تقریباً دارای ارتفاع یکسان و معرف به کومه‌ای‌های هوای صاف می‌باشند.

ابرهای کومه‌ای جداازهم و معمولاً چگال، با خطوط مرزی واضح هستند که نمای آن‌ها به شکل خاکریز یا گنبد یا برج‌های در حال افزایش و گسترش است؛ بخش‌های رو به آفتاب این ابرها غالباً سفید درخشان و پایهٔ آن‌ها به‌نسبت تیره و افقی است.

به‌طور کلی ابری که ویژگی اصلی آن گسترش قائم به‌صورت تپه و گنبد و برج باشد کومه‌ای‌دیس ^cumuliform نامیده می‌شود.

ابری که از ابر کومه‌ای زاده شده باشد کومه‌ای‌زاد ^{cumulogenitus} و ابری که از تحول درونی ابر کومه‌ای به وجود آید کومه‌ای‌گشت ^{cumulomutatus} نام دارد.

اَبرهای کومه‌ای با ترتیب چندضلعی یا بیضی‌وار که مرکز آن‌ها بی‌اَبر است کومه‌ای یاخته‌باز ^{open-cell cumulus} نام دارند.

به ابر کومه‌ای بسیار گسترده در کمربندهای باد بسامان بر فراز اقیانوس‌ها اَبر کومه‌ای باد بسامان ^{trade cumulus} گفته می‌شود.