Piridina: Konposatu kimiko
Piridina konposatu aromatiko heteroziklikoa (C5H5N).
Harrikatzaren alkaternan aurkitu zuen Anderson-ek 1846an. Likido kolorgea, sukoia eta oso usain txarrekoa da (arrain ustelaren usaina du). Egituraz, bentzenoaren antza du; bien arteko alde bakarra da bentzenoaren CH talde baten ordez nitrogeno atomo bat izatea. Uretan eta disolbatzaile organikoetan ongi urtzen da. Ikatzaren alkaternaren destilazioz, edo azetaldehidoaren eta amoniakoaren sintesiaren bidez lortzen da. Oso gai toxikoa da. Bitaminak eta drogak sintetizatzeko, disolbatzaile gisa, ehungintzan tindaketan laguntzeko eta abarretarako erabiltzen da.
| Piridina | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C5H5N |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | Nitrogeno, karbono eta hidrogeno |
| Azido konjokatua | piridinio |
| Mota | pyridine alkaloids (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 0,98 g/cm³ (20 °C, likido) |
| Biskositate dinamikoa | 0,94 Pl |
| Momentu dipolarra | 2,215 D |
| Fusio-puntua | −42 °C −42 °C −41,66 °C |
| Irakite-puntua | 116 °C (760 Torr) 115,23 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 2,215 D |
| Lurrun-presioa | 16 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 79,042 Da |
| Erabilera | |
| Rola | kantzerigeno |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  3 3 0 |
| Lehergarritasunaren beheko muga | 1,8 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 12,4 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 15 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Flash-puntua | 20 °C |
| IDLH | 3.240 mg/m³ |
| Eragin dezake | pyridine exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 110-86-1 |
| ChemSpider | 1020 |
| PubChem | 1049 |
| Reaxys | 103233 |
| Gmelin | 16227 |
| ChEBI | 1996 |
| ChEMBL | CHEMBL266158 |
| RTECS zenbakia | UR8400000 |
| ZVG | 13850 |
| DSSTox zenbakia | UR8400000 |
| EC zenbakia | 203-809-9 |
| ECHA | 100.003.464 |
| Human Metabolome Database | HMDB0000926 |
| KNApSAcK | C00053734 |
| UNII | NH9L3PP67S |
| KEGG | C00747 |
| PDB Ligand | 0PY |
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Piridina, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.