Degenerita Arto: Nazia termino, signifanta modernisman arton malŝatitan de la nazia partio
Dekadencita arto (germane: entartete Kunst) estis kolektiva nomo de la nazioj por la pro ideologiaj kialoj repuŝitaj artaĵoj kaj stilskoloj.
Historio
La kampanjo de la nazioj kontraŭ la moderna arto komenciĝas per la fifamiga ekspozicio Entartete Kunst inaŭgurita en 1937 en Munkeno. Ĝi montritis poste en diversaj germanaj urboj. Videblis pli ol 650 de sume 16.000 el germanaj muzeoj konfiskitaj pentraĵoj, grafikaĵoj kaj skulptaĵoj kiuj ne konvenis la nacisocialisman idealon je arja-rasa grandeco (Stählerne Romantik).
Pli ol du milionoj da vizitantoj estis allogitaj per la ekspozicioj kiuj tiel iĝis tre granda propaganda sukceso. En ili troviĝis verkoj de kvazaŭ ĉiuj gravaj artistoj de la malfrua 19-a kaj frua 20-a jarcento: de Paul Cézanne, Vincent van Gogh kaj Paul Gauguin tra Pablo Picasso, Marc Chagall, Max Liebermann, la anoj de Die Brücke, August Macke, Wassily Kandinsky, Max Beckmann, Käthe Kollwitz ĝis Otto Dix kaj George Grosz kaj multaj aliaj, inter ili eĉ iamaj simpatietintoj de naziismaj ideoj kiel Emil Nolde.
Estroj de publikaj katedroj kiel ekz. Paul Klee kaj Max Pechstein maldungitis ekde 1933: la Bauhaus-movado sub Walter Gropius fermitis.
Kelkaj tre gravaj verkoj venditis per aŭkcio en Lucerno en 1939, ekz. la verko Memportreto de van Gogh. Multaj verkoj el la tiam oficiale malestimitaj "nervozaj frenezuloj" ĝis hodiaŭ estas malaperintaj. Verŝajne multo el ili forbrulis en spektakle enscenigita fajro antaŭ la Centra fajrobrigadejo en Berlino en la 1939-a jaro.
Artistoj en la munkena spektaklo de 1937
- Jankel Adler
- Hans Baluschek
- Ernst Barlach
- Rudolf Bauer
- Philipp Bauknecht
- Otto Baum [de]
- Willi Baumeister
- Herbert Bayer
- Max Beckmann
- Rudolf Belling
- Paul Bindel
- Theodor Brün [de]
- Max Burchartz
- Fritz Burger-Mühlfeld [de]
- Paul Camenisch
- Heinrich Campendonk
- Karl Caspar
- Maria Caspar-Filser
- Pol Cassel
- Marc Chagall
- Lovis Corinth
- Heinrich Maria Davringhausen
- Walter Dexel
- Johannes Diesner
- Otto Dix
- Pranas Domšaitis
- Hans Christoph Drexel
- Johannes Driesch
- Heinrich Eberhard
- Max Ernst
- Hans Feibusch
- Lyonel Feininger
- Conrad Felixmüller
- Otto Freundlich
- Xaver Fuhr [de]
- Ludwig Gies
- Werner Gilles
- Otto Gleichmann
- Rudolf Großmann
- George Grosz
- Hans Grundig
- Rudolf Haizmann
- Raoul Hausmann
- Guido Hebert [cs]
- Erich Heckel
- Wilhelm Heckrott [de]
- Jacoba van Heemskerck
- Hans Siebert von Heister [no]
- Oswald Herzog [de]
- Werner Heuser
- Heinrich Hoerle
- Karl Hofer
- Eugen Hoffmann
- Johannes Itten
- Alexej von Jawlenskij
- Eric Johansson [de]
- Hans Jürgen Kallmann
- Vassilij Kandinskij
- Hanns Katz
- Ernst Ludwig Kirchner
- Paul Klee
- Cesar Klein
- Paul Kleinschmidt
- Oskar Kokoschka
- Otto Lange
- Wilhelm Lehmbruck
- Elfriede Lohse-Wächtler
- El Lissitzky
- Oskar Lüthy
- Franz Marc
- Gerhard Marcks
- Ewald Mataré
- Ludwig Meidner
- Jean Metzinger
- Constantin von Mitschke-Collande [de]
- László Moholy-Nagy
- Marg Moll
- Oskar Moll
- Johannes Molzahn
- Piet Mondrian
- Georg Muche
- Otto Mueller
- Magda Nachman Acharya
- Erich Nagel
- Heinrich Nauen
- Ernst Wilhelm Nay
- Karel Niestrath [de]
- Emil Nolde
- Otto Pankok
- Max Pechstein
- Max Peiffer Watenphul
- Hans Purrmann
- Max Rauh [no]
- Hans Richter
- Emy Roeder
- Christian Rohlfs
- Edwin Scharff
- Oskar Schlemmer
- Rudolf Schlichter
- Karl Schmidt-Rottluff
- Werner Scholz [de]
- Lothar Schreyer
- Otto Schubert
- Kurt Schwitters
- Lasar Segall
- Fritz Skade [de]
- Heinrich Stegemann
- Fritz Stuckenberg
- Paul Thalheimer
- Johannes Tietz [no]
- Arnold Topp [de]
- Friedrich Vordemberge-Gildewart
- Karl Völker
- Christoph Voll
- William Wauer
- Gert Heinrich Wollheim
Degenero onidira en muziko
Vidu la artikolon degenerita muziko
La termino Entartung (degenero, dekadencego) aplikitis ankaŭ por la Nova muziko, antaŭ ĉio de artistoj de la t.n. Dua Viena Skolo (Arnold Schönberg, Anton Webern, Alban Berg, de Paul Hindemith, Ernst Krenek kaj Franz Schreker.
Eksteraj ligiloj
This article uses material from the Wikipedia Esperanto article Degenerita arto, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La enhavo estas disponebla laŭ CC BY-SA 4.0, se ne estas alia indiko. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Esperanto (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.