Atahualpa Yupanqui: Argentina kantisto
Atahualpa YUPANQUI pseŭdonimo de Héctor Roberto Chavero(Juan A.
de la Peña, 31a de januaro de 1908 – Nîmes, 23a de majo de 1992), estis argentina kantaŭtoro, gitaristo, poeto kaj verkisto.
| Atahualpa Yupanqui | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Persona informo | |||||
| Naskonomo | Héctor Roberto Chavero | ||||
| Naskiĝo | 31-an de januaro 1908 en Pergamino Partido | ||||
| Morto | 23-an de majo 1992 (84-jaraĝa) en Nimo | ||||
| Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
| Lingvoj | hispana • franca vd | ||||
| Ŝtataneco | Argentino vd | ||||
| Partio | Communist Party of Argentina vd | ||||
| Familio | |||||
| Amkunulo | Antoinette Pépin Fitzpatrick vd | ||||
| Profesio | |||||
| Alia nomo | Atahualpa Yupanqui vd | ||||
| Okupo | muzikisto • kantaŭtoro • verkisto • kantisto • kantoverkisto • gitaristo • aktoro vd | ||||
| Aktiva dum | 1935– vd | ||||
| |||||
| En TTT | Oficiala retejo vd | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Li estas konsiderata la plej grava muzikisto argentina de folklora muziko.
En 1986 en Francio estis al li atribuita la Ordre des Arts et des Lettres.
Komponisto
.jpg)
Liaj komponaĵoj formas parton de la repertorio de sennombraj artistoj ― kaj en Argentino kaj en diversaj partoj de la mondo ―, estas jenaj:
- Los Chalchaleros,
- Los Fronterizos,
- Los Tucu Tucu,
- Horacio Guaraný,
- Mercedes Sosa,
- Dúo Salteño,
- Facundo Cabral,
- Jorge Cafrune,
- Alfredo Zitarrosa,
- José Larralde,
- Víctor Jara,
- Ángel Parra,
- Juan Carlos Baglietto,
- Alberto Cortez,
- Pedro Aznar,
- Liliana Herrero,
- Jairo,
- Soledad Pastorutti,
- Divididos,
- Marie Laforêt,
- Mikel Laboa,
- Federico Pecchia kaj
- Enrique Bunbury.
Lia edzino Nenette kunverkis komponaĵojn kaj foje eĉ rekte ŝi mem komponis vortumadojn kiujn Atahualpa Yupanqui poste kantis kiel verkoj de supozata poeto Pablo del Cerro. Ekzemple la jenaj:
- Baguala del pobrecito,
- Chacarera de las piedras,
- Coplas del caminador,
- Cuando duerme la guitarra,
- De aquellos cerros vengo,
- De tanto dir y venir,
- El alazán,
- El arriero va,
- El cielo está dentro de mí,
- El coyita,
- El niño duerme sonriendo,
- Flor del cerro,
- Guitarra dímelo tú,
- Indiecito dormido,
- La montaraza,
- Luna tucumana,
- Me gusta mirarlo al hombre,
- Mi pago viejo,
- Milonga del paisano,
- Payo Solá,
- Sin caballo y en Montiel,
- Vidalita tucumana,
- Yo quiero un caballo negro,
- Zamba del ayer feliz,
- Zamba del otoño kaj
- Zambita del buen amor.
Kantisto
El 325 kantoj registritaj oficiale kiel liaj, citendas kiel plej konataj la jenaj:
- Basta ya
- Cachilo dormido
- Camino del indio
- Coplas del payador perseguido
- El arriero
- El poeta
- Indiecito dormido
- La alabanza
- La añera
- Las preguntitas
- Le tengo rabia al silencio
- Los ejes de mi carreta
- Los hermanos
- Luna tucumana
- Milonga del solitario
- Nada más
- Piedra y camino
- Sin caballo y en Montiel
- Tú que puedes, vuélvete
- Viene clareando
- Zamba del grillo.
Libroj
- 1939: Piedra sola.
- 1943: Aires indios.
- 1953: Cerro Bayo.
- 1960: Guitarra.
- 1965: El canto del viento.
- 1965: El payador perseguido.
- 1977: Del algarrobo al cerezo.
- 1984: Confesiones de un payador (Ediciones Galerna).
- 1989: La palabra sagrada .
- 1992: La capataza.
- La canción triste
- 2007: Coplas del payador perseguido (Rama Lama Music España).
Filmoj
Li partoprenis en 9 filmoj el 1956 al 1981. Foje kiel kantisto foje kiel muzikisto.
Referncoj
Eksteraj ligiloj
- «Atahualpa Yupanqui», Biografio
- Pellegrino, Guillermo (2012): «La profunda relación de Atahualpa Yupanqui con Uruguay», artikolo de 26a de marto de 2012 en Clarín (Buenos Aires). Konsultita la 29an de majo de 2012.
- oficiala kanalo de Atahualpa Yupanqui en YouTube.
This article uses material from the Wikipedia Esperanto article Atahualpa Yupanqui, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La enhavo estas disponebla laŭ CC BY-SA 4.0, se ne estas alia indiko. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Esperanto (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.