1988

Aquesta pagina concernís l'an 1988 del calendièr gregorian.

Occitània

França

Euròpa

Polonha

En causa dau desengatjament sovietic d'Euròpa Centrala, lo govèrn comunista deguèt acomençar de negociar una transicion vèrs lo capitalisme après una tièra de grèvas duras dins lo país.

Asia

Iran

 

 

Fin de la guèrra còntra Iraq lo 20 d'aost ambé la restauracion dau statu quo ante bellum. D'efèct, maugrat quauqueis avançadas dins lo Curdistan Iraquian, l'armada iraniana, que mancava grèvament d'avitalhament e d'armaments, poguèt pas resistir ais ofensivas iraquianas organizadas a partir dau 17 d'abriu. Perdiguèt la quasi totalitat dei territòris iraquians conquistats dins lo corrent deis annadas precedentas. De mai, lo 3 de julhet, un incident grèu (destruccion d'un avion comerciau civiu iranian per un crosaire estatsunidenc) illustrèt l'isolament iranian dins lo Golf onte leis afrontaments ambé la marina estatsunidenca èran fòrça desfarovables a Teheran. Lo 18 de julhet, lo govèrn iranian acceptèt donc lei condicions internacionalas d'alta-au-fuòc marcant la fin de la guèrra. Pasmens, lo 25, sei fòrças deguèron s'ocupar d'una incursion organizada per lei mudjahidines dau pòble en direccion de la capitala. L'operacion s'acabèt per una revirada saunosa qu'entraïnèt la quasi destruccion d'aqueu grop.

Iraq

Fin de la guèrra còntra Iran lo 20 d'aost ambé la restauracion dau statu quo ante bellum. D'efèct, après una desfacha limitada dins la region curda de Halabja (qu'entraïnèt lo chaple de Halabja), l'armada iraquiana capitèt de reconquistar la màger part de son territòri entre lo 17 d'abriu e lo mes julhet. Lo 18 de julhet, Teheran acceptèt lei condicions internacionalas d'alta-au-fuòc marcant la fin de la guèrra maugrat la temptativa dei mudjahidines dau pòble de passar la frontiera per reversar lo regime (que s'acabèt per una revirada saunosa lo 25).

Astronomia

Capitada dau premier vòl (en mòde automatic) de la naveta espaciala sovietica maugrat de condicions climaticas marridas. Pasmens, en causa dei dificultats economicas sovieticas e russas, lo desvolopament d'aqueu veïcul foguèt rapidament abandonat.

Fisica

Descubèrta de la magnetoresisténcia giganta per Albert Fert e Peter Andreas Grünberg.

• 2 de genièr - Jonathan Evans, fotbolaire irlandés
• 16 de genièr - Li Xiaoxia, jogaira chinesa de tennis de taula
• 20 de febrièr - Rihanna, cantaira barbadiana
• 7 d'abril - Alexis Love, actritz pornografica mexicanoamericana
• 25 de mai - Cameron van der Burgh, nataire sud-african
• 19 de julhet - Shane Dawson, actor de comèdias american en l'YouTube
• 2 d'octobre - Ana María Polvorosa, actritz espanhòla
• 14 de decembre - Vanessa Hudgens, cantaira e actritz americana

• 7 de genièr - Vladimir Prelog, quimista soís-croata, Prèmi Nobel (n. 1906)
• 11 de genièr - Isidor Isaac Rabi, fisician american, Prèmi Nobel (n. 1898)
• 13 de genièr - Chiang Ching-kuo, president de Taiwan (n. 1910)
• 14 de genièr - Georgy Malenkov, president de l'Union Sovietica (n. 1902)
• 15 de genièr - Seán MacBride, èx-chef d'IRA, Prèmi Nobel de la patz (n. 1904)
• 15 de febrièr - Richard Feynman, fisician american, Prèmi Nobel (n. 1918)
• 19 de febrièr - André Frédéric Cournand, mètge francés, Prèmi Nobel (n. 1895)
• 25 de febrièr - Kurt Mahler, matematician alemand-australian (n. 1903)
• 9 de març - Kurt Georg Kiesinger, cancelièr alemand (n. 1904)
• 10 de març - Andy Gibb, cantaire britanic (n. 1958)
• 31 de març - William McMahon, primièr ministre d'Austràlia (n. 1908)
• 12 de mai - Chet Baker, musician de jazz american (n. 1929)
• 25 de mai - Ernst Ruska, fisician alemand, Prèmi Nobel (n. 1906)
• 28 de mai - Alfredo Volpi, pintor brasilièr (n. 1896)
• 11 de junh - Giuseppe Saragat, president d'Itàlia (n. 1898)
• 27 de junh - Aparicio Méndez, president d'Uruguai (n. 1904)
• 31 de julhet - André Navarra, violoncelista francés (n. 1911)
• 14 d'agost - Enzo Ferrari, constructor italian d'automobilas (n. 1898)
• 17 d'agost - Franklin Delano Roosevelt yun., òme politic nòrd-american (n. 1914)
• 17 d'agost - Muhammad Zia-ul-Haq, president de Paquistan (n. 1924)
• 25 d'agost - Françoise Dolto, psicanalista francesa (n. 1908)
• 1 de setembre - Luis Walter Álvarez, fisician american, Prèmi Nobel (n. 1911)
• 9 d'octobre - Felix Wankel, engenhaire alemand (n. 1902)
• 4 de novembre - Takeo Miki, primièr ministre de Japon (n. 1907)
• 27 de novembre - John Carradine, actor american (n. 1906)
• 6 de decembre - Roy Orbison, musician american (n. 1936)
• 16 de decembre - Sylvester, cantaire american (n. 1948)
• 21 de decembre - Nikolaas Tinbergen, ornitològ alemand, Prèmi Nobel en fisiologia o medecina (n. 1907)

• Prèmi Nobel de Fisica : Leon M. Lederman, Melvin Schwartz, Jack Steinberger
• Prèmi Nobel de Quimia : Johann Deisenhofer, Robert Huber, Hartmut Michel
• Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina : James W. Black, Gertrude B. Elion, George H. Hitchings
• Prèmi Nobel de Literatura : Naguib Mahfouz
• Prèmi Nobel de la Patz : Fòrças de patz de las Nacions Unidas
• Prèmi Nobel d'Economia : Maurice Allais

• Oliver & Company