Ερυσίπελας

Είναι μια μορφή κυτταρίτιδας και είναι δυνητικά σοβαρό.

Ερυσίπελας
Ερυσίπελας στο πρόσωπο
Ειδικότητα	λοιμωξιολογία
Συμπτώματα	πυρετός, ρίγος, πονοκέφαλος, ερύθημα, αδενοπάθεια και lymphangitis
Ταξινόμηση
ICD-10	A46.x
ICD-9	035
DiseasesDB	4428
MedlinePlus	000618
eMedicine	derm/129
MeSH	D004886

Το ερυσίπελας προκαλείται συνήθως από το βακτήριο Στρεπτόκοκκος ο πυογενής, γνωστός και ως β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α, μέσω λύσης της συνέχειας του δέρματος, όπως από γρατσουνιές ή από τσίμπημα εντόμου. Είναι πιο επιφανειακό από την κυτταρίτιδα και είναι συνήθως πιο ανυψωμένο και οριοθετημένο. Ο όρος προέρχεται από τα ελληνικά ἐρυσίπελας, που σημαίνει «κόκκινο δέρμα».

Στα ζώα, το ερυσίπελας είναι μια ασθένεια που προκαλείται από μόλυνση με το βακτήριο Erysipelothrix rhusiopathiae και επηρεάζονται οι καρδιακές βαλβίδες και το δέρμα. Το Erysipelothrix rhusiopathiae μπορεί επίσης να μολύνει τον άνθρωπο, αλλά σε αυτή την περίπτωση, η μόλυνση είναι γνωστή ως ερυσιπελοειδές.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά ξαφνικά. Τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να αναπτύξουν πυρετό, ρίγη, κόπωση, πονοκεφάλους, έμετο και γενικά αδιαθεσία εντός 48 ωρών από την αρχική μόλυνση. Η κόκκινη πλάκα μεγαλώνει γρήγορα και έχει μια έντονα οριοθετημένη, ανυψωμένη άκρη. Μπορεί να φαίνεται πρησμένη, να έχει σφιχτή, ζεστή και τρυφερή αίσθηση κατά την αφή και μπορεί να έχει συνοχή παρόμοια με τη φλούδα πορτοκαλιού. Ο πόνος μπορεί να είναι ακραίος.

Πιο σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να δημιουργήσουν φυσαλίδες (σημάδια που μοιάζουν με ευλογιά ή δάγκωμα εντόμου), φουσκάλες και πετέχειες (μικρές μοβ ή κόκκινες κηλίδες), με πιθανή νέκρωση του δέρματος. Οι λεμφαδένες μπορεί να είναι διογκωμένοι και μπορεί να εμφανιστεί λεμφοίδημα. Περιστασιακά, μπορεί να παρατηρηθεί μια κόκκινη λωρίδα που εκτείνεται προς τον λεμφαδένα.

Η μόλυνση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του προσώπου, των χεριών, των δακτύλων και των ποδιών. Τείνει να είναι συχνότερη στα άκρα. Το ομφαλικό κολόβωμα και τα σημεία του λεμφοιδήματος είναι επίσης συνηθισμένα μέρη που επηρεάζονται.

Ο λιπώδης ιστός και οι περιοχές του προσώπου, συνήθως γύρω από τα μάτια, τα αυτιά και τα μάγουλα, είναι πιο ευαίσθητα στη μόλυνση. Η επαναλαμβανόμενη μόλυνση των άκρων μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο οίδημα (λεμφοίδημα).

•  
  Ερυσίπελας (αυτί)
•  
  Ερυσίπελας (βραχίονας)
•  
  Ερυσίπελας (πόδι)
•  
  Υποτροπιάζον ερυσίπελας

 

Οι περισσότερες περιπτώσεις ερυσιπέλατος οφείλονται στον Στρεπτόκοκκο τον πυογενή, γνωστό και ως β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α, σπανιότερα στους στρεπτόκοκκους της ομάδας C ή G και σπάνια στον Σταφυλόκοκκο τον χρυσίζοντα. Τα νεογνά μπορεί να κολλήσουν ερυσίπελας λόγω του Streptococcus agalactiae, γνωστό και ως στρεπτόκοκκος της ομάδας Β ή GBS.

Τα μολυσματικά βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στο δέρμα μέσω μικροτραυμάτων, δαγκωμάτων εντόμων, ζώων ή ανθρώπων, χειρουργικών τομών, ελκών, εγκαυμάτων και εκδορών. Μπορεί να υπάρχει υποκείμενο έκζεμα ή πόδι του αθλητή (tinea pedis) και μπορεί να προέρχεται από στρεπτοκόκκους που βρίσκονται στη μύτη ή στο αυτί του ίδιου του ατόμου.

Το εξάνθημα οφείλεται σε μια εξωτοξίνη, όχι στο βακτήριο Στρεπτόκοκκος, και βρίσκεται σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν συμπτώματα π.χ. η μόλυνση μπορεί να είναι στο ρινοφάρυγγα, αλλά το εξάνθημα εντοπίζεται συνήθως στην επιδερμίδα και στα επιφανειακά λεμφαγγεία.

Το ερυσίπελας συνήθως διαγιγνώσκεται από τον κλινικό ιατρό κοιτάζοντας το χαρακτηριστικό καλά οριοθετημένο εξάνθημα μετά από ιστορικό τραυματισμού ή αναγνώριση ενός από τους παράγοντες κινδύνου.

Οι εξετάσεις, εάν πραγματοποιηθούν, μπορεί να δείξουν υψηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, αυξημένη CRP ή θετική καλλιέργεια αίματος που ταυτοποιεί τον οργανισμό.

Το ερυσίπελας πρέπει να διαφοροποιείται από έρπητα ζωστήρα, αγγειοοίδημα, δερματίτιδα εξ επαφής, χρόνιο μεταναστευτικό ερύθημα της πρώιμης νόσου του Λάιμ, ουρική αρθρίτιδα, σηπτική αρθρίτιδα, σηπτική θυλακίτιδα, αγγειίτιδα, αλλεργική αντίδραση σε τσίμπημα εντόμου, οξεία φαρμακευτική αντίδραση, εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και διάχυτο φλεγμονώδες καρκίνου του μαστού.

Διαφοροποίηση από κυτταρίτιδα

Το ερυσίπελας μπορεί να διακριθεί από την κυτταρίτιδα από δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: την ανυψωμένη προπορευόμενη άκρη του και τα καλά καθορισμένα όριά του. Η ερυθρότητα στην κυτταρίτιδα δεν είναι ανυψωμένη και τα όρια της είναι σχετικά δυσδιάκριτα. Η έντονη ερυθρότητα του ερυσιπέλατος έχει περιγραφεί ως ένα τρίτο διαφοροποιητικό χαρακτηριστικό.

Το ερυσίπελας δεν επηρεάζει τον υποδόριο ιστό. Δεν απελευθερώνει πύον, μόνο ορό ή ορώδες υγρό. Το υποδόριο οίδημα μπορεί να οδηγήσει τον γιατρό να το διαγνώσει εσφαλμένα ως κυτταρίτιδα. 

Ανάλογα με τη σοβαρότητα, η θεραπεία περιλαμβάνει είτε από του στόματος είτε ενδοφλέβια αντιβιοτικά, χρησιμοποιώντας πενικιλίνες, κλινδαμυκίνη ή ερυθρομυκίνη. Ενώ τα συμπτώματα της ασθένειας υποχωρούν σε μία ή δύο ημέρες, το δέρμα μπορεί να χρειαστe;i εβδομάδες για να επανέλθει στο φυσιολογικό. Λόγω του κινδύνου επαναμόλυνσης, μερικές φορές χρησιμοποιούνται προφυλακτικά αντιβιοτικά μετά την επίλυση της αρχικής κατάστασης.

Η πρόγνωση της νόσου περιλαμβάνει:

• Η εξάπλωση της μόλυνσης σε άλλες περιοχές του σώματος μπορεί να συμβεί μέσω της κυκλοφορίας του αίματος (βακτηριαιμία), συμπεριλαμβανομένης της σηπτικής αρθρίτιδας. Η σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να ακολουθήσει επεισόδιο στρεπτοκοκκικού ερυσιπέλατος ή άλλης δερματικής λοίμωξης, αλλά όχι ρευματικό πυρετό.
• Υποτροπή της λοίμωξης: Το ερυσίπελας μπορεί να υποτροπιάσει στο 18-30% των περιπτώσεων ακόμη και μετά από θεραπεία με αντιβιοτικά. Μια χρόνια κατάσταση επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων από ερυσίπελας μπορεί να εμφανιστεί με διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες όπως ο αλκοολισμός, ο διαβήτης και το πόδι του αθλητή. Ένας άλλος προδιαθεσικός παράγοντας είναι το χρόνιο δερματικό οίδημα, το οποίο μπορεί με τη σειρά του να προκληθεί από φλεβική ανεπάρκεια ή καρδιακή ανεπάρκεια.
• Λεμφική βλάβη
• Η νεκρωτική απονευρωσίτιδα είναι μια δυνητικά θανατηφόρα έξαρση της λοίμωξης εάν εξαπλωθεί σε βαθύτερους ιστούς.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν επικυρωμένα πρόσφατα δεδομένα για την παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης του ερυσιπέλατος. Από το 2004 έως το 2005, τα νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφεραν 69.576 περιπτώσεις κυτταρίτιδας και 516 περιπτώσεις ερυσιπέλατος. Ένα βιβλίο ανέφερε ότι αρκετές μελέτες έχουν τοποθετήσει τον επιπολασμό μεταξύ ενός και 250 σε κάθε 10.000 άτομα. Η ανάπτυξη αντιβιοτικών, καθώς και τα αυξημένα πρότυπα υγιεινής, συνέβαλαν στη μείωση του ποσοστού εμφάνισης. Το ερυσίπελας προκάλεσε συστηματική ασθένεια σε έως και 40% των περιπτώσεων που αναφέρθηκαν από νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου και το 29% των ανθρώπων είχαν υποτροπιάζοντα επεισόδια μέσα σε τρία χρόνια. Οποιοσδήποτε μπορεί να μολυνθεί, αν και τα ποσοστά εμφάνισης είναι υψηλότερα σε βρέφη και ηλικιωμένους. Αρκετές μελέτες ανέφεραν επίσης υψηλότερο επιπολασμό στις γυναίκες. Τέσσερα στα πέντε περιστατικά εμφανίζονται στα πόδια, αν και ιστορικά το πρόσωπο ήταν πιο συχνό σημείο.

Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου περιλαμβάνουν:

• Αρτηριοφλεβικό συρίγγιο
• Χρόνιες δερματικές παθήσεις όπως η ψωρίαση, το πόδι του αθλητή και το έκζεμα
• Εκτομή της σαφηνούς φλέβας
• Ανοσολογική ανεπάρκεια ή συμβιβασμός, όπως π.χ.
  • Διαβήτης
  • Αλκοολισμός
  • Παχυσαρκία
  • Ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
• Στα νεογνά, έκθεση του ομφάλιου λώρου και τραυματισμός της θέσης εμβολιασμού
• Προβλήματα στην κυκλοφορία της λέμφου ή του αίματος
• Έλκη ποδιών
• Λεμφικό οίδημα
• Λεμφική απόφραξη
• Λεμφοίδημα
• Ρινοφαρυγγική λοίμωξη
• Νεφρωσικό σύνδρομο
• Εγκυμοσύνη
• Προηγούμενο(α) επεισόδιο(α) ερυσιπέλατος
• Παράτρημα δακτύλων
• Τραυματικές πληγές
• Φλεβική ανεπάρκεια ή νόσος

•   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Erysipelas στο Wiki Commons