20 Strëmiannika

strëmiannika to je 79. dzéń rokù gregòriańsczego kalãdôrza (80. dzéń w rokù przestãpnem). Òstało 388 dniów do kùńca rokù. Kòl 20. abò 21. stremiannika to je zymkowô równonoc na nordowi półkùgli i jeséńowô równonoc na pôłniowi półkùgli Zemi.

Swiãta ë ùroczëznë

• Mionowi dzéń (Jimieninë): Klaùdië, Anatola, Eufemië

• Nawroz - iransczi i zoroastrijni Nowi Rok
• Swiatowi Dzéń Warbla
• Tunezjô - Dzéń Samòstójnotë (od Francëji)
• Dzéń Frankofonië ONZ

Wëdarzenia

 

• 1800 - Alessandro Volta napisôł do baderów z Royal Society w Londine o jigò wënalôzkù ògniwa Voltë, pierszi baterii
• 1815 - Napoleon nawrôca z ostrowa Elbë do Pariza i naczëna slédné 100 dniów jakò francësczi cesôrz
• 1916 - Albert Einstein ògłosëł teorëjã raznotë (relatiwnotë)
• 1978 - Kristina Chojnowskô-Liskiewicz, pòlskô jinżiniérka okrãtowô i kapitan, jakò pierszô białka na swecie, samòtno okrãżéła całi swiat w żeglówce
• 2001 - Taliban w Afganistónie rozwalôł 2 stolemné szlachotë Buddy przez wëbùchnienié
• 2003 - USA naczëna ataka i wòjnã w Iraku
• 2010 - Na Islandëji wëbùchnienié wùlkana kòl lodówca Eyjafjallajökull
• 2015 - Zacmienié Słuńca

Ùrodzëlë sã

• 43 r. pne. - Òwidiusz, rzimsczi pòéta (ùm. 17 r. ne.)
• 1828 - Henrik Ibsen, norwesczi runita (ùm. 1906)
• 1941 - Jerzi Duda-Gracz, pòlsczi malôrz, cechownik, pedagóga (ùm. 2004)
• 1956 - Stanisłôw Janke, kaszëbsczi pòéta, runita, dolmacz, dzejôrz, przedolmacził Póna Tadeùsza na kaszëbsczi
• 1957 - Spike Lee, amerikańsczi reżiséra filmowi
• 1986 - Ruby Rose, aùstralëjskô teatrownica

Ùmarlë

• 1727 - Isaac Newton, stolemni anielsczi naukòwiec (ùr. 1642)
• 1738 - Jan Balthasar Langa, górnosorbsczi ksadz, runita, dolmacz na górnosorbsczi jãzëk (ùr. 1697)
• 1806 - Salomea Deszner, pòlskô teatrownica, òperowô spiewôrka (ùr. 1759)
• 1925 - George Curzon, britijsczi pòlitikorz, minystr zagrańcznech sprawów, znóny z Linii Curzona - grańcë pòlskô-ruscziej (ur. 1859)
• 1929 - Ferdinand Foch, francësczi jenerôł, marszôłk Francëji, marszôłk Polsczi, feldmarszôłk Wiôldżi Britaniji (ùr. 1851)
• 2016 – Anker Jørgensen, dënsczi politikòrz socjaldemokraticzni, beł premierã Dëńsczi (ùr. 1922)