Хадаг Табилга

Хадаг табиха ёһон (ᠬᠠᠳᠠᠭ ᠲᠠᠯᠪᠢᠬᠤ ᠶᠣᠰᠤ) — басагыень эрижэ, мэдээ асаран ерэлгэ.

Урдань хүбүүд басагадайнгаа гэр бүлэ бололгые эхэ эсэгэнь шиидхэдэг байгаа, тиихэдээ бэри болохо басаганайнгаа уг узуурые шэнжэлжэ үзэдэг һэн.

Хадаг Табилга
"Хадаг табилга". "Хори буряадай хурим түрэ" һубарил (1943). Сампилай Цэрэнжаб (1893-1953).

Буряад-Монгол хадаг табиха ёһон

Хадаг табихаяа хүбүүтэнэй зүгһөө хэлсэгдэһэн болзорто хэдэн хүнүүд эмээл морёор басагатай айлда зорижо ошодог бэлэй. Хадаг табигшадай түрүү боложо ерэһэн хүн гэртэ түрүүлэн opoһoop бурхандань мүргэжэ, адиста хүртөөд, хоёр гараа дэлгээжэ, амар мэндэеэ хэлсэдэг һэн. Тиихэдэнь басагата айл һуулгажа хүндэлхэ.

Басагатай айлайхи сайгаа аягалаад, сагаан эдеэн табагаа табин хүндэлжэ, һонин һорьмойгоо хөөрэлдэжэ байхадаа: «Айлшад, холо ойроһоо хайшаа ямар хэрэгээр зорижо ябанабта?» — гэжэ асууха. Тиихэдэнь хадаг табихаяа ерэһэн түрүү хүн һууһан зандаа:

«Танда ерэһэн ушарнай гэхэдэ:
Ганса сусал гал болохогүй,
Ганса хүн —хүн болохогүй гэдэг.
Уреэгээ морин болгожо,
Уриеэ хун болгожо,
Гал сусалаа нэгэдүүлэебди,
Ганса нэгэеэ хамтаруулаябди гэжэ,
Хадаг табихаяа ерээбди», — гэхэ.

Басаганай түрэлхид харюудань: «Зүб бэд даа», хэрбээ арсаа һaa: «Тэлеэ!» —гэдэг.

Тиигээд худын түрүү һyypиһaa бодожо, хадагаа, мүнгэтэйгөөр бурхандань табяад, гэртээ байһан зондо тэбхэр сай, мүнгэн бэлэг баридаг. Нэгэ-хоёр духаряа тогтоогоод, түрэ хуримайнгаа болзор, баса­ гаяа хургэжэ ошогшодой тоо гэхэ мэтые басаганай болон хүбүүнэй талынхид хамта зүбшэн тодорхойлдог. Тиигээд хадаг табихаяа ерэһэн хүнүүд нютагаа, гэртээ мордодог һэн.

Мүн үзэхэ

Зүүлтэ

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki Буряад:

ТуркҺэргэн мандалтын үеМоскваХитадГерман ВикипеэдиРимМолдави9 һарын 8УкраинаТаджикистанАлтай Улас7 һарын 1Саг хугасаа12 һарын 195 һарын 10БулагадТатар хэлэнГерманиДуранИспани хэлэнЭнхэ тайбан3 һарын 182 һарын 23Эрхүү хото1 һарын 23Нобелиин шагнал4 һарын 25Владимир ЛенинЗэбсэгКофеТүнхэнэй аймагАктив8 һарын 13Гарагай дүрбэнВикиПанхаруудталгаДеспотизмГрек хэлэнУильям ШекспирВладимир ДальЖэл8 һарын 253 һарын 8Дэлхэйн дулааралгаПьер-Симон Лаплас7 һарын 9Чарльз ДарвинИммануил КантБүгэдэ Найрамдаха Арадшалаһан Солонгос Арадай Улас6 һарын 307 һарын 124 һарын 11Африка3 һарын 4Хойто-Байгалай аймаг7 һарын 30МьянмаРоман6 һарын 9Удха зохёол8 һарын 5ЛитиЦэдэн ДонБолгариФукуока04 һарын 249 һарын 9🡆 More