Kensonenn Diweuz Dre Serriñ Divouezh

LFE – niverenn	101
LFE – unicode	p
LFE – skeudenn
X-SAMPA	p
Selaou

Kavet e vez stank ar fonenn [p] evel fonem (pe evel alofonenn fonemoù all) e-touez yezhoù ar bed hag gant yezhoù 'zo, da skouer ar yezhoù indez-aryek komzet en India, e vez enebiet meur a doare [p] an eil ouzh ar re all ar al live fonologel.

Mankout a ra, avat, ar fonenn [p] e tro-dro da 10% eus holl yezhoù ar bed ma vez implijet gante ar gensonenn mouezhiet par [b], evel da skouer en darn vrasañ eus ar yezhoù komzet tro-dro d'ar Sahara, en o zouez an arabeg unvan. N'ouzer ket hag-eñ eo bet kollet ar fonenn-mañ gant ar yezhoù-se a-hed ar wezh. E familh-yezhoù all, da skouer ar c'hentkeltieg hag ar c'henteuskareg e vanke ar fonenn [p] daosut ha ma raent gant ar fonenn [b] ivez hervez an enklaskoù bet kaset da-benn war an dachenn-se.

E yezhadur ar brezhoneg emañ liammet ar fonem-mañ ouzh ar e fonem divouezh par [b] hag ouzh ar fonem ruz mouezhiet dre ar c'hemmadurioù dre vlotaat (sellit ivez ouzh ar pennad: "Dereziadur kensonennel"):

[p] > [b]
"penn" > "da benn"

[p] < [b]
"bag" > "ho pag"

[b] > [v]
"bag" > "da vag"

Hervez reolennoù fonotaktikel ar brezhoneg e vez divouezhiet atav, evel an holl kensonennoù dres serriñ hag ivez ar c'hwibanennoù, e dibenn ur ger pe c'hoazh dirak ur gensonenn divouezh all (sellit ouzh ar pennad: "Liveadur").

• Brezhoneg: pal [pa:l]
• Tchekeg: pes [pɛs], "ki"
• Galleg: pomme [pɔm], "aval"
• Jorjieg: პირი [ˈpiri], "genoù"
• Alamaneg: pack [pʰak], "bern"
• Gresianeg: πόδι [ˈpo̞.ði], "gar/troad"
• Hungareg: pápa [paːpɒ], "pop"
• Italianeg: papà [paˈpa], "tad"
• Japaneg: ポスト (posuto) [pos(ɯ)to], "boest-lizhiri"
• Pachtoueg: ﭙﺎﻧﻴﺮ [pɑ'nir], "fourmaj laezh"
• Piraha: pibaóí [pìbàóí], "dourgi"
• Portugaleg pai [pai], "tad"
• Ruseg плод [plot], "frouezhenn"
• Spagnoleg: peso [ˈpe̞so̞], "pouez"
• Svedeg: apa [ˈaː.pʰa], "marmouez"
• Turkeg: kap [kɑ̟p], "pod"

• Kensonenn
• Kensonenn diweuz
• Kensonenn dre serriñ
• Kensonenn divouezh