Aradon: Kumun ar Mor-Bihan

War ar pleg-mor arMor-Bihan emañ kumun Aradon.

Kumunioù amezek da Aradon: Baden; Ploveren; Gwened; Sine.

An aod hag an inizi a vez war borzh ar gumuniezh :

•  
  Penn ar Men
•  
  An inizi Logodenn
•  
  An Iruz

• Jean-Baptiste Ogée : "Ar-raden = la fougère"
• Erwan Vallerie ː Daradon, 1304; Aradon, 1516
• (fr)Embannadurioù Flohic (1996) : "probablement d'origine gauloise, en tout cas avec le final dunum, pour le sens de forteresse. Certains font le rapprochement avec le ratz, le passage".
• Hervé Abalain (2000) : "Aradon, 1387 ; de are = devant, et dunum = forteresse".

Palefarzhet; ouzh 1, en sabel e deir treustell en argant; ouzh 2, en glazur, e vag-lien greet en argant, e voug-heol loc'hant ouzh konk kleiz ar gab; ouzh 3, en sabel e seizh mailhenn en argant, 3, 3, 1; ouzh 4, en argant, e vrizhenn erminig en sabel.

Kuzul ar Gumun, 26.02.1988, reizhet 05.06.1992.

• Savet e voe parrez Aradon diwar ul lodenn eus parrez Ploveren met n'ouier ket pevare.
• Edo Enizenac'h e parrez Aradon a-raok dont da vout emren.

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe kumun Aradon e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Aradon gant pemp kumun ennañ: an Arzh, Aradon, Baden, Enizenac'h ha Ploveren; e Bann Gwened e oa; dilamet e voe kanton Aradon ha lakaet e voe Aradon e Kanton Gwened-Kornôg gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Aradon en Arondisamant Gwened e 1800^,.
• He ferson, Le Galliot, a nac'has al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù e 1791.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 62 waz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,83 % eus he foblañs e 1911.

Eil Brezel-bed

• Daou ezel ag ar Rezistañs a voe fuzuilhet gant an Alamaned er gumun d'an 31 a viz Gouere 1944.

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas daou vilour ag ar gumun er Viêtnam abalamour d'ar brezel.

Brezel Aljeria

• Mervel a reas tri milour ag ar gumun abalamour d'ar brezel.

•  
  Taolvaen Kerhañri
•  
  Lodenn eus moger kenkiz al Lodoù
•  
  Milin Kampenn
•  
  Kastell Porse

Ragistor

• Taol-vaen Kerhañri.
• Taol-vaen ar Roc'h.
• Krugell Sant-Gales, bet furchet adalek 1854.

Henamzer

• Kenkizoù galian-roman er Lodoù, e Penn-ar-Maen, Rogeltaz, Bourjerell ha Kervoyer.

Milinoù

• Milinoù-avel e Pont-Stêr, Gras-er-Velin, Kerbeleg (XVII^vet kantved), ha div c'hoazh en enez an Iruz.
• Milinoù-dour e Pont-Stêr hag er Baludenn (XVIII^vet kantved).

Annezioù

• Kastell Porse; implijet e voe e-pad an Eil Brezel-bed gant an Alamaned da verniañ dafar. C'hwezhet e voe an tan ennañ gante p'edont o tec'het e miz Eost 1944 ha distrujet e voe razh.
• Manerioù Kerhad (XV^vet kantved), Kerbileved (XV^vet-XVI^vet kantved), Rogeltaz (XVII^vet kantved), Lokeltaz, Moreag, Trevelin (XIX^vet kantved), Langad hag ar Razh (XIX^vet kantved).
• Kenkiz Bagatelle (1878).

Savadurioù relijiel katolik

•  
  Iliz katolik Aradon
•  
  Ar chapel er vourc’h
•  
  Maen eus aoter Iliz Sant Pêr a-gent
•  
  Mein-bez eus ar vered a-gent

• Iliz katolik Sant Pêr, bet savet e 1885-1887; ouzhpennet e voe ar gorzenn e 1901.
• Chapel Sant Pêr, er vourc’h, bet iliz ar barrez gwechall, savet er XV^vet kantved.
• Chapel Santez Barba.
• Chapel Sant Varzhin, er Voustoer.
• Prioldi ar Visenn.

Brezelioù

•  
  Monumant ar re varv.

• Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik. Dioueliet e voe d’an 23 a viz Gouhere 1922.
• Plakennoù ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudennoù^,.

Niver a annezidi

• Jean Touzé de Botlore, selaouer ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh e 1680

Tud bet ganet en Aradon :

• Jean Marion, beleg, person Edig, skrivagner, e 1759.
• Eugène Riguidel, moraer, e 1940.

Tud bet o chom en Aradon :

• Anne Caseneuve (1964-2015), merdeerez

Ardamezeg ar familhoù

	d'Arradon, Aotrounez al lec'h se ha Kerdréan	En sabel e seizh mailhenn en argant, 3, 3, 1
	Aubin Aotrounez Locqueltas	En glazur e dreustell en aour heuliet gant teir c'hroaz pavek ivez en aour, 2 ouzh kab, 1 ouzh beg
	de Gibon Aotrounez Roguédas	En gul e deir manal ed en aour
	de Malestroit Aotrounez Roguédas	En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3.
	Touzé Aotrounez Botlore	Geotet e zri fenn levran en aour, gwakoliet en gul ha bouklet en argant

• (fr)Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Morbihan. 1999
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

 

Muioc'h a restroù diwar-benn

Aradon

a vo kavet e Wiki Commons.

• (br) Aradon war lec'hienn Geobreizh