Масавае Забойства Ў Арланда

29-гадовы Амар Мацін адкрыў агонь з агнястрэльнай зброі ў начным гей-клубе Pulse, а затым захапіў закладнікаў. У выніку стральбы загінула 49 чалавек, 53 атрымалі раненні. У час паліцэйскай аперацыі закладнікі былі вызвалены, а нападнік застрэлены. Тэрарыстычная арганізацыя «Ісламская дзяржава» ўзяла на сябе адказнасць за тэракт, заявіўшы, што Мацін з'яўляўся яе баявіком.

Масавае забойства ў Арланда
Машыны сілавых структур побач з будынкам клуба, раніца 12 чэрвеня 2016 года.
Месца нападу	ЗША, штат Фларыда, Арланда, гей-клуб Pulse
Мэта нападу	наведвальнікі клуба
Дата	12 чэрвеня 2016 2:00 — 5:00 (EDT)
Спосаб нападу	стральба, захоп закладнікаў
Загінулыя	50 (у тым ліку тэрарыст)
Параненыя	53
Забойцы	Амар Мацін

Забойства ў Арланда стала самым масавым у гісторыі ЗША з моманту падзей 11 верасня 2001 года, апярэдзіўшы паводле колькасці ахвяр стральбу ў Віргінскім політэхнічным інстытуце (2007) і масавае забойства ў пачатковай школе «Сэндзі-Хук» (2012).

Стральба побач з будынкам гей-клуба Pulse пачалася каля 2:15 (EDT). Супрацоўнік паліцыі, які знаходзіўся ў гэты момант недалёка ад клуба, адкрыў па Амары Маціне, узброеным паўаўтаматычнай вінтоўкай SIG Sauer MCX і пісталетам Glock 17, агонь з табельнай зброі, пасля чаго той уварваўся ўнутр клуба, дзе ў той момант знаходзілася каля 320 наведвальнікаў. Унутры Мацінаў працягнуў весці агонь па людзях.

Першыя выстралы былі прыняты наведвальнікамі Pulse за выбух петард, спецэфекты ці частку клубнай музыкі. Зразумеўшы, што адбываецца, людзі пабеглі да выхаду, многім удалося выбегчы на паркоўку перад будынкам і пакінуць месца стральбы. Каля 2:22 Мацін спыніў агонь і здзейсніў два званкі ў службу 911, паведаміўшы пра напад, назваўшы сябе прыхільнікам «Ісламскай дзяржавы» і заявіўшы пра падтрымку тэрарыстычнай арганізацыі «Джэбхат ан-Нусра» і арганізатараў выбухаў на Бостанскім марафоне братоў Царнаевых. У 2:09 на сайце клуба з'явіўся заклік «выбірацца з клуба і бегчы».

Неўзабаве на месца здарэння прыбылі супрацоўнікі сілавых структур, у будынак клуба былі накіраваны крызісныя перагаворшчыкі. Мацін, які захапіў наведвальнікаў, што засталіся ў жывых і не здолелі ўцячы, заявіў, што мае пры сабе выбуховае прыстасаванне.

Каля 5:00 сілавікі прынялі рашэнне пачаць штурм. Паводле слоў мэра Арланда Бадзі Даера, закладнікі знаходзіліся ў двух розных месцах: ад 5 да 8 чалавек былі ў адным пакоі з Мацінам, ад 15 да 25 чалавек — у іншым ізаляваным памяшканні. Паліцэйскі спецназ SWAT на бронеаўтамабілі высадзіў сцяну ізаляванага пакоя, вызваліўшы людзей, якія знаходзіліся там. Завязалася перастрэлка з Мацінам, у час якой ён быў забіты; адзін паліцэйскі атрымаў датычнае раненне галавы пасля таго, як куля трапіла ў яго шлем. Пазней сапёры, якія прыбылі да будынка клуба, здзейснілі перад ім кантрольны выбух нейкага прыстасавання.

 

Напад здзейсніў грамадзянін ЗША Амар Мір Седык Мацін (англ.: Omar Mir Seddique Mateen). Ён нарадзіўся 16 лістапада 1986 года ў Нью-Ёрку у сям'і афганцаў і быў мусульманінам. У апошнія гады пражываў у горадзе Форт-Пірс  (англ.) (бел. (штат Фларыда), працаваў ахоўнікам у выпраўленчай установе для непаўналетніх, а затым у ахоўнай кампаніі G4S Secure Solutions  (англ.) (бел., меў дазвол на схаванае нашэнне зброі. У 2009 годзе Мацін ажаніўся з жанчынай, якая нарадзілася ва Узбекістане, пазнаёміўшыся з ёй у Інтэрнэце. Паводле слоў жанчыны, яна неаднаразова падвяргалася пабоям з боку мужа, з-за чаго праз некалькі месяцаў пасля вяселля бацькі забралі яе з дома сям'і Маціна. У 2011 годзе ў судзе быў аформлены іх развод. Прыкладна ў 2013 годзе ён ажаніўся ў другі раз, у яго нарадзіўся сын.

Седык Мацін, бацька Амара, у Інтэрнэце выказваў словы падтрымкі байцам руху «Талібан». Паводле меркавання бацькі, дзеянні Маціна тлумачацца негатыўным стаўленнем да геяў. Адзін з яго сяброў адзначыў, што Мацін стаў вельмі рэлігійным пасля разводу і паломніцтва ў Саудаўскую Аравію. На працягу некалькіх гадоў ён наведваў ісламскі цэнтр у Форт-Пірсе, яго бацька таксама маліўся там, тры сястры Маціна былі валанцёрамі ў мячэці. Імам ісламскага цэнтра ахарактарызаваў Маціна як «спакойнага» чалавека, апошні раз ён там быў за два дні да стральбы. У 2011—2012 гадах Мацінаў двойчы здзейсніў умру (малое паломніцтва) у Саудаўскую Аравію, таксама наведаў ААЭ.

Супрацоўнікі Федэральнага бюро расследаванняў не выключаюць сувязь Маціна з радыкальным ісламам. Паводле іх звестак, мужчына ўжо трапляў у поле зроку сілавікоў у 2013 годзе, калі «зрабіў рэзкія каментарыі ў адрас калегаў, намякаючы на свае сувязі з тэрарыстамі». У ФБР праверылі словы сведак, запісы Маціна, а таксама двойчы дапыталі яго і ўзялі яго пад назіранне. Пацвердзіць сувязі мужчыны з тэрарыстамі на той момант не ўдалося, пасля чаго расследаванне было закрыта. Пасля гэтага інцыдэнту Маціна правяралі ў сувязі з тэрарыстам-смяротнікам абу-Салахам; агенты ФБР правялі гутарку з мужчынам і зрабілі выснову, што пагрозы ён не ўяўляе.

Паводле звестак Бюро алкаголю, тытуню, агнястрэльнай зброі і выбуховых рэчываў, Мацін набыў зброю афіцыйна, прычым зрабіў гэта незадоўга да нападу. «Мы ведаем, што гэты чалавек купіў прынамсі дзве адзінкі агнястрэльнай зброі. Ён не знаходзіцца пад забаронай, ён можа па законе зайсці ў магазін і набыць агнястрэльную зброю», — заявіў прадстаўнік бюро Трэвар Велінар. Пазней супрацоўнікі службы выявілі трэцюю адзінку зброі ў машыне Маціна.

Сувязь з «Ісламскай дзяржавай»

Неўзабаве пасля нападу крыніцы, блізкія да тэрарыстычнай арганізацыі «Ісламская дзяржава», заявілі пра яе датычнасць да стральбы.

Агенцтва Amaq, звязанае з ІД, праз некалькі гадзін назвала Маціна «салдатам халіфата». Раней прэс-сакратар ІД Абу Мухамад аль-Аднані заклікаў прыхільнікаў («ваўкоў-адзіночак») здзяйсняць напады за мяжой у часе свяшчэннага месяца Рамадан, асабліва адзначаючы ЗША ў якасці мішэні.

Прыхільнікі ІД у інтэрнэце віталі дзеянні Маціна, некаторыя ў даніну памяці замянілі свае аватары на яго фатаграфію. Таксама яны пачалі публікаваць у Twitter паведамленні з фатаграфіямі пакарання смерцю геяў, суправаджаючы іх хэштэгам #Pulse (паводле назвы клуба). У адным з акаўнтаў забойства назвалі «лепшым падарункам на Рамадан». The New York Times нагадала, што ІД карае смерцю геяў на сваіх тэрыторыях скідваючы з высокіх будынкаў ці забіваючы камянямі.

Сярод прычын трагедыі аналітыкі называюць магчымасць латэнтнай гомасексуальнасці нападніка і звязанай з апошняй т.зв. інтэрнальнай гамафобіяй, гэта значыць гамафобіяй, выкліканай уласным гомаэратызмам, відавочным ці скрытым.

Днём 12 чэрвеня 2016 года прэзідэнт ЗША Барак Абама выступіў са зваротам да краіны, у якім ахарактарызаваў тое, што адбылося як «тэракт і акт нянавісці». Паводле яго ўказа, аж да 16 чэрвеня будуць прыспушчаны дзяржаўныя сцягі над Белым домам і ўсімі грамадскімі будынкамі і ўстановамі ЗША, на амерыканскіх ваенных базах, караблях і ва ўсіх уладаннях. Таксама Абама даў распараджэнне аб аказанні федэральнай дапамогі праваахоўным органам Арланда.

Кандыдат у прэзідэнты ЗША ад Рэспубліканскай партыі Дональд Трамп запатрабаваў адстаўкі Барака Абамы, за тое, што той, паводле меркавання Трампа, не асудзіў «ісламскі тэрарызм». Акрамя таго, Трамп у чарговы раз заклікаў закрыць граніцы ЗША для мусульман і не пускаць іх у краіну. У сваю чаргу кандыдат у прэзідэнты ад Дэмакратычнай партыі Хілары Клінтан перасцерагла ад таго, каб «аб'яўляць вайну» ісламу ў цэлым.

Спачуванні ўладам і народу ЗША ў сувязі з тэрактам выказалі кіраўнікі і прадстаўнікі больш як 50 дзяржаў, у тым ліку федэральны канцлер Германіі Ангела Меркель, прэм'ер-міністр Індыі Нарэндра Модзі, прэзідэнт Рэспублікі Казахстан Нурсултан Назарбаеў, старшыня Кітайскай Народнай Рэспублікі Сі Цзіньпін, прэзідэнт Расійскай Федэрацыі Уладзімір Пуцін, прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка, прэзідэнт Фінляндыі Саўлі Нійнісцё, прэзідэнт Францыі Франсуа Аланд, прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка, а таксама Генеральны сакратар ААН Пан Гі Мун. У спецыяльнай заяве Савета бяспекі ААН масавае забойства ў Арланда ахарактарызавана як «тэрарыстычны напад, накіраваная супраць людзей з-за іх сексуальнай арыентацыі».

У дзень нападу сацыяльная сетка Facebook актывавала паслугу «Праверка бяспекі» (англ.: Safety Check), якая дазваляе карыстальнікам аператыўна даць вестку, што яны ацалелі ў выпадку стыхійнага бедства, катастрофы ці тэрарыстычнага акта.

•  
  Акцыя падтрымкі ў Мінеапалісе

• Масавая гібель людзей у начных клубах
• Гвалт на глебе гамафобіі і трансфобіі