Праграма «Вікінг»

Праграма ўключала запуск двух ідэнтычных касмічных апаратаў — «КА Вікінг-1» і «КА Вікінг-2», якія павінны былі правесці даследаванні з калямарсіянскай арбіты і на паверхні Марса, у прыватнасці, пошук жыцця ў пробах грунта. Кожны «Вікінг» складаўся з арбітальнай станцыі — штучнага спадарожніка Марса — і спускальнага апарата з аўтаматычнай марсіянскай станцыяй.

Праграма «Вікінг» завяршала серыі палётаў касмічных апаратаў НАСА для вывучэння Марса ў сямідзесятых гадах мінулага стагоддзя, пачатак якім паклаў з пралётнай траекторыі «КА Марынер-4» у 1964 годзе, працягнулі з пралётнай траекторыі «КА Марынер-6» і «КА Марынер-7» (1969) і першы штучны спадарожнік іншай планеты «КА Марынер-9» у 1971—1972 гадах. Аўтаматычныя марсіянскія станцыі «Вікінгаў» — першыя касмічныя апараты, якія паспяхова працавалі на паверхні Марса. Гэта адна з найбольш інфарматыўных і паспяховых марсіянскіх праграм, хоць ёй і не атрымалася выявіць жыццё.

Абодва апараты былі запушчаны ў 1975 годзе з мыса Канаверал, штат Фларыда. Перад палётам спускальныя апараты былі старанна стэрылізаваны для прадухілення заражэння Марса зямнымі формамі жыцця. Час палёту заняў трохі менш за года і да Марса Вікінгі прыбылі ў 1976 годзе. Працягласць місій «Вікінг» планавалася ў 90 дзён пасля мяккай пасадкі, але кожны апарат прапрацаваў значна больш гэтага тэрміна. Штучны спадарожнік Марса «КА Вікінг-1» прапрацаваў да 7 жніўня 1980 года, аўтаматычная марсіянская станцыя — да 11 лістапада 1982 года (З прычыны памылкі аператара пры абнаўленні праграмнага забеспячэння накіраваная антэна апусцілася ўніз і сувязь была страчана). Штучны спадарожнік Марса «КА Вікінг-2» функцыянаваў да 25 ліпеня 1978 года, аўтаматычная марсіянская станцыя — да 11 красавіка 1980 года.

Асноўнымі задачамі двух арбітальных апаратаў «Вікінг» была транспарціроўка пасадачных модуляў на Марс, правядзенне разведкі для вызначэння месцазнаходжання і сертыфікацыі пасадачных пляцовак, выкананне функцый рэтранслятараў сувязі для пасадачных модуляў і правядзенне ўласных навуковых даследаванняў. Кожны арбітальны апарат, створаны на аснове больш ранняга касмічнага карабля «Марынер-9», і ўяўляў сабой васьмівугольнік дыяметрам прыкладна 2,5 метра. Цалкам запраўленая пара арбітальны карабель — пасадачны модуль (спускальны апарат + абцякальнік з цеплавым экранам) мела масу 3527 кг. Пасля аддзялення і прызямлення спускальны апарат меў масу каля 600 кг, а арбітальны апарат — 900 кг. Поўная стартавая маса складала 2328 кг, з іх 1445 кг — паліва і газ (для тармазных рухавікоў пасадачнага модуля). Восем граняў кольцападобнай канструкцыі мелі вышыню 0,4572 м і шырыню напераменку 1,397 і 0,508 м. Агульная вышыня ад кропак мацавання пасадачнага модуля (унізе) да кропак мацавання да ракеты-носьбіта (уверсе) складала 3,29 м. Па баках арбітальнага апарата выступалі чатыры крылы сонечных панэляў (у розныя бакі). Адлегласць ад кончыка да кончыка дзвюх процілегла выцягнутых сонечных панэляў складала 9,75 м.

• КА Вікінг-1
• КА Вікінг-2
• Даследаванне Марса — агляд даследавання Марса класічнымі метадамі астраноміі і з дапамогай касмічных апаратаў.
• Касманаўтыка

•   На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Праграма «Вікінг»
• Праграма «Вікінг» на сайце NASA
• Праграма «Вікінг» на сайце Jet Propulsion Laboratory Архівавана 15 ліпеня 2013.