Пол Грынгард
Пол Грынгард (англ.: Paul Greengard, 11 снежня 1925,Нью-Ёрк, ЗША — 13 красавіка 2019) — амерыканскі навуковец, нейрабіёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 2000 годзе з А.
Карлсанам і Э. Кэндэлам «за адкрыццё механізму дзеяння дафаміна і іншых нейрамедыятараў». Прафесар Ракфелераўскага ўніверсітэта.
| Пол Грынгард | |
|---|---|
| англ.: Paul Greengard | |
 | |
| Дата нараджэння | 11 снежня 1925[…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 13 красавіка 2019 (93 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Маці | Pearl Meister Greengard[d] |
| Жонка | Ursula von Rydingsvard[d] |
| Род дзейнасці | біяхімік, нейрабіёлаг, фармаколаг, выкладчык універсітэта |
| Навуковая сфера | нейрабіялогія, малекулярная біялогія |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Вядомы як | адкрыццё механізму дзеяння дафаміна і іншых нейрамедыятараў |
| Член у | |
| Узнагароды |  Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (2000) |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
Пол Грынгард нарадзіўся ў Нью-Ёрку ў яўрэйскай сям’і (продкі па бацькавай лініі паходзілі з Кёнігсберга ва Усходняй Прусіі, па матчынай — з Расійскай імперыі). Яго маці памерла пры родах і з ранняга дзяцінства, пасля жаніцьбы бацькі, ён выхоўваўся ў епіскапальнай традыцыі.
Падчас Другой сусветнай вайны тры гады праслужыў у арміі ў якасці тэхніка-электроншчыка. Працаваў у групе пры Масачусецкім тэхналагічным інстытуце, якая займалася прыборамі ранняга апавяшчэння, накіраванымі супраць нападаў японскіх лётчыкаў-камікадзэ. Пасля вайны скончыў Гамільтанскі каледж у 1948 годзе са ступенню бакалаўра ў галіне матэматыкі і фізікі, але адмовіўся ад аспірантуры па фізіцы, таму што большасць пасляваенных фізічных даследаванняў была сканцэнтравана на ядзернай зброі, і замест гэтага зацікавіўся біяфізікай. Грынгард зрабіў дысертацыйную працу ў лабараторыі Холдэна Кефера Хартлайна (лаўрэата Нобелеўскай прэміі па медыцыне ў 1967 годзе) ва ўніверсітэце Джонса Хопкінса (Балтымар). Натхнёны лекцыямі Алана Ходжкіна, Грынгард пачаў працу над малекулярнай і клетачнай функцыі нейронаў. З 1953 года працаваў у біяхімічных лабараторыях Лондана і г. Бетэсда (ЗША), з 1959 года ў фармацэўтычнай кампаніі Гейгі. З 1968 года прафесар Ельскага ўніверсітэта, а з 1983 года прафесар і загадчык кафедры Ракфелераўскага ўніверсітэта.
Доктар філасофіі (1953).
Аўтар навуковых прац па вывучэнні сінаптычных сувязей у нервовай сістэме.
Выявіў, што, акрамя класічных эфектаў на мембранныя патэнцыялы, многія нейрамедыятары і некаторыя нейрапептыды ўздзейнічаюць на біяхімічныя працэсы ў цытаплазме нейронаў і ўплываюць на ўтварэнне складаных станаў нервовай сістэмы — эмоцый, настрояў, матывацый.
На атрыманую з Нобелеўскай прэміяй грашовую суму (каля 400 тысяч долараў) Пол Грынгард у 2004 годзе заснаваў прэмію імя Пэрл Майстэр Грынгард (англ.: Pearl Meister Greengard Prize), названую так у памяць маці вучонага, якая памерла пры родах. Сума прэміі складае 50 тысяч долараў. Прэмія штогод прысуджаецца жанчынам за выдатныя дасягненні ў галіне біямедыцынскіх даследаванняў.
Член Сербскай акадэміі навук і мастацтваў (2006), Нарвежскай акадэміі навук.
Асабістае жыццё
Пол Грынгард мае двух сыноў, Клода і Леслі, ад першага шлюбу. У 1985 годзе ён пабраўся шлюбам з Урсулай фон Рыдынгсвард (Ursula von Rydingsvard), сусветна вядомым скульптарам.
Узнагароды
- 2000 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне
- 1994 — Ralph-W.-Gerard-Preis
- 1991 — Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук ЗША у галіне нейранавук
Зноскі
Літаратура
- Les Prix Nobel. 2001. The Nobel Prizes 2000, Editor Tore Frängsmyr, Nobel Foundation: Stockholm.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18. Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).
Спасылкі
- Аўтабіяграфія Пола Грынгарда на сайце Нобелеўскага камітэта (англ.)
- The Greengard Lab at The Rockefeller University Архівавана 15 студзеня 2010.
- Paul Greengard US Patents Архівавана 15 красавіка 2019.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Пол Грынгард, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.