Гаспітальеры

Яна Ерусалімскага, Родаса і Мальты) — духоўна ваенны ордэн, створаны ў Іерусаліме ў пачатку XII ст. пасля першага крыжовага паходу.

Ордэн меў шэраг крэпасцяў у Сірыі і Палесціне і іграў вялікую ролю ў абароне ад мусульман. Валодаў значнымі землямі на Усходзе і ў Заходняй Еўропе, дзе ўсталёўваў ваенна-прыгонны рэжым для мясцовага насельніцтва.

У 1291 ордэн быў выцеснены туркамі з Іерусаліма, але захапіў астравы Кіпр і Родас, дзе і замацаваўся. У 1530 атрымаў у падарунак ад рымскага імператара востраў Мальту (адтуль і сённяшняя назва), яго рыцары-крыжакі абаранялі Міжземнае мора ад турак.

У час Вялікай Французскай рэвалюцыі мальтыйцы страцілі свой асяродак — Мальту. Спачатку востраў захапіў Напалеон, потым англічане. Гэтым скарыстаўся расійскі імператар Павел І. Ён запрасіў рыцараў у Расію і заключыў з імі саюз супраць турак і французаў.

На сённяшні час ордэн месціца ў Рыме.

Мальтыйскі Ордэн устанавіў дыпламатычныя дачыненні з больш як 100 краінамі свету і мае сваіх прадстаўнікоў у Сусветнай арганізацыі аховы здароўя і Савеце Еўропы. З 1994 года мае статус сталага наглядальніка ў Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў.

4 красавіка 2008 года князем і вялікім магістрам Ордэна абралі Мэцью Фестынга.

Дачыненні з Беларуссю

Пра ўсюдыіснасць і ўплывовасць гэтай арганізацыі сведчыць той факт, што камандорства ордэна гаспітальераў больш за два з паловай стагоддзі існавала ў Беларусі. Яго заснаваў з дазволу вялікага магістра мальтыйцаў нясвіжскі князь Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка ў сваім мястэчку Сталовічы, а пазнаёміўся з ордэнам пад час падарожжа ў Італію. У 1639 для ордэна быў пабудаваны касцёл, а потым кляштар. Тут згодна са статутам гаспітальераў, дзейнічаў шпіталь для бедных. Сталовіцкае камандорства існавала да 1868. Сёння Мальтыйскі ордэн неаднаразова прывозіў на Беларусь гуманітарную дапамогу ў асноўным лекі, паспрыяў у будаўніцтве новай бальніцы ў Жалудку, а таксама пасябраваў з мінскім Домам сяброўства.

10 красавіка 2008 года паслом Беларусі пры Ордэне па сумяшчальніцтве прызначаны Сяргей Алейнік.

• Аблога Мальты, 1565
• Аблога Родаса, 1522
• Аблога Родаса, 1480