Лінія Гіндэнбурга

Лінія была пабудавана немцамі зімой 1916—1917 гадоў. Яна працягнулася на 160 км ад Лянса (каля Арасу) да ракі Эна каля Суасону.

Пастанова пра будаўніцтва абарончай лініі прынялі Паўль фон Гіндэнбург і Эрых Людэндорф падчас бітвы на Соме.

Будаўніцтва лініі дазволіла, выпрастаўшы лінію фронту, скараціць яго даўжыню на 50 км, у выніку вызвалілася 13 дывізіяў для вырашэньня іншых задачаў.

На лініі Гіндэнбурга былі збудаваныя бэтонныя бункеры і кулямётныя агнявыя кропкі, працягнуты калючы дрот у некалькі радоў, абсталяваны тунэлі, траншэі і бліндажы для пяхоты.

Лінія падзялялася на 5 частак, названых у гонар герояў нямецкага эпасу (пералічаныя з поўначы на поўдзень):

• Пазыцыя «Вотан» (па-нямецку: Wotan Stellung: ад навакольля сучаснага Ліля да Сэн-Кантэну);
• Пазыцыя «Зігфрыд» (па-нямецку: Siegfried Stellung, ня блытаць зь лініяй Зігфрыда!);
• Пазыцыя «Альбэрых» (па-нямецку: Alberich Stellung);
• Пазыцыя «Брунгільда» (па-нямецку: Brunhilde Stellung);
• Пазыцыя «Крымгільда» (па-нямецку: Kriemhilde Stellung).

Пазыцыя «Зігфрыд» лічылася самай моцнай.

Адыход нямецкіх войскаў на лінію Гіндэнбурга пачалося ў лютым 1917 году з прымяненьнем тактыкі «выпаленай зямлі». Нямецкае камандаваньне меркавала, што новая лінія абароны непрыступная, аднак ужо ў ходзе бітвы пры Камбрэ ў 1917 годзе брытанскія войскі пры падтрымцы танкаў прарвалі абарону, а ў час бітвы за лінію Гіндэнбурга (Стодзённы наступ) ў 1918 годзе яна была пераадоленая войскамі Антанты.

• Лінія Мажыно
• Лінія Зігфрыда
• Лінія Манэргейма
• Лінія Сталіна
• Лінія Молатава
• Лінія Салпа
• Атлянтычны вал

• The Hindenburg Line: The Apotheosis of German Fortifications on the Western Front in the Great War  (анг.)
• Sir Raymond Edward Priestley, Breaking the Hindenburg line : the story of the 46th (North Midland) Division / with an introduction by G. F. Boyd (1919 г.)  (анг.)