Фа́тон (ад грэцкага φῶς — «сьвятло») — элемэнтарная часьцінка са сьпінам 1 і нулявой масай, што ўдзельнічае толькі ў электрамагнітных узаемадзеяньнях; часьцінка (квант) электрамагнітнага выпраменьваньня адвольнае частасьці.
Належыць да базонаў і распаўсюджваецца з хуткасьцю сьвятла c. У залежнасьці ад дыяпазону энэргіі фатоны падзелены на радыё, інфрачырвоныя, сьветлавыя, ультрафіялетавыя, рэнтгенаўскія і гама-кванты. Тэорыю фатонаў і іх узаемадзеяньняў з зараджанымі часьцінкамі вывучае квантавая электрадынаміка.
Меркаваньне пра квантавы характар выпраменьваньня і паглынаньня электрамагнітнай энэргіі выказана Максам Плянкам (1900). Гіпотэза пра рэальнае існаваньне квантаў электрамагнітнага поля і назва «фатон» прапанавана Альбэртам Айнштайнам (1905). Як і іншы квантавы аб’ект, фатон мае дваякія ўласьцівасьці: карпускулярныя (часьцінкавыя) і хвалевыя. Як часьцінку фатон характэрызуе энэргія і імпульс. Хвалевыя ўласьцівасьці фатонаў выяўляюцца ў дыфракцыі і інтэрфэрэнцыі, дзе фатон паводзіць сябе як папярочная хваля з даўжынёй. Элемэнтарныя фізычныя зьявы з удзелам фатонаў: расьсейваньне на мікрачасьцінках, паглынаньне атамамі і атамнымі ядрамі, фотанароджаньне часьцінак, анігіляцыя часьцінкі і антычасьцінкі, квантавыя пераходы ў атаме ці малекуле, радыяцыйны захоп і іншыя.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Фатон, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.