Галяцэнскі каляндар — распаўсюджаная назва Галяцэнскай эры або Чалавечай эры — сыстэма нумарацыі гадоў, падобная да астранамічнага запісу гадоў, але з дадаваньнем да яе 10 000.
Першы год Галяцэнскай эры прыходзіцца на пачатак Чалавечай эры (пачатак чалавечай цывілізацыі) і разглядаецца як прыбліжанае значэньне пачатку Эпохі Галяцэну (і сканчэньня ледавіковага пэрыяду) для прасьцейшага геалягічнага, археалягічнага, дэндралягічнага і гістарычнага годазьлічэньня. Бягучы год паводле Грэгарыянскага календара можа быць ператвораны ў год паводле Галяцэнскага календара шляхам простага дадаваньня лічбы «1» у пачатак нумару году (напрыклад, 2024 год робіцца 12024 годам Галяцэнскай эры)). Панятак Чалавечай эры або Галяцэнскага календара быў упершыню прапанаваны Чезарэ Эміліяні ў 1993 годзе (11993 годзе паводле Галяцэнскага календара).
Прапанова каляндарнай рэформы Чезарэ Эміліяні была спробай вырашыць шэраг праблемаў сучаснага годазьлічэньня эры Anno Domini — ад нараджэньня Езуса Хрыста, нумарацыя гадоў якой зьяўляецца агульнапрынятым сусьветным календаром. Сярод праблемаў, якія меркавалася вырашыць, былі наступныя:
Галяцэнская эра закладае пачатак сваёй эпохі або першага году на 10 000 год да н. э. паводле годазьлічэньня нашай эры. Гэта зьяўляецца прыблізным набліжэньнем да пачатку цяперашняй геалягічнай эпохі, галяцэну (што літаральна азначае цалкам нядаўні). Падставай для гэтага зьяўляецца тое, што чалавечая цывілізацыя (напрыклад, першыя пасяленьні, сельская гаспадарка і г. д.), як мяркуецца, узьнікла менавіта ў гэты час. Усе ключавыя даты ў пэрыядзе чалавечай гісторыі могуць быць атрыманыя шляхам простага натуральнага павелічэньня даты ў шкале часу, у выніку чаго атрымліваецца, што гады зь меншымі нумарамі заўджы ідуць перад гадамі з большымі нумарамі.
Канвэртацыя нумара году з Юліянскага або Грэгарыянскага календара ў год паводле Галяцэнскага календара можа быць зьдзейсьненая шлахам простага дадаваньня 10 000 да нумара году. Даты да нашай эры канвэртуюцца шляхам адыманьня нумара году да н. э. ад 10 001.
Існуе просты спосаб праверкі правільнасьці падліку: сума апошніх разрадаў нумароў гадоў да н. э. і паводле Галяцэнскага календара мусіць складаць 1 або 11.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Галяцэнскі каляндар, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.