Корк (ингл.
VI быуатта Изге Финбарр тарафынан нигеҙ һалынған, ул Ли йылғаһының көньяҡ ярында сиркәү һалған. Халҡы 119 мең кеше (2011). Урбанистик биләмәлә 194 мең кеше йәшәй.
Корк | |
ингл. Cork ирл. Corcaigh | |
Флаг | Герб |
Рәсми атамаһы | Corcaigh һәм Cork |
---|---|
Этнохороним | Corkonian |
Дәүләт | Ирландия |
Административ үҙәге | Корк[d] |
Административ-территориаль берәмек | Корк[d] |
Сәғәт бүлкәте | UTC±0:00[d] |
Историческое графство | Корк[d] |
Геомәғлүмәттәр | Data:Cork.map |
Хөкүмәт башлығы вазифаһы | Lord Mayor of Cork[d] |
Башҡарма власть | office of the Lord Mayor of Cork[d] |
Закондар сығарыу органы | legislative body of Cork City Council[d] |
Халыҡ һаны | 222 333 кеше (2022) |
Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 0 метр |
Туғандаш ҡала | Сан-Франциско, Калининград, Ковентри[d], Рен[d], Суонси, Шанхай һәм Кёльн[d] |
Ҡулланылған тел | ирландский язык[d] |
Майҙан | 37,3 км² |
Почта индексы | T12, T21 and T23 |
Рәсми сайт | corkcity.ie |
Святой покровитель | Финбарр из Корка[d] |
Тема иҡтисады | economy of Cork[d] |
Урындағы телефон коды | 021 |
Номер тамғаһы коды | C |
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Категория:Похороненные в Корке[d] |
Корк Викимилектә |
Ҡаланың ирландса атамаһы Corcaigh «һаҙлыҡ» кеүек тәржемә ителә.
Корк тураһында иң боронғо телгә алыуҙар VI—VII быуаттарға ҡарай, Изге Финбарр бында монастырға нигеҙ һала (хәҙер Изге Финбарр соборы). XII быуатҡа ауыл, норманндар һөжүмен кисереп, Көньяҡ Манстер короллегенең төп ҡалаһы була. Ирланд идаралығы оҙаҡҡа һуҙылмай, һәм 1185 йылға Корк инглиз тәхетенең хакимлығы аҫтында була. Бынан һуң ҡала инглиздәр һәм ирландтарҙың бер туҡтауһыҙ һуғышы арҡаһында бер хужанан икенсеһенә күсеп йөрөй. XVIII быуат буйына Корк үҫешә, әммә йөҙ йылдан һуң аслыҡ графлыҡты һәм ҡаланы бөлгөнлөккә төшөрә, Корктың халҡы ныҡ кәмей.
Борондан ирланд ҡалаһы булараҡ, Корк Ирландияның бойондороҡһоҙлоғо өсөн көрәштә ҙур роль уйнай. 1920 йылда мэр һәм Ирландия Республика армияһының офицеры Томас Мак-Куртан, махсус тәғәйенлештәге инглиз көстәренең бер нисә ағзаһы тарафынан үлтерелә. Уның вариҫы, Теренс Мак-Свини, Лондондың Брикстон төрмәһендә 75 көнлөк аслыҡ иғлан итеүҙән вафат була. Быға тиклем, 1920 йылдың 11 декабрендә, махсус тәғәйенләнештәге шул уҡ отряд Ирландия республика армияһының активистарына ҡаршы каратель акциялары сифатында ҡаланың үҙәк өлөшөн яндыра. Ҡала 1921 йылда июлендә бойондороҡһоҙлоҡ өсөн тамамланғанға тиклем әүҙем хәрби хәрәкәттәр урыны була.
Корк климаты Ирландияның климатына хас.
Ҡалып:Infobox Weather
Ҡала климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
Уртаса максимум, °C | 7,9 | 8,3 | 9,7 | 12,4 | 14,6 | 17,2 | 18,3 | 18,4 | 16,7 | 13,6 | 10,5 | 7,8 | 12,9 |
Уртаса температура, °C | 5,9 | 6,0 | 7,0 | 9,0 | 11,1 | 13,7 | 14,9 | 15,0 | 13,7 | 11,1 | 8,3 | 5,9 | 10,1 |
Уртаса минимум, °C | 3,8 | 3,6 | 4,2 | 5,6 | 7,7 | 10,2 | 11,6 | 11,6 | 10,7 | 8,6 | 6,1 | 4,1 | 7,3 |
Яуым-төшөм нормаһы, мм | 137 | 79 | 94 | 79 | 85 | 89 | 97 | 88 | 87 | 136 | 114 | 101 | 1184 |
Сығанаҡ: www.weatheronline.co.uk |
Хеҙмәткәрҙәре һаны буйынса иң эре предприятиелар булып ҡалала дәүләт ойошмалары һәм уларҙың бүлексәләре тора. 12 эре ойошмалар араһында: 5 дауахана, 2 колледж, өс шәхси компания бар. Хеҙмәткәрҙәр һаны буйынса алтынсы урында Apple компанияһы, ҡалала (Apple Operations Europe) компанияһының төп европа офисы урынлашҡан.
Шулай уҡ ҡалала Blizzard компанияһы урынлашҡан. 2007 йылда Коркта офисын асып, компания 2010 йылға 100 эш урынын биреүҙе планлаштыра, әммә 2009 йылдың майында инде эш урыны 600-ҙән ашып китә. 2011 йылға Blizzard ҡалала хеҙмәткәрҙәр һаны буйынса 11-се эш биреүсе була.
2001 йылда ҡалала 71 мең самаһы хеҙмәтсән иҫәпләнә, 2006 йылда уларҙың һаны 73 меңдән ашыу баһалана, 2011 йылда уларҙың һаны тағы ла 71 мең самаһы тәшкил итә
Ҡалала «Масгрейв Парк» стадионы бар, унда «Манстер» регби клубы үҙенең матчтарын үткәрә.
Халҡы — 190 384 кеше (2006 йылдағы иҫәп алыу буйынса). 2002 йылда халыҡ һаны 186 239 кеше. Шул уҡ ваҡытта, ҡала эсендә халыҡ һаны (legal area) 418 119 кеше була, биҫтә халҡы (environs) — 70 966 тәшкил итә.
Дөйөм демографик күрһәткес | |||||
Барлыҡ халҡы | 2002-2006 йылдарҙа халҡының үҙгәреүе | 2006 | |||
2002 | 2006 | кеше | % | ир-егеттәр. | ҡатын-ҡыҙ. |
186 239 | 190 384 | 4145 | 2,2 | 93610 | 96774 |
Дин (тема 2 — 5 : Дин буйынса кеше һаны, 2006) | ||||||
Католиктар, кеше | Католиктар, % | Башҡа диндәр | Динһеҙҙәр | Күрһәткес | Дөйөм һаны | 2006 |
479 166 | 87,4 | 552 10 | 9563 | 3790 | 190 384 | 190 384 |
Этнораса составы (Этниклыҡ. Темалар 2 — 3 : этник йәки мәҙәни сығышы буйынса даими халҡы, 2006) | ||||||||
Аҡ ирландтар | Лухт-шулта | Башҡа аҡ тәнлеләр | Негрҙар йәки «ҡара ирландтар» | Азиаттар | Башҡалар | Күрһәткес | Дөйөм һаны | 2006 |
585 163 | 734 | 760 12 | 2107 | 2464 | 2069 | 3530 | 249 187 | 190 384 |
Бөтә һорауҙарға яуап биреүселәр өлөшө, % | ||||||||
87,4 | 0,4 | 6,8 | 1,1 | 1,3 | 1,1 | 1,9 | 100 | 98,41 |
1 — бөтә халыҡтан тел тураһындағы һорауға яуап биреүселәр өлөшө
Ирланд телендә һөйләшеүселәр (Тема 3 — 1 : 3 йәштән һәм унан өлкән кешеләрҙең ирланд телендә һөйләшеү һәләте иҫәбе, 2006) | ||||
Ирланд теле төп телме? | ||||
Эйе | Юҡ | Күрһәтелмәгән | Дөйөм һаны | 2006 |
926 81 | 574 96 | 4937 | 437 183 | 190 384 |
Бөтә телдәр тураһындағы һорауҙарға яуап биреүселәр өлөшө, % | ||||
44,7 | 52,6 | 2,7 | 100 | 96,41 |
1 — бөтә халыҡтан тел тураһындағы һорауға яуап биреүселәр өлөшө.
Ирланд телен ҡулланыу(Тема 3 — 2 : 3 йәштән һәм унан өлкән йәштә ирланд теленең ҡулланыу йышлығы, 2006) | |||||||||
Ирландса ҡайҙа һәм йыш һөйләшәһегеҙме? | |||||||||
көн һайын, белем биреү учреждениеларында ғына. | көн һайын, белем биреү учреждениеларында, шулай уҡ уларҙан ситтә лә, | икенсе урында. (белем биреү системаһынан ситтә) | дөйөм һаны | тел тураһында һорауҙарға бөтә яуап биреүселәр | 2006 | ||||
көн һайын | аҙна һайын | һирәк | бер ҡасанда | күрһәткес | |||||
927 19 | 1445 | 1961 | 5075 | 375 30 | 920 21 | 1223 | 926 81 | 437 183 | 190 384 |
Бөтә телдәр тураһындағы һорауҙарға яуап биреү өлөшө, % | |||||||||
10,9 | 0,8 | 1,1 | 2,8 | 16,6 | 11,9 | 0,7 | 44,7 | 100 |
Шәхси торлаҡ типтары (Тема 6 — 1(a) : урынлашыу тибы буйынса шәхси йорт хужалары, 2006) | ||||||
Айырым йорт | Фатир | Бүлмә | Күсмә йорттар | күрһәткес | дөйөм һаны | 2006 |
903 57 | 7158 | 515 | 87 | 1381 | 67 044 | 190 384 |
Түбәндә Корк ҡалаһының туғандаш ҡалалары исемлеге:
Ҡалып:Ирландия:Графство Корк:Города
This article uses material from the Wikipedia Башҡорт article Корк, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Башҡа шарт булмаһа, CC BY-SA 4.0 лицензияһына ярашлы, эстәлек менән һәр кем файҙалана ала. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Башҡорт (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.