Müqəddəs Dil

Dilin işləkliyi, ancaq dini kitab və mətnlərin oxunması, öyrənilməsi və dinin ardıcılları üçün bəzi ritual və duaların o dildə istifadəsinin mövcudluğu ilə məhdudlaşır. Bu gün bu dillərin bir çoxu ölü dil halına gəlib.

• Avesta dili — Müqəddəs dil kimi zərdüştilər işlədirdilər. Avesta bu qədim dildə yazılmışdır. Bu dil iki min il bundan əvvəl tərk edilmişdir.
• Klassik Ərəb dili (VII əsr) — Müsəlmanlar üçün. Quranın mətni və hədislər orijinalda bu dildədir. Bəzən müsəlmanlar duaları da bu dildə əzbərləyib istifadə edirlər.
• İbrani dili — yəhudilər üçün olan və xristianların da müqəddəs hesab etdiyi Əhdi-ətiq və başqa yəhudi dini qaynaqların dili.
• Arami dili — İsa Məsihin ana dili olmuş, on iki həvari arasında bu dildən istifadə etmişdir və Əhdi-Ətiqin də çox cüzi hissəsi bu dildədir.
• Koine Yunancası — Əhdi-Cədid bu dildə yazılmışdır. Əhdi-Ətiqin də bu dildə e.ə III əsrə aid Septuaginta adlanan tərcüməsi var. Dil hazırda dini məqsədlər üçün Yunan Katolik və Yunan Ortodoks kilsələrində istifadə olunur.
• Süryani dili — bu dil xristianlığın yeni yarandığı dövrlərdə əhəmiyyətə malik olmuşdur. Bu gün də xristian dini xidmətlərində Şərq Assuriya Kilsəsi, Assuriya Pentekost kilsəsi, Suriya Pravoslav kilsəsi, Maruni kilsəsi və başqaları tərəfindən istifadə olunur.
• Qibti dili — ölü dil olsa da, bu gün Qibti Pravoslav Kilsəsi və Qibti Katolik Kilsələrində aktiv istifadədədir.
• Geez dili — Efiopiyada müqəddəs dil. Efiopiyalı xristianlar istifadə edirlər. Həmçinin Efiopiya monoteist pravoslav kilsəsi bu dili dini mərasimlər üçün istifadə etmişlər.
• Sanskrit dili — Vedalar bu dildə yazılmışdır. Hinduizm və buddizm üçün önəmli hesab olunur.
• Pali — Erkən buddist ənənəsi olan Theravada Buddizminin dini əsərləri bu dildədir və ardıcılları arasında linqva franka əhəmiyyəti daşıyır.
• Yeni Mandayi dili — Bu Cənubi İraqda və İranın Xuzistan əyalətində azlıqda yaşayan etno-dini qrup olan Mandayların işlətdiyi dini dildir.

• Yaşayan dillər
• Ədəbi dil
• Diqlossiya
• Ədəbiyyat dili

• Dil sosiologiyası، Yəhya Sxolastik Tehran: Humanitar institutu elmlər ۱ ۱۰۰۰