Fonetik təhlil — Sözün müvafiq səs və hərf tərkibini, heca, vurğu məsələlərini, ahəng qanununun pozulub-pozulmadığını müəyyənləşdirmə.
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Fonetik təhlil aşağıdakı kimi aparılır:
Fonetik təhlil zamanı sözdəki səslərin növlərə görə (samit və sait ) təhlili onun tələffüz şəkli, ahəng qanunu, heca və vurğusu isə yazılı forması üzərində aparılır. Fonetik təhlil sözlərin yazılışı əsasında deyil,tələffüzü əsasında aparılır.Təhlil zamanı sözdəki vurğu sözün hecalarının birinin digərinə nisbətən qüvvətli olan hecasının üzərinə düşür.Vurğu yazıda hecanın üzərində apostrof ilə(') işarə olunur.
[n] — cingiltili sonor samitdir, kar qarşılığı yoxdur.
[e] — incə, açıq, dodaqlanmayan saitdir.
[f] — kar samitdir, cingiltili qarşılığı [v] samitidir.
[ç] — kar samitdir, cingiltili qarşılığı [c] samitidir.
[i] — incə, qapalı, dodaqlanmayan saitdir.
Sözün hecaları: neft — çi, vurğusu ikinci hecanın üzərinə düşür.
[u] — qalın, qapalı, dodaqlanan saitdir.
[s] — kar samitdir, cıngiltili qarşılığı [z] samitidir.
[d] — cingiltili samitdir,kar qarşılığı [t] samitidir; Sözün hecaları: us-ta, vurğusu ikinci hecanın üzərinə düşür.
[a] — qalın, açıq, dodaqlanmayan saitdir.
[m] — cingiltili sonor samitdir, kar qarşılığı yoxdur.
[ə] — incə, açıq, dodaqlanmayan saitdir.
[y] — cingiltili samitdir, kar qarşılığı [x'] samitidir.
[n] — cingiltili sonor samitdir, kar qarşılığı yoxdur.
Sözün hecaları: mü-əy-yən, vurğusu sonuncu hecanın üzərinə düşür.
Dəmirçizadə Ə. Müasir Azərbaycan dili. I hissə. Fonetika, orfoepiya, orfoqrafiya, Şərq-Qərb nəşriyyatı, Bakı-2007, səh.
This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Fonetik təhlil, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.