Ada Arran

Arran adası
Arran adası
	ing. Arran, şot.kelt Eilean Arain
	; Adanın sputnikdən görünüşü
Ümumi məlumatlar
Sahəsi	432 km²
Hündür nöqtəsi	874 m
Əhalisi	5.058 nəfər (2001-ci il)
Yerləşməsi
Ölkə	Böyük Britaniya
Rayon	Şimali Eyrşir ;
Şəhər	Brodik ;
Akvatoriya	Atlantik okean ; İrland dənizi ;
	Arran adası
	Arran adası
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sahəsinə görə ölkənin yeddinci böyük adası Şimali Eyrşir əyalətinin tərkibinə daxildir. Ərazisi dağlıq olan bu ada geoloqlar üçün "cənnət" hesab olunur. 1787-ci ildə adaya gələn geoloq Ceyms Hatton burada olan süxurların yatım formasına və tərkibinə əsasən sonradan geologiya elmində yeni nəzəriyyənin — Plutonizimin əsasını qoydu.

Təbiəti və iqlimi

Geologi baxımdan Şotlandiyanın ərazisi iki fərqli hissəyə bölünür: Dağlıq şimal və düzənlik cənub hissə. Bu geoloji bölgü xətti həmdə Arranı iki hissəyə bölür. Adanın şimal hissəsi yüksək dağlardan və dərin dərələrdən, cənub hissəsi isə bunun əksi olaraq bataqlıq, çaylar və meşəlikdən ibarətdir. Sanki bütün Şotlandiyaya məxsus cəhətlər bu adada toplanmış. Dağları şimal Qrampian dağları kimi çox yüksək deyil. Arranın ən yüksək zirvəsi olan Qotfell (874 m) şimal-qərbdə yerləşir. Adanın ən geniş vadisi onun qərbində yerləşir. Bu Glen Lorsa vadisidir.

İqlimi yümşaq dəniz iqlimidir. Qolfstrim cərəyanı adanın iqlimin formalaşmaqda böyük rol oynayır. Qış aylar çox soyuq olmur, qış aylarının orta temperatura müsbətdir. Yayı isə sərin — nadir hallarda temperatura + 20 °C-dən yuxarıya qalxır. Adanın fauna və florası çox zəngindir.

Tarixi

Adada ilk məskunlaşma izləri neolit dövrünə təsadüf edir. Əsas məşğuliyyəti əkinçilik və heyvandarlıq olan bu tayfaların adada 4 min öncə mövcud olması ehtimal olunur. Daha çox diqqət cəlb edən tarixi abidələrdən biri Maxri kəndi yaxınlığında olan şaquli formada duran iri daş parçalarıdır. Bu daşların nə məqsədlə qoyulması hal hazırdada mübahisə mövzusudur.

E.ə. I minillikdə kelt tayfalarının Avropanın materik hissəsindən Biritaniya adalarına məskunlaşması başlanıldı. I əsrin əvvəlində adada britt tayfaları məskunlaşdılar. VI əsrdə Arrana skott-irland tayflarının axını artdı. VIII əsrdən sonra adaya vikinqlər gəldilər və Arran yüz illər boyu Norveçin bir hissəsi oldu. II Robertin zamanında (1371) Arran Şotlandiyanı tərkibinə daxil edildi.

Şəkillər

perrow="4"
Arran qürub çağı.
Milport körfəzi
Korri oteli və pivə bağı
Lox Lorsa gölü

Xarici keçidlər

http://www.visitarran.com/

İstinadlar

This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Arran (ada), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.