Ördəktutan Qızılquş
Ördəktutan qızılquş (lat.
Bioloji xüsusiyyətlərini tam əks etdirmədiyini və ölçücə kiçik olan bu quşun təbiətdə ördək ovlanması faktının yanlış olduğunu əsas götürərək, sərçəkimilərə aid kiçik quşlarla qidalanan bu qızlıquş növünün adı Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Zoologiya İnstitutu tərəfindən 2019-cu ildə sərçəçalan kimi dəyişdirilib.
| Ördəktutan qızılquş | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: ParaHoxozoa Klad: Nephrozoa Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Neoaves Klad: Passerea Klad: Telluraves Klad: Australaves Klad: Eufalconimorphae Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Ördəktutan qızılquş | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təsviri
Qızılquşlar fəsiləsinin kiçik nümayəndələrindən biridir. Qanadları qısadır. Üst tərəfi və başı tünd-göy, alt tərəfi isə cizgili ağımtıl-kürəndir. Quyruğu köndələn zolaqlıdır. Dişisinin bel tərəfi qonurdur.
Yayılması
Avropa, Asiya və Şimali Amerikada yayılıb. Qışlamaq üçün Afrikaya köçür. Azərbaycanda aran və dağətəyi rayonlarda olur. Buraya qışlamaq üçün gəlir və buradan miqrant populyasiyası da keçir. Payız köçü sentyabrda-noyabrda, yaz köçməsi isə mart-apreldə olur.
Həyat tərzi
Ətrafı açıq sahə ilə əhatə olunmuş seyrək meşələrdə yaşayır. Geniş və sıx qaranlıq meşə massivindən qaçır. Ördəktutan adlanmasına baxmayaraq əsas yemi xırda quşlar (titrəkquyruq, sərçə, torağay, cüllüt, sığırçın və s.) və siçanabənzər gəmiricilərdir. Şikarını alçaqdan uçmaqla (belibağlı kimi) axtarır, yerdən və havadan çalıb götürür. Bəzən ağacvari Şorəngə kolunun dibində gizlənib şikarını pusmaqla ovlayır.
Sayı
XX əsrin ortalarına qədər Kür-Araz və Lənkəran düzənliyində, xüsusən də Qızılağac körfəzi ətrafında çoxsaylı qışlayıb. 1970-ci illərdən başlayaraq Aran və Tuqay meşələrinin kəskin transformasiyası, zərərli quş bilib tələf edilməsi, texnosferin genişlənməsi və səs-küyün çoxalması, yem obyektlərinin azalması və zəhərlənməsi ilə sayı kəskin azalaraq Qırmızı Kitaba düşüb. XX əsrin axırında yanvar-fevral aylarında cəmi 60 quş, bundan 10 il sonra isə 35 quş sayılıb.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Qızılağac və Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruqlarında, Şirvan, Ağgöl Milli Parklarında və digər Milli Parklarda qorunub saxlanılır. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxildir.
İstinadlar
Həmçinin bax
This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Ördəktutan qızılquş, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.