Cyclamen Hederifolium: Especie de planta

Esta pequeña planta algama los 15 cm d'altor con tubérculos d'unos 2-10 cm de diámetru. Los raigaños nacen de riba y los llaos d'esti tubérculu. Les fueyes, que son abondo variables na so contorna y coloración, broten de la so parte cimera y son davezu anguloses y de color verde claro con tinte acoloratáu nos cantos, que son tamién xeneralmente dentaos. Apaecen dempués de les flores. Estes, que tienen un llargu pedúnculu (10-30cm), son golioses y colgantes con una corola de pétalos extrorsos fuertemente auriculaos de color blancu, rosáu más o menos claro o violáceo, de cutiu veteaos. El frutu ye una cápsula sostenida por un tarmu que s'endolca nuna espiral helicoidal qu'acaba soterrándose nel suelu. Floria na seronda, crez mientres l'iviernu y ponse n'estáu de "envernía" enantes del branu, cuando los frutos maurecen y ábrense, lliberando les granes que van ser, entós, tresportaes, tremaes y soterraes nos sos niales por formigues, niales soterraños nos cualos van granar (mirmecocoria).

Ye nativa de los montes, carbes y zones predreses del Mediterraneu, dende'l sur de Francia hasta Turquía y les islles del Mar Exéu. Ta ausente de la Península Ibérica. Tamién se naturalizó más al norte n'Europa y nes islles nor-occidentales del Pacíficu. Tamién se cultiva como planta ornamental.

• Llaxante enérxicu usáu contra les lombriz intestinales.
• En dosis elevaes ye venenoso, polo que solo tien d'utilizase por prescripción médica.

Cyclamen hederifolium describióse por William Aiton y espublizóse en Linnaea 9: 573. 1835

Etimoloxía

Cyclamen: nome xenéricu que remanez del griegu: χυχλάμινος, probablemente de χύχλος, cyclos, "círculu", pola forma redonda de los tubérculos o de les fueyes, y depués Llatinizáu cyclamen, cyclaminis o cyclaminos, en diversos autores de l'antigüedá: Pliniu'l Vieyu (21, 51) (25, 116), Dioscórides (II, 153) y otros, col mesmu sentíu.

hederifolium: epítetu llatín que significa "coles fueyes de Hedera".

Sinonimia

• Cyclamen aedirhizum Jord.
• Cyclamen albiflorum Jord.
• Cyclamen angulare Jord.
• Cyclamen autumnale Boos
• Cyclamen cyclaminus Bedevian
• Cyclamen hederifolium f. albiflorum (Jord.) Grey-Wilson
• Cyclamen hederifolium var. poli (Chiaje) Giardina & Raimondo
• Cyclamen immaculatum Mazziari
• Cyclamen insulare Jord.
• Cyclamen linearifolium DC.
• Cyclamen neapolitanum Ten.
• Cyclamen poli Chiaje
• Cyclamen romanum Griseb.
• Cyclamen sabaudum Jord.
• Cyclamen subhastatum Rchb.
• Cyclaminum vernum Bubani
• Cyclaminus neapolitana (Ten.) Asch.

• Terminoloxía descriptiva de les plantes
• Cronoloxía de la botánica
• Historia de la botánica
• Carauterístiques de les primulacees

•   Wiki Commons acueye conteníu multimedia sobre Cyclamen hederifolium.

• C. hederifolium en The Cyclamen Society