Alfabetu Asturianu
L'alfabetu asturianu o alfabetu del asturlleonés ye una variante del alfabetu llatín que s'usa pa escribir l'idioma asturianu.
Ta compuestu por venticuatro lletres:
| Tipos | alfabetu deriváu del llatín |
|---|---|
| Llingües | asturianu |
 | |
Llista de lletres
| Lletra | Nome | Valor AFI |
|---|---|---|
| A/a | a | /a/ |
| B/b | be | /b/, /β/ |
| C/c | ce | /θ/, /k/ |
| D/d | de | /d/, /d̪/, /ð/ |
| E/e | e | /e/ |
| F/f | efe | /f/ |
| G/g | gue | /ɣ/ |
| H/h | hache | ∅ |
| I/i | i | /i/, /j/ |
| L/l | ele | /l/ |
| M/m | eme | /m/ |
| N/n | ene | /n/ |
| Ñ/ñ | eñe | /ɲ/ |
| O/o | o | /o/ |
| P/p | pe | /p/ |
| Q/q | cu | /k/ |
| R/r | erre | /r/, /ɾ/ |
| S/s | ese | /s̺/ |
| T/t | te | /t/, /t̪/ |
| U/u | u | /u/, /w/ |
| V/v | uve | /b/, /β/ |
| X/x | xe | /ʃ/ |
| Y/y | ye o y griega | /ʝ/, (/i/) |
| Z/z | zeta o zeda | /θ/ |
Digrafos
Tamién hai dellos conxuntos de dos lletres que representen un mesmu soníu y son usaes pa variaciones dialeutales.
| Símbolu | Nome | Valor AFI | Notes |
|---|---|---|---|
| CH/ch | che | /t∫/ | dígrafu de c |
| Ḥ/ḥ | hache sopuntiada, sotopuntiada o aspirada | /h/, /x/ | variación dialeutal de f |
| LL/ll | elle | /ʎ/ | dígrafu de la l |
| ḶḶ/ḷḷ | che vaqueira | /ɖ/ /d͡ɮ/ /ʈ͡ʂ/ | variación dialeutal de ll |
| TS/ts | te ese | /t͡s̺/ | variación dialeutal de ch pa dellos casos |
| YY/yy | ye doble | /ɟ͡ʝ/ | variación dialeutal de y y tamién de ch y ll pa dellos casos) |
Caráuteres especiales
Caráuteres especiales: puntu (.) , coma (,), puntu y coma (;), dos puntos (:), acentu agudu (´), apóstrofu ( ' ) diéresis (¨) y guión curtiu (-).
Históricamente, delles lletres representáronse d'otra forma, d'esti mou j usóse pa ḥ, ts pa ḷḷ, lh pa ll, nh pa ñ, ẍ pa x.
Amás, l'alfabetu asturianu reconoz la posibilidá del usu de les lletres k, w y j pa estranxerismos, les dos primeres polo xeneral d'orixe inglés y la última d'orixe castellanu.
Bibliografía
- Academia de la Llingua Asturiana (2001). Gramática de la Llingua asturiana, 3ᵉʳ edición. ISBN 84-8168-310-8. Consultáu'l 1 d'agostu de 2019.
Referencies
Enllaces esternos
Wiki Commons tien conteníu multimedia tocante a Alfabetu asturianu.
Datos: Q13146696- Multimedia: Asturian alphabet
This article uses material from the Wikipedia Asturianu article Alfabetu asturianu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El conteníu ta disponible baxo los términos de la CC BY-SA 4.0 si nun s'indica otra cosa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Asturianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.