Sieste (/'sjæste/~/'sjeste/) ye un lugar aragonés d'o municipio de Boltanya, en a comarca de Sobrarbe y a provincia de Uesca.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A suya población ye de 32 habitants (2010).
Sieste | |
Lugar d'Aragón | |
Entidat • País • Provincia • Comarca • Municipio | Lugar Aragón Uesca Sobrarbe Boltanya |
Partiu chudicial | Boltanya |
Población • Total | 32 hab. (2010) |
Altaria • Meyana | 713 m. |
Distancia • 2 km • 8 km • 98 km | enta Boltanya enta l'Aínsa enta Uesca |
Codigo postal | 22340 |
Patrons | Sant Chuan Baptista |
Parroquial • Diocesi • Arcipestrau • Parroquia | Balbastro-Monzón Sobrarbe-Ribagorza Sant Chuan Baptista |
Coordenadas | 0°4′11.84″E |
Sieste estió capital d'o municipio de Sieste dica que, en a decada de 1960, o termin municipal se dividió en dos y una d'as partes s'integró en o municipio de l'Aínsa-Sobrarbe, y l'altra, en o de Boltanya.
Sieste se troba en l'altura d'un cerret que fa de divisoria d'entre la valle de Boltanya y a de Sieste. O cerro, que ha nombre de «monte d'a Madalena», se prolarga, a menor altaria, dende o sarrato de Campodarbe, que a la suya vegada ye una estribación conectada con a sierra d'o Gabardón.
En norte de Sieste se troba la valle de Boltanya, con a villa de Boltanya concarada en a man cuentra de lo río Ara, chusto adebant de lugar. En sud, a valle de Sieste queda deseparada de la de Boltanya por o cerro que sinyorea lo casar de Sieste, tot trazando lo barranco homonimo un trampo cuasi paralelo a l'Ara, d'antes no mete un recolón y chira unaltra vegada cara ta'l río, a on que desemboca.
Sieste presenta una disposición urbana con miras, posiblement, defensivas. Dende l'altura a on ye, cosira por un costau a valle de Boltanya y por l'altro la valleta d'o barranco Sieste, que ye defensada, en a cuentra, por o despoblau medieval de Morcat.
As casas cierran o nuclio urbano por o norueste, contra l'acceso por o sarrato de Campodarbe. As caras norte y sud de lugar, millor protechidas por o desnivel d'a montanya, son acondicionadas como miradors en l'actualidat, con anvistas sobre las dos valles. O conchunto urbano guarda en o centro a ilesia y as casas nobles de lugar, como casa l'Abadía y casa Raval, que en l'actualidat s'han fusionau ta reconvertir-las en un hotel rural.
As casa tradicionals en Sieste son: casa Cavero, casa Piquero, casa Tomás, casa Chusta, l'abadía y casa Raval (actualment, un solo hotel), casa Chil y casa Albars. Por a tradición oral, se sabe que i existiba unaltra casa, que se deciba casa Solano, pero que no s'ha conservau.
En l'actualidat, s'ha gosau construir-ie belaltras casas, que i son nuevas y destinadas a segunda residencia u periodos vacacionals de familias foranas, por o que lo casco urbano ha creixido. En i ha a on que enantes i heba las eras de Cavero y de Raval, y en l'antiga huerta de casa Tomás. Tamién s'ha substituido con nuevas viviendas l'antiga casa-escuela y a casa de la Villa, y a ferrería.
O lugar de Sieste ye documentau dende la Edat Meya (cuan diz que lo nombre s'escribiba «Siest»). A tradición popular fa dir que yera en o puesto a on que actualment se puede trobar a ermita de Sant Vicient, pero que se despobló por unas pestes, y que, en refundar-lo, lo fizon en l'altura que ye como se'l puede trobar huei.
Se sabe, tamién, que Sieste estió capital d'o municipio homonimo dende os primers censos mudernos de 1842, y que l'achuntamiento incluiba belaltros lugars y pardinas que i ha en a redolada, como La Valle, Sant Martín, Sant Velián, Luparuelo, Morcat y Puimorcat. Os tres zaguers heban tenido un achuntamiento de conchunta, con seu en Puimorcat, pero fuén absorvidos por Sieste cara ta 1857.
O municipio de Sieste cambeó de nombre en 1857, en alternando-se con o nombre d'A Torriciella (que tamién en feba parte), dica que se tornó a rebaptizar como «Sieste» en 1877. Desapareixió en a decada d'os anyos 1960, en estando absorvidos Morcat, Puimorcat, Sant Velián, Sant Martín, La Valle y Sieste por o municipio de Boltanya, y A Torriciella por l'Aínsa-Sobrarbe.
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE. |
A ilesia, d'estilo gotico aragonés, ye consagrada a l'advocación de Sant Chuan Baptista.
Anque en a suya forma actual data d'o sieglo XVI, en existió unaltra anterior (lo menos, d'o sieglo XII) que yera romanica y que fué substituida por l'actual. En a ilesia actual se puede restas de ixa ilesia romanica anterior.
Lugars d'o municipio de Boltanya | |
---|---|
Poblaus: L'Aligar | Ascaso | Boltanya | Campodarbe | Malgurguet | Matidero | Moriello de Sant Pietro | Puimorcat | Seso | Sieste | Silbes | La Valle Despoblaus: Alastrué | Bibán | Casa Barranco Sant Martín | Espierlo | Sant Fertús | Luparuelo | Mesón d'Albars | Mesón d'o Barranco Fondo | Mesón de Fuevola | Mesón d'o Piojo | Miz | Montalbán | Morcat | Pardineta de Bibán | Santa María d'Ascaso | Sant Martín de la Valle | Sant Pietro | Sant Velián | Torrulluela d'a Plana | Torrulluela de lo Vico | Tuartas |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Sieste, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.