Estonios

Os estonios (en estonio eestlased) son os habitants mayoritarios d'Estonia, con minorías en zonas mugants de Letonia y Rusia.

Estonios Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Estonios
Eestlased
Estonios
Estonios
Población total
1.100.000
Rechions con comunidaz importants
Estonios Estonia 930.219
Estonios Finlandia 36.000
Estonios Rusia 30.000
Estonios Suecia 26.000
Estonios Estaus Unius 25.000
Estonios Canadá 22.000
Estonios Aragón 17
Idiomas
Estonio y võro
Relichión
Cristianismo
Mapa
Estonios

Parlan o estonio, una luenga uralica d'a branca finesa y son mayoritatiament cristianos luteranos.

Luenga

Ta más detalles, veyer l'articlo idioma estonioveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Fa parte d'un continuum de dialectos con o finés de Finlandia, stándard con o que ye prou intelichible. En Estonia bi ha tres dialectos: d'o norte, d'o sud y d'o nord-este. Se fa servir l'alfabeto latín dende o sieglo XIII. O stándard se remonta a lo sieglo XIX y se basa en o dialecto d'o norte, o mes parlato. Os setu d'a muga con Rusia tienen un dialecto propio.

Relichión

Cristianizatos a la fuerza dende o sieglo XIII por os Caballers portaespatas y os Caballers teutons, dimpués s'adirioron a la reforma protestant cuan lo feba a suya clase dirichent alemana. Os estonios setu d'a muga con Rusia son cristianos ortodoxos como os rusos.

Historia

Tienen orichen común con os finlandeses de Finlandia, a deseparación d'estos dos pueblos se produció por estar os estonios sozmesos y influenciatos por os alemans dende tiempos d'a Orden Teutonica, estando os habitants de Finlandia baixo a orbita d'os suecos.

En o sieglo IX os vikingos saqueyoron Estonia, que dimpués en os sieglos XI y XII suecos, daneses y rusos preboron d'ocupar-la. O reino de Dinamarca conquirió o norte d'Estonia, mientres que o sud, que feba parte de Livonia fue conquiesto por os caballers portaespatas, dimpués una branca d'os caballers teutons. En 1346 os daneses vendioron a suya parte d'Estonia a la Orden Teutonica. Baixo o dominio d'os caballers teutons a población nativa quedó redueita a la servitut debant d'una nobleza alemana. As ciudaz d'Estonia yeran focos de población alemana, con una burguesía alemana.

Con a disolución d'a Orden Teutonica en 1561 Polonia y Suecia se disputaban Estonia, que remató baixo control sueco en 1629. En a guerra d'o Norte, dende 1701 dica 1721 os suecos perdioron o dominio d'as provincias balticas a mans de Rusia. O zar Alexandre I liberó oficialment a los estonios d'a servitut, pero habioron d'esperar a Alexandre II pa que lis garantisen o dreitos de libertat de desplazamiento, pa que los liberasen d'a churisdicción d'os terratenients alemans y d'o treballo obligatorio no pagato.

A industrialización y urbanización cambeyoron de tot a sociedat estonia, con difusión de l'amostranza y renaiximiento d'a literatura en luenga estonia. O nacionalismo estonio maturó de tot debant d'os esfuerzos de rusificación baixo os zars Aleixandre III y Nicolau II, encara que a lo prencipio veyeban buena a influencia rusa, que desfeba a influencia alemana.

En 1917 os estonios declaroron a independencia d'Estonia, con aduya estranchera. En 1939 por o pacto Ribbentrop-Molotov, en o que a Unión Sovietica y o Tercer Reich se repartiban os países que i heba entre meyo, Estonia fue forzata a fer parte d'a Unión Sovietica, con a categoría de Republica d'a Unión. Cuan os nazis creboron o pacto y atacoron a Unión Sovietica encara plegoron a abanzar dica mes leixos que Estonia, manimenos a man d'Estonia s'estabilizó o frent, (frent de Narva). Muitos estonios s'alinioron con o eixe contra os bolchebiques, pero l'exercito sovietico tornó, o que significó que tornasen as mortaleras y deportacions de población civil que lis s'oposaba.

En o periodo sovietico que siguió a la Segunda Guerra Mundial se produció una rapida industrialización d'o norte, con una urbanización y una emigración interna dende o sud agricola, (por ixo o norte ye a zona mes poblata). Tamién vinioron muitos rusos, que se convertioron en o 20 % d'a población. En 1991 Estonia declaró a suya independencia.

Referencias

Bibliografía

  • (es) Gonen, Amiram. Diccionario de los pueblos del mundo. Editorial Anaya, 1996. ISBN 978-8479793500.

Tags:

Estonios LuengaEstonios RelichiónEstonios HistoriaEstonios ReferenciasEstonios BibliografíaEstoniosEstoniaIdioma estonioLetoniaLuengas uralicasRusia

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

Kama SutraCheorchiaVulvaSemanaFilologoBicicletaJuventus Football ClubTeruelitaUnión EuropeaAsiaPedro SánchezCarl Spitteler1949Arcos de las SalinasPuyuelo d'a SolanaCellaPaísJohannes VermeerPostojnaIdioma asturianoPero IV d'AragónItaliaDos puntosComarcas d'AragónAvesIdioma catalánVoleibolLuzTwitter824TierratremoArmeniaEnciclopediaHimno Nacional de ColombiaMolimento Natural d'os Organos de MontoroFundación Wikimedia1900Pachina webTierraEubacteriaFuents ClarasFusión nucleyarPablo Echenique RobbaCordeleraAviónNavarro-aragonésMilimetroGalileo GalileiPuntoTeorema de PitagorasSinyals de puntuaciónNeónHomosexualidatOne Piece (manga)Loma Gorda (sierra de los Cabezos)Chulián l'ApostataEnateLista de municipios de VenezuelaÇCine policiacoIllinoisEstaus UniusPolitica🡆 More