Белтирдиҥ Јурт Јеезези
Белтирдиҥ јурт јеезези (орустап Бельтирское сельское поселение) — Россия Федерацияныҥ Алтай Республикада Кош-Агаш аймагында јурт јеезе.
Администрациялык тӧс јер — Јаҥы Белтир јурт. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Белтирдиҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган.
| Россияныҥ јурт јеезези | |
| Белтирдиҥ јурт јеезези | |
|---|---|
орустап Бельтирское сельское поселение | |
| HGЯO | |
| Эл-тергее |  Россия |
| Муниципал тӧзӧлмӧзи | Алтай Республикада Кош-Агаш аймак |
| Кирет | 2 јурт |
| Тӧс јурт | Јаҥы Белтир |
| Тӱӱкизи ле географиязы | |
| Бийиги | |
| • Эҥ кӧп | 1937 м |
| • Эҥ азы | 1744 м |
| Ойдиҥ поязы | MSK+7 |
| Эл-јон | |
| Эл-јонныҥ тоозы | ↗1375 кижи (2021)
|
| Ук-калыктар | казактар, телеҥиттер, алтайлар, орустар ла о.ӧ. |
| Кудай јаҥы | христиан јаҥ, мусульмане-сунниты и другие |
| Окылу тил | орус, алтай |
| Тоолорлу идентификаторлор | |
| МТТК-ныҥ коды | 84610405 |
| Телефонныҥ коды | +7 38842 |
| Почтаныҥ индекси | 649789 |
| Кӧлӱктиҥ коды | 04 |
| Официальный сайт | |
 | |
Географиязы
Јурт јеезениҥ јери Туулу Алтайдыҥ тӱштӱк-кӱнчыгыш келтейинде, Эре-Чуйдыҥ чӧлинде, Актуруныҥ, Сайлугемниҥ, Ирбистӱниҥ сындарыныҥ ортозында јадат. Јаан суулардаҥ мында Чуйдыҥ суузы агат, кӧлдӧр куран, сыгын айларда јылый берет, састалган да јерлер кӧп. Бу јер калкалардыҥ гранына јуук. Чӧлдӧ агаштар каа-јаа ла јерде ӧзӧт, ӧлӧҥ кыска, тайа-јыралар, тегенектӱ тайалар, чӧлдиҥ чычырганазы тӱжӱм берет (орустап облепиха), кӧп саба бу сооко чыдажар агаш — ол тыт. Чуйдыҥ чӧлинде сӱреен кӧп кӧлдӧр, бого кеткин куштар кыска јайда учуп келип, уйа базат. Суугуштар, таркаттар, турналар ла о.ӧ. Ырак тайгаларында «Кызыл бичикке» кирген ас тоолу аҥдар бар: ирбис, јуҥма, јердиҥ текези. Бичикке кирбеген аҥ-кужы — эликтер, марал аҥ, айу, бӧрӱ, тӱлкӱ, тарбаган, тооргы, ӧркӧ, агас…кезиги бийик кырларда, тайга-ташта, кезиги чӧлдӧ. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 1744—1937 метрге бийик.
Јурт јеезеге кирет
| № | Јон јаткан јер | Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми | Эл-јонныҥ тоозы |
|---|---|---|---|
| 1 | Јаҥы Белтир | јурт, администрациялык тӧс јер | ↗1248 кижи |
| 2 | Белтир | јурт | ↘77 кижи |
Эл-јон
| Эл-јонныҥ тоозы | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| 1267 | ↗1271 | ↗1282 | ↗1302 | ↗1313 | ↘1304 | ↗1325 | ↘1324 | ↗1336 | ↗1349 | ↗1361 | ↗1375 |
Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 1211 кижи болгон, олордыҥ телеҥиттер, казактар, алтайлар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон.
Окылу тил: орус, алтай.
Инфраструктуразы
- Јурт јеезениҥ админстрациязы;
- Орто ӱредӱлӱ школ — 1 ;
- Балдардыҥ туразы — 1;
- Эмчилик — 2;
- Библиотека — 2;
- Стадион — 2;
- Магазин — 4.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
-
Чаган Узун сууныҥ бажы Чаган ла Талдура суулардыҥ бириккени -
Талдура сууныҥ коолында Чуйда јерсилкиништеҥ улам табылган сейсмогенный оползень
Ајарулар
Тайантылар
This article uses material from the Wikipedia Алтай article Белтирдиҥ јурт јеезези, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ӧскӧзи кӧргӱзилбеген болзо, контентти CC BY-SA 4.0 лицензияла эдинерге јарар. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Алтай (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.