Barbiturate Io̍h-Bu̍t

In tī i-ha̍k siōng iōng-chò khòng chiau-sim, ài-khùn io̍h-á kap khòng kiaⁿ-hiâⁿ io̍h-á, m̄-koh ū sin-thé kap sim-lí chiâⁿ giàn ê khó-lêng-sèng kap chia̍h kè-liōng, í-kip kî-thaⁿ khó-lêng ê put-lī éng-hióng. In in-ūi khòng chiau-sim kap tìn-chēng chok-iōng hông tòng-chò gû-lo̍k iōng-tō͘, só͘-í in-ūi sú-iōng siong-koan ê hong-hiám, tī tōa to-sò͘ kok-ka / tōe-khu siū-tio̍h khòng-chè.

Barbiturate io̍h-bu̍t tōa pō͘-hūn tī siông-kui si̍t-bū i-liâu hō͘ benzodiazepine io̍h-bu̍t kap hui benzodiazepine io̍h-bu̍t ("Z-io̍h-phín") chhú-tāi, tek-pia̍t sī tī-liâu chiau-sim-chèng kap sit-bîn-chèng, in-ūi io̍h-á kè-liōng ê hong-hiám hián-bêng kàng-kē, koh ū khiàm-kheh barbiturate io̍h-bu̍t kè-liōng ê kái-to̍k-che. Tû-liáu che, barbiturate io̍h-bu̍t iû-goân ū ta̍k-khoán ê sú-iōng bo̍k-tek: tī choân-sin bâ-chùi, iûⁿ-hîn, kip-sèng phian-thâu-thiàⁿ, á-sī sok--khí-lâi ê thâu-thiàⁿ, kip-sèng kín-tiuⁿ-hêng thâu-thiàⁿ, an-lo̍k-sí, sí-hêng, kap hia̍p-chō͘ chū-sat.

Io̍h-lí

Barbiturate io̍h-bu̍t, chhin-chhiūⁿ pian-jín barbital, tn̂g-kî sú-iōng chò khòng chiau-sim io̍h-á kap ài-khùn io̍h-á. Tiong-téng hāu-kó ê barbiturate io̍h-bu̍t sok-té ji̍p-bîn ê sî-kan, cheng-ka chéng-thé khùn-bîn sî-kan, kap kiám-chió REM khùn-bîn sî-kan. Kin-á-ji̍t in tōa-pō͘-hūn hông benzodiazepines chhú-tāi, chhut-tī chit-kóa bo̍k-tek, in-ūi āu-chiá ê io̍h-á kè-liōng ê to̍k-sèng khah chió. Chóng--sī, barbiturate io̍h-bu̍t iû-goân hông iōng-chò khòng kiaⁿ-hiâⁿ io̍h-á (pí-jū, pian-jín barbital kap primidone) kap kui-sin bâ-chùi (pí-jū, sodium thiopental).

Koân che-liōng ê Barbiturate io̍h-bu̍t hông iōng-chò lîm-chiong ê i-liâu kiù-chō͘ , kap kun-bah pàng-sang-che kiat-ha̍p iōng tī an-lo̍k-sí kap chù-siā sí-hêng. Barbiturate io̍h-bu̍t tiāⁿ-tiāⁿ iōng tī sió tōng-bu̍t siù-i ê an-lo̍k-sí io̍h-á.

Gî-būn

Sodium thiopental sī chi̍t-chióng tek-pia̍t té-sî-kan chok-iōng ê barbiturate, iōng Sodium Pentothal ê miâ-chheng tī chhī-bīn hoàn-bē. I tiāⁿ hông jīn m̄-tio̍h chò "láu-si̍t io̍h-á", á-sī sodium amytal, chi̍t-chióng hông iōng-chò tìn-chēng kap tī-liâu sit-bîn ê tiong-téng chok-iōng hāu-kó ê barbiturate, m̄-koh mā hông iōng-chò lâng-kóng ê "sodium amytal hōe-tâm", tī hia lâng siū chi̍t-chit-khoán io̍h-á ê éng-hióng, hông mn̄g būn-tôe khah ū khó-lêng kóng láu-si̍t-ōe.  Tn̄g sodium amytal iûⁿ tī chúi lāi-bīn, ē-tàng thun, á-sī thàu-kè chhiⁿ-kun chù-siā thê-kiong io̍h-á. Chit-khoán io̍h-á bē kiông-pek lâng kóng si̍t-ōe, m̄-koh i hông jīm-ûi ē hō͘ lâng bē hia keng, kap kiám-oān chhòng-chok su-khó, hō͘ siū-chhì-chiá hông mn̄g ê sî-chūn khah iông-ī bē-hù hông-pī, kap cheng-ka siū-chhì-chiá thong-kè chêng-sū po̍k-hoat thàu-lō͘ chu-sìn ê khó-lêng-sèng. Kóng-pe̍h-chha̍t pí kóng si̍t-ōe koh-khah hok-cha̍p, tek-pia̍t sī tī tìn-chēng chhui-bîn io̍h-á ê éng-hióng chi-hā.

Sodium thiopental ín-khí ê kì-tî sún-hāi chok-iōng kap jīn-ti chiòng-gāi hông jīn-ûi ē kàng-kē siu-chhî-chiá hoat-bêng kap kì-tiâu pe̍h-chha̍t-ōe ê lêng-le̍k. Chit-chióng chok-hoat tī hoat-têng hông jīn-ûi bô ha̍p-hoat, in-ūi tiau-cha kiat-kó jīn-ûi chit-khoán sím-sìn ê siū-chhì-chiá khó-lêng ē hêng-sêng chhò-ngō ê kì-tî, tì-kàu thong-kè chit-khoán hong-hoat tit-tio̍h ê só͘-ū chu-sìn khó-khò-sèng siū-tio̍h chit-gî. Chiū-sǹg án-ni, tī bó͘-chióng chêng-hóng, tng tùi-siōng hông jīn-ûi ū koan-hē tùi chhái-iōng chit-ê chhek-lio̍k ê kok-ka á-sī ki-kò͘ ê an-choân tiōng-iàu chu-sìn ê sî, kok-hông kap chip-hoat ki-kò͘ iû-goân kā i iōng-chok khok-hêng sím-sìn ê "jîn-tō" tāi-thè hong-àn.

Hòa-ha̍k

Tī 1988, thong-kè 6 ê hō͘-pó͘ chúi-sò͘ -kiān kiat-ha̍p barbiturate lūi jîn-kang siū-thé ha̍p-sêng kap kiat-ha̍p gián-kiú í-keng hoat-piáu. Chū che tē-it-phiⁿ bûn-chiuⁿ liáu-āu, siat-kè bô-kâng lūi-hêng ê siū-thé kap bô-kâng ê barbiturate sng-iâm kap chhiⁿ jiō-sng-iâm, m̄-sī ūi-tio̍h in chò io̍h-á ê hāu-lut, sī ūi-tio̍h chhiau-hun-chú hòa-ha̍k, châi-liāu, kap hun-chú chong-tì ê khài-liām èng-iōng.

Ki-chhó hòa-ha̍k-bu̍t barbituric acid ê iu-soán IUPAC miâ-chheng sī 1,3-diazinane-2,4,6-trione. Bô-kâng ê barbiturate lūi io̍h-bu̍t tī ki-pún kiat-kò͘ téng-bīn ū bô-kâng ê chhú-tāi ki, chú-iàu sī tī khoân téng-koân ê 5 ūi-tì. Tī hiān-tāi hòa-ha̍k, barbiturate iâm thong-siông thong-kè Hirshfeld piáu-bīn lâi têng-hiān, hián-sī tī hun-chú chi-kan hō͘-siong chok-iōng [1] , jî-chhiáⁿ iōng CrystalExplorer thêng-sek kè-sǹg.

Barbital na̍h kap barbital mā í-keng iōng-chò seng-bu̍t gián-kiú ê PH ún-tēng-che, pí-jū, tī bián-e̍k tiān-siû á-sī kò͘-tēng iông-e̍k tiong.

Barbiturate lūi ê io̍h-bu̍t kun-kù chok-iōng chhî-siok sî-kan chìn-hêng hun-lūi. Ta̍k-ê hun-lūi ê hoān-lē pau-koat:

• Kek té-hāu (30 hun-cheng): thiopentone, methohexitone
• Té-hāu (2 tiám-cheng): hexobarbitone, cyclobarbitone, pentobarbitone, secobarbitone
• Tiong-kip hāu-kó (3–6 tiám-cheng): amobarbitone, butabarbitone
• Tn̂g-hāu (6 tiám-cheng): phenobarbitone

Sú-iōng barbiturate lūi io̍h-bu̍t ê sek-èng-chèng pau-koat:

• Kiù-kun
• Sin-siⁿ-á kài-tn̄g chong-ha̍p-chèng
• Sit-bîn
• Chiau-sim
• Ín-tō bâ-chùi

 

Tùi lāu-lâng kap ū-sin ê lâng lâi-kóng, su-iàu khó-lte̍k-sû ê hong-hiám. Tng 1 ê lâng pìⁿ lāu ê sî, sin-thé chheng-tû barbiturate lūi io̍h-bu̍t ê lêng-le̍k tō-ōe kiám-jio̍k. Só͘-í, 65 í-siōng ê lâng siū-tio̍h barbiturate lūi io̍h-bu̍t siong-hāi éng-hióng ê hong-hiám koh-khah koân, pau-koat io̍h-bu̍t i-nāi kap ì-gōa chia̍h kè-liōng. Tng hoâi-īn kî-kan chia̍h-tio̍h barbiturate io̍h-bu̍t ê sî, io̍h-bu̍t ōe thong-kè gín-á-i kàu the-jî. Iⁿ-á chhut-sì liáu-āu, khó-lêng ōe chhut-hiān kài-tn̄g chèng-thâu kap chhoán-khùi khùn-lân. Chhú-gōa, chia̍h-tio̍h barbiturate io̍h-bu̍t ê chhī-ni a-bú khó-lêng ōe thong-kè bú-ni kā io̍h-á thoân hō͘ iⁿ-á. Barbiturate lūi io̍h-bu̍t ê chi̍t-khoán hán-tit ê put-liông hoán-èng sī Stevens–Johnson chèng-hāu-kûn, chú-iàu éng-hióng liâm-mo̍͘h.

Tiāⁿ-tiāⁿ Chhut-hiān ê Hù-chok-iōng

• Péng-pak
• Kē-huih-ap
• Thâu-thiàⁿ
• Ài-khùn
• Chhìn-mo͘h-nah

Serious side effects

• Ì-sek bông-bū
• Hun-bê
• Hoàn-kak
• Hun--khì
• Chhián-chhoán-khùi

Hán-tit Hù-chok-iōng

• Lia̍p-sè-pau khiàm-khoeh-chèng
• Stevens–Johnson chong-ha̍p-chèng
• Koaⁿ sún-siong
• Kū-gê-sè-pau khiàm-huih