ჩინეთიშ ისტორიაქ — უჯვეშაში ხენაჭარეფიშ მეჯინათ, დოხოლაფირო 3500 წანაშ კინოხ დიჭყჷ.
ასეიანი ჩინეთიშ ოკათე რესპუბლიკა ართ-ართი უჯვეშაშ დო უთარაში თი ცივილიზაციაშე რე, ნამუეფით ასე ხოლო სქიდუნა დო გოვითარაფას აგჷნძორენა. კუშ ბაღას ნაძირეფი ხენაჭარეფი, ნამუეფით ჯვეშ ჩინურ ჭარალუას მოგენსჷნ, ითარიღებუ ჯვ. წ. 1500 წანათ. თე დინნაჭარეფიშ მეჯინათ, ჩინური ცივილიზაციაქ დოხოლაფირო 5000 წანაშ კინოხ დიჭყჷ ნოღა-სახენწჷფოეფიშ გჷმოქიმინუათ. მეღებული რე, ნამჷ-და ჩინეთი ართი დიდი ომაფეშ, იმპერიაშ გიმე დოხოლაფირო 2000 წანაშ კინოხ აკიართიანჷ. წჷმოძინელი დინასტიეფქ ქჷდარსხუეს ბიუროკრატიული კონტროლიშ სისტემა, ნამუთ მეშქაშალას არზენდჷ იმპერატორს უდუდებუდუკო გეოგრაფიულო ძალამი დიდი ტერიტორიაშა. თინაქ, ნამუშათ ასე ჩინეთიშ ცივილიზაცია უჯოხონან, იმპერატორი ცინ შიხუანდიშით დიჭყჷ, ჭარალუაშ სისტემაშ დანძალებური დოდგინაშ (ჯვ. წ. 200 წანას) დო კონფუციანიზმშა გერსხილი სახენწჷფო იდეოლოგიაშ (ჯვ. წ. 100 წანას) გჷმოქიმინუაშ უკული.
ჩინეთიშ ისტორია | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ჯვეში | |||||||
3 მონარქი დო 5 იმპერატორი | |||||||
სიაშ დინასტია ჯვ. წ. 2100–1600 | |||||||
შანიშ დინასტია ჯვ. წ.1600–1046 | |||||||
ჯოუშ დინასტია ჯვ. წ.1045–256 | |||||||
ბჟადალი ჯოუ | |||||||
ბჟაეიოლი ჯოუ | |||||||
აფუნიშ დო დამორჩილიშ პერიოდი | |||||||
მალიმორი სათაროეფიშ პერიოდი | |||||||
იმპერიეფი | |||||||
ცინი ჯვ. წ. 221 –206 | |||||||
ხანიშ დინასტია ძვ. წ. 206 – ახ. წ. 220 | |||||||
ბჟადალიშ ხანი | |||||||
სინიშ დინასტია | |||||||
ბჟაეიოლიშ ხანი | |||||||
სუმმაფობა 220–280 | |||||||
ვეი, შუ და უ | |||||||
ძინიშ დინასტია 265–420 | |||||||
ბჟადალი ძინი | 16 ომაფე 304–439 | ||||||
ბჟაეიოლი ძინი | |||||||
ობჟათეშ დო ოორუეშ დინასტიეფი 420–589 | |||||||
სუიშ დინასტია 581–618 | |||||||
ტანიშ დინასტია 618–907 | |||||||
(მაჟირა ჯოუ 690–705) | |||||||
5 მონარქია დო 10 ომაფე 907–960 | ლიაო 907–1125 | ||||||
სუნიშ დინასტია 960–1279 | |||||||
ოორუე სუნი | ბჟ. სია | ||||||
ობჟათე სუნი | ძინი | ||||||
იუანიშ დინასტია 1271–1368 | |||||||
მინიშ დინასტია 1368–1644 | |||||||
ცინიშ დინასტია 1644–1911 | |||||||
თეხანური ერა | |||||||
ჩინეთიშ რესპუბლიკა 1912–1949 | |||||||
ჩინეთიშ ოკათე რესპუბლიკა 1949–ასეშა | ჩინეთიშ რესპ. (ტაივანი) 1949–ასეშა | ||||||
თაშნეშე ქოძირით ჩინეთიშ ისტორიოგრაფია | |||||||
მაართა დინასტია, ნამუშ გეშა ძალამი მერკე ინფორმაცია მიპალუაფუ რდჷ სიაშ დინასტია (ჩინ. 夏朝). თე დინასტიაშ ჸოფა ითარიღებუ მეხოლაფირო ჯვ. წ. 2200-ჯვ. წ. 1750 წანეფიით. ასეშა, უმენტაშობა ისტორიკოსეფი კოროცხჷნა, ნამჷ-და თე დინასტიაშ ჸოფა, ედომშამო მითი რე, მარა არქეოლოგიურ გონთხორუეფქ თე მეჯინაშა ეჭვი გემშეღჷ. თე დინასტიაშ ჸოფა-ვაჸოფურობა დოდასურაფას ხოლო მიარე არქეოლოგიური მეგორაფა დო გოთხორუას ოხვილჷ.
მაჟირა დინასტია, ნამჷშ ჸოფა დოდასურაფილი რე, რდჷ შანიშ დინასტია (ჩინ. 商朝), ნამუთ ითარიღებუ ჯვ. წ. 1750-ჯვ. წ. 1040 წანეფით. რსებენს სუმი თარი ფაქტორი, ნამუქჷთ უციო რე მიჩქჷდან თე დინასტიაშ გეშა.
თე დინასტიას ძალამ ურცხი პატრილინიარული სისტემა უღუდჷ, თიშ მანგიორო, ნამჷ-და მუმას სქუაშო ქუდუტებუდუკო ხვისტან, მაფაშ წოდება გინმიშუ უნჩაში ჯიმაშე უკულაშშა. თიმ შვანს, მუჟამსჷთ არძაშე უკულაშ ჯიმა დოღურუდჷნ, ხვისტაშა ეშეშჷ ხანით არძაშე დიდი ბიძისქუა ვარდა მამდასქუა, ნამუთ უციოთ ქომოლი სქესიშ ოკო ჸოფედუკო.
შანიშ დინასტიაშ გინოგვარებაშ უკული, ჩინეთიშ მართუალაშა მორთჷ ჭოუშ დინასტიაქ (ჩინ. 周朝), ნამუქჷთ იარსუ ჯვ. წ. 1100-ჯვ. წ. 256 წანეფს. თე დინასტიაშ მართუალაშ პერიოდი ჟირ ნორთო ირთუ: ბჟადალი (ჯვ. წ. 1100 - 771 წანეფი) დო ბჟაეიოლი (ჯვ. წ. 771 - 256 წანეფი) ჭოუშ დინასტია. უმენტაში ისტორიკოსი დო მენცარი ფირქენს, ნამჷ-და ჭოუშ დინასტია უმოსო „ჩინური“ რდჷ, ვინდარო შანიშ. ხვალე თით, ნამჷ-და ჭოუშ დინასტიას მაფაშ (მამართალიშ) ტიტული მუმაშე სქუას გინაჩამუდჷ. თაშნეშე მერკეთ ოხვილდეს ადამიერეფიშ ოკიბირალი გეწირუას. მარა შანიშ დინასტიაწკჷმა ელაზჷმაფათ ნორკებო ჭყანიერეფი რდეს ბრონზეშ გჷმორინაფას. მორო ოშწანურეფი იკორინუ, სოიშახ ბჟადალი დიგურუანდჷ ბრონზეშ გჷმორინაფას თეშ, მუჭოთ ჭოუშ დინასტია. კანკალე მენცარს ჯერს, ნამჷ-და სიაშ, შანიშ დო ჭოუშ დინასტიეფი სუმი შხვადოშხვა კულტურა რდჷ, ნამუეფქჷთ თაშ დო თეშ, ართ პერიოდის გორჩქინდეს ჸვინთელი წყარმალუშ ვეს. ისტორიული დინნაჭარეფი თეს ასაბუთენა თით, ნამჷ-და სიაშ დინასტია ქჷდიჸუნუ შანიშ დინასტიაქ, უკული — ჭოუშ დინასტიაქ გიორჯგინჷ შანიშ დინასტიას.
სინანდულეს, ჭოუ ვამართნდჷ ედომუშამ თი ტერიტორიას, ნამუთ თინწკჷმა ჩინეთი რდჷ. თი ბორჯიშ ჩინეთი აკმოდირთუდჷ თაშ დო თეში ზოხორინელ ოთარეეფშე. ჭოუშ დინასტია — არძაშე ჭყანიერი ოთარეს მართჷნდჷ. თე ოთარე იდვალუაფუდჷ ჩინეთიშ ოთარეეფიშ ცენტრის დო ავითარენდჷ დო ეშემალი რზას გეთმიორინუანდჷ იამის, ნამუსჷთ ჩინარეფი უძახჷნა დორხველი ქიანას — შქა ომაფეს. ჭოუშ დინასტიაქ შილებუ თინჩალაშ გარზინაფა მუსხირენი ოშწანობაშ გოძვენას, მორო ჯვ. წ. 771 წანას, ბჟადალშე მულირ ბარბაროსეფქ აკორაბადეს ბჟადალი ჭოუშ ოთარე დინასტია. თე მარცხიშ უკული, ჭოუშ დინასტიაქ გეგნორთჷ ბჟაეიოოლშა, გვალო თექ იჸუ თე დინასტიაშ მართუალაშ პერიოდიშ ჟირი ნორთო გორთუალაშ ბაძაძიქ.
ბჟაეიოლი ჭოუშ დინასტიას არგამათ გიოდოხოდჷ ნძალეფიშ დოდაღარაფაქ. ჭიეჭიეთ გჷმიქიმინჷ ახალი ფილოსოფიეფქ დო იდეეფქ. სუმი არზაშე შანულამი, ისტორიული გინაჯინუშე, რდჷ (რე) ტაოიზმი (ტაოიზმი), კონფუციანობა დო ლეგალიზმი.
ჯვ. წ. 221 წანას, ჩინეთიშ მაართა იმპერატორ (თეიშახ არძა წიმოხონი დინასტიაშ მადუდეეფი დორხველ დუდს მაფეფს უძახჷდეს) ცინ შიხუანდიქ ედომუშამო ქჷდიჸუნუ მუსხირენი ოშობათ წანაშ გოძვენას ჸოფური ჩინეთი. თიში მოგება გოპიჯჷ ჟირი ბაძაძიქ:
ცინიშ დინასტია შ(ჩინ. 秦) ბორჯის დიჭყჷ ჩინეთიშ დიდი კიდალაშ აკოგაფაქ. ფაქტობურო ჩინეთიშ კიდალას აკმაგანდჷ 5 დინასტია დოხოლაფირო 1800 წანაშ გოძვენას. დიჭყჷ ცინიშ დინასტიაქ დო გათუ მინიშ დინასტიაქ ჩქინი წანეფიშეჭარუაშ 1620 წანას.
ჯვ. წ. 210 წანას, ცინ შიხუანდიქ დოღურჷ, ნამუსჷთ მალას მაჸუნჷ დინასტიაშ აკოცჷმაქ ძალამი კურიოზული ბაძაძით. რევოლუცია დიჭყჷ ართ უბრალე ჯარიშკოჩიქ, ნამუსჷთ ქინიშ ზოჯუათ ღურათ საჯება მეუსაჯეს. თეშ ბაძაძი თინა რდჷ, ნამჷ-და თე ჯარიშკოჩის დეგვიანჷ ახალმოჭანაფილეფიშ მოჸონაფაქ, თიშ გეშა, ნამჷ-და ჭვემა ტაროსი რდჷ დო რზალეფი ძალამი ალეტებური რდჷ. ჯარიშკოჩიქ ქჷდიჸუნუ არძა თი ადამიერი, ნამუეფსჷთ თიწკჷმა ართო ღურა მეუსაჯესჷნ, გინორთა ქჷდუჭყაფდესკონ. თინეფი საბოლათ ოჭოფეს დო ომანგეთ დასაჯეს (დოჸვილეს), მორო თინეფიშ მუწნაჭყეფი რევოლუციაქ შედეგი გეგმიღჷ. ცინიშ დინასტიაქ აკოცჷ დო რზაქ განწყჷ ახალ, ხანიშ დინასტიას. კუნგ–ჰუ რდჷ თე დინასტიეფიშ მათხილარი ფილოსოფია.
This article uses material from the Wikipedia მარგალური (Margaluri) article ჩინეთიშ ისტორია, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). დინორე მიწორინაფილი რე გეჸვენჯი ლიცენზიათ (დო შხვა ვა რე მეწურაფილი-და): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki მარგალური (Margaluri) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.