pordjet Linwince Walone

Loukîz eto :

• Pordjet "Rifondou walon"
• Waibe del croejhete walone
• Li ptite croejhete do rfondou walon
• Sociolinwince do walon
• Filolodjeye walone

Letes, sons et scrijhas

 

Les scrijhas

• Les betchfessîs scrijhas
  • Li scrijha au
  • l' accint-bole
• Les halcrossès cossounes
• Li halcrosse E
• Li scrijha ë
• Li scrijha ē
• Li scrijha ch
• Li halcrosse H
• Li dobe lete LH
• Li lete ô
• Li scrijha œ
• Li scrijha oe
• Li scrijha qu
• Li shuvion VT

Les letes

Loukîz Categoreye:Sons et letes do walon

• Les cossounes
  • Halcrosse cossoune
  • Rîle des troes cossounes
  • Displouctaedje des trokes di cossounes å coron
  • Ribetchfessaedje di letes
• Les voyales
  • Li lete Å
  • Li lete é
  • Li lete O
  • Sipotchåve voyale
    • Divanceye voyale
  • Candjaedje e A del voyale del prumire sillabe (A-divnance)

Les sons

• Voyales
  • Voyale naziåle
    • son UN
    • Son ÉN
  • son ê ordinaire
    • son ê rinflé
  • son ë
  • rastrindou long O
• Cossounes
  • Divuzlêye cossoune
    • Adeurixhmint des doûcès cossounes å coron
  • Divuzlêye cossoune
  • li son CH
    • chwintaedje namurwès
  • Li son DJ
  • Li son GN (/ɲ/)
  • Li son NG (/ŋ/)
  • Li son K
  • Li rôlêye R
    • ridaedje R = L
  • L' ixh-låte et l' axh-låte
  • Li son TCH
  • Les aiwrinnès cossounes (L, R, M, N)
    • ridaedje L N
• Dimeyès cossounes
  • son yod
• Rapoirts des sons inte di zels
  • L' accint tonike
  • li sillabe e walon
  • Displouctaedje des trokes di cossounes å coron
  • Rîle des troes cossounes
  • Dobe son WY
  • Shuvion fonolodjike
  • Rimagnaedje di letes
    • dobe son DJ V

Senes di pontiaedje; senes diyacritikes; tipografeye

• pont
  • pont sol roye (tchin.ne, min.me)
• grande lete
• loyeure
• cedile
• coron-faflote
• toetea (tchapea)
• rîle tipografike da Francård

Les mots

Li djinre et l' nombe

• djinre
• nombe

Les nos

• pitit no
• sudjet
• no bikebok
• L' apårtinance

Viebes

• Aidant viebe
• Codjowant infinitif
• Viebe å spitron
• Viebe sins djin
• Vwès a Nén Adjixhant Sudjet

Addjectifs

 

• Addjectifs di mzeure.
• Les chifes e walon.
• Plaeçaedje di l' addjectif

Les adviebes

Les pronos

• nén definixhant prono
• prono pårtixhrê

Les prezintreces

(ou prezintoes)

• årtike
  • definixhant årtike
  • årtike nén definixhant
  • rastrindou årtike
  • atroclaedje di l' årtike
• Prezintoes d' apårtinance
  • ti (prezintoe d' apårtinance) (F. ton, ta)

Les dvancetes

• divancete (a)mon

Les aloyreces

• L' aloyrece ki

Les adjondreces

Les mots-criyas

• piti piti ! (houcaedje des poyes)
• tè ! (houcaedje d' on tchén)
• tî tî tî ! (houcaedje des poyes)

Les mots-bruts

Les mots-fråzes

• Wikt:iva

Bastixhaedje des mots

• Li sillabe
  • Li sillabe e walon
• L' aparintaedje
  • Li bodje
  • Li svierba
  • Les stitchetes
    • Vicante sititchete
• L' aplacaedje
  • L' aplacaedje tîxhon
  • L' etroclaedje
    • L' atroclaedje di l' årtike

Les cawetes

Cawetes cawetes (cawetes do walon)

A

• Li cawete -a
• Li cawete -åbe
• Li cawete -åcion
• Li cawete -åd / -åde
• Li cawete -aedje 1 (acawêye a on viebe, come dins "emantchaedje", "vicaedje")
• Li cawete -aedje 2 (acawêye a on no, come dins "coraedje", "påscaedje")
• Li cawete -åjhe
• Li cawete -ake
• Li cawete -ale
• Li cawete -ant
• Li cawete -asse
  • Li cawete -aesse
• Li cawete -åve
• Li cawete -axhe
• Li cawete -aye

E

• Li cawete -é (come dins : "solé", "singlé", "tchandlé")
• Li cawete -ele
• Li cawete -én
• Li cawete -ene
• li cawete -et
  • Li dobe cawete -iket
  • Li dobe cawete -let
• li cawete -ete
• Li cawete -êye
• Li cawete -eye
• Les cawetes -eu
  • Li cawete -eu acawêye a on viebe (no d' fijheu)
  • Li cawete -eu acawêye a on no
• Li cawete -eur
• Li cawete -eur di calcaedje
• Li cawete -eure
• Li cawete -eus

I

• Li cawete -i
• Li cawete -î
• Li dobe cawete -icot
• Li sincieuse cawete -idî
• Li cawete -igne
• Li cawete -ijhe
• Li cawete -ike
• Li cawete -in
• Li cawete -ince
• Li cawete -indje (purade les nos d' viyaedje)
• Li cawete -indje 2 (rotindje, costindje…)
• Li cawete -ingue
• Li cawete -inme
• Li cawete -inne 1 (di sustantif, come "samwinne")
• Li cawete -inne 2 (d' addjectif, come "enocinne")
• Li dobe cawete -ion
• Li cawete -ir (cawete d' addjectif, come dins ledjir, etrindjir)
• Li cawete -ire (cawete di sustantif, come dins poûssire, foumire, Såvnire)
• Li cawete -isse 1 (come dins tchinisse)
• Li cawete -isse 2 (come dins comunisse, Fr. communiste et communisme)
• Li cawete -isté
• Li cawete -iveus

L

• Li dobe cawete -let
• Li dobe cawete -lot

M

• li cawete -mint

O

• li cawete -oe
• li cawete -oes
• Li cawete -oke
• Li cawete -on
• Li cawete -onde
• Li cawete -one
• Li cawete -ot
  • Li dobe cawete -icot
  • Li dobe cawete -lot
• Li cawete -ou
• Li cawete -ou, -owe (po ls addjectifs come "betchou, coxhou")
• Li cawete -oûle
• Li cawete -ouye

R

• Li cawete -rece
  • Li cawete -riche
  • Li dobe cawete -reçmint
• Li cawete -resse
• Li cawete -rete
• Li cawete -reye

T

• Li cawete -tene
• Li cawete di codjowaedje -ter

U

• Li cawete -urlin
• Li cawete -ule
• Li cawete -ûle

W

• Li cawete -wès

Y

• Li cawete -yin
  • Li dobe cawete -iyin

Sôres di cawetes

• Raptitixhante cawete
• Dobe cawete
• Cawetes di codjowaedje
  • Li cawete -er (infinitif 1ire troke)
  • Li cawete -èt (riwaitants di l' indicatif prezintrece).
  • Li cawete -nut (riwaitants di l' indicatif prezintrece).
  • Les cawete -ou (pårticipe erirece) et cawete -owe (pårticipe erirece) (po les pårticipes erireces come "rifondou").
  • Li cawete -ss (atôtchî dins ene fråze di dmande)
  • Li Cawete -ter (infinitif dizo-sôre del prumire troke)

Les betchetes

 

• rafoircixhante betchete
• betchete a-
  • betchete a- d' atelaedje
  • betchete a- d' aprepiaedje
  • betchete a- po fé fé
  • betchete a- des viebes del cwatrinme troke
• betchete ca-
• betchete cal-; loukîz eto : car-
• betchete c(o)-
• betchete co- nén spotchåve (ehåyeye betchete)
• betchete con- (moite betchete)
• betchete di- & betchete dis-
• betchete e-
• betchete eter-
• betchete for-
• betchete ki-
• betchete par-
• betchete por-
• betchete res-
• betchetes ra-
• betchete raca-
• betchete ri-
  • ric- (dobe betchete)
• betchete s-
• betchete so-; betchete sor-
• betchete tcha-
• betchete tre-
• betchete tri-

Hårdêye difoûtrinne

• Atåvla Johan Viroux pol rifondaedje des stitchetes

• Fråze
  • fråze di noyaedje
• Fråzlete
  • Fråzlete rahoucrece
• Adjinçaedjes tipikes do walon
  • Adjinçaedje "li ci"
  • Adjinçaedje po + sudjet + infinitif
  • Adrovires
  • Arinnoes
  • Cawete -ès des addjectifs femrins pluriyals metous padvant
  • Cawete -ss
  • Plaeçaedje des pronos coplemints divant l' aidant viebe
  • Plaeçaedje di l' addjectif
  • Ratourneure avou vocial et vola
• Estîle

Les djins

• • li / les cåzants
  • li / les atôtchîs
    • L' atouwance
    • Li cawete -ss
  • li / les rwaitant(s).

Les tins

• Tins d' codjowaedje
• Indicatif
  • Indicatif prezintrece
  • Durant Indicatif Erirece
  • Nén Durant Indicatif Erirece
  • Indicatif futurrece
• Suddjonctif
  • Suddjonctif prezintrece
  • Suddjonctif erirece
• Condicioneu
• Kimandeu
• Pårticipe
  • Pårticipe prezintrece
  • Pårticipe erirece
• Dobe erî-tins
• Vwès a Nén Adjixhant Sudjet

Les trokes di viebes

• Viebe del prumire troke
  • Codjowaedje bouter
  • Codjowaedje tchicter
  • Codjowaedje shofler
  • Codjowaedje mostrer
  • Codjowaedje viker
  • Codjowaedje alouwer
  • Codjowaedje djurer
• Viebe del deujhinme troke
  • Codjowaedje loukî
• Viebe del troejhinme troke
  • Codjowaedje rôgyî
• Viebe del cwatrinme troke
• Viebe del cénkinme troke
  • Codjowaedje ratinde

Lives et tecnikes

• codjowoe
• Candjmint d' voyale
• Codjowaedjes da Stasse
• Codjowaedjes da Gilliard
• Codjowaedjes da Doutrepont

Tecnikes

• Fåve etimolodjike
• Rediveuse etimolodjeye
• Fornaiviaedje linwistike
• Riwaitaedje del sicrîta

Etimolodjeye latene

Etimolodjeye tîxhone

• walon et tîxhon
• francike

Etimolodjeye gayele

• gayel
• Motlî des etimolodjeyes gayeles do walon

Calcaedjes

• Calcaedje do picård
• Calcaedje do gåmès
• Calcaedje do francès
• Calcaedje do flamind
• Calcaedje di l' almand
• Calcaedje di l' espagnol
• Calcaedje di l' itålyin

• les contråves
• les djeus d' mot
• Djivion
• Emacralé mot
• Fås amisse
• Motyince
• Omonimeye
• Omofone
• li paronimeye
• Ridoblete
• Rime-rame d' efant
  • Contenes po poter
  • Doetreces
• Riscôpaedje
• Sinonimeye
• Stîle grammairrece
• Toitche-linwe
• Vî vî mot
• Xhinaedje di brut

• Diyalectolodjeye do walon

Tecnikes

• ALF
• ALW
• Ricweraedjes da Charles Bruneau
• limero diyalectolodjike

Accints do walon

• li walon do Levant
  • li Payis d' Vervî
  • li Payis d' Måmdey
  • li Hesbaye
  • li Hôte Årdene
• Li walon do Mitan
  • li Payis d' Djodogne
  • Li Payis d' Dinant
  • Li Bote di Djivet
• li walon do Coûtchant
  • li Payis d' Courcele
  • li Payis d' El Lovire
  • li Payis d' Nivele
  • li Payis d' Flipveye
  • Aschates walon picård
• Li walon d' Nonne
  • Payis d' Bastogne
  • L' Årdene nonnrece
  • Li Tchestrolès
  • Li Bote di Djivet
    • Fumwè

Dispårdaedjes

Cawetes et betchetes

• Cawetes d' aparintaedje :
  • Li cawete -åve (diyalectolodjeye)
  • Li cawete -ire (diyalectolodjeye)
  • Li Cawete -eu (diyalectolodjeye)
• Cawetes di codjowaedje
  • Li Cawete di codjowaedje -er di l' infinitif
  • Les cawetes -èt, -nut evnd. des rwaitants di l' indicatif prezintrece

Oyons do walon

• Li Chwintaedje namurwès
• Li Dobe son DJ V
• L' Oyon in/én
• L' Oyon o/ou
• L' oyon ou/u
• L' oyon oû/û