Betchfessî Jh: Betchfessî scrijha do walon valant /ʒ/ /h/ u /ç/
Li betchfessî JH, c' est li scrijha JH eployî come betchfessî scrijha po des mots ki sont prononcîs avou J so Nameur, Tchålerwè eyet l' Basse Årdene mins avou on shoflé H après Lidje.
Mwaissès dnêyes
L' egzimpe k' on rvént todi dsu, c' est :
Come XH, al fén des mots, e Payis d' Lidje, li betchfessî Jh si prononce voltî come on ixh-låte; i pout minme rider po divni on son F ou on son Y.
Po les Lidjwès, li prononçaedje do betchfessî JH est l' minme ki l' ci des betchfessîs XH eyet SCH.
Li betchfessî oi si s' mete måy al tiesse d' on mot mins s' rescontere voltî å coron shuvou d' on halcrosse E (mezåjhe, åjhe, cawete -åjhe).
Betchfessî JH et sistinme des cossounes
Li betchfessî JH riprezinte don li doûce cossoune ki respond al dure cossoune XH. Çou ki fwait ki, come po les ôtès doûcès cossounes, les voyales I, U eyet OU metowes padvant seront otomaticmint longues.
Crombès rîlêyes
Les crombès rîlêyes, c' est les cenes ki n' ont nén les 2 grands prononçaedjes J & H
Uzaedje do scrijha JH come betchfessî
Li betchfessî JH a stî atåvlé pa Laurent Hendschel e 1994, docô come pindant do betchfessî XH come doûce cossoune. L' idêye esteut, cial, di rprezinter li passaedje dins les accints do walon do son H et ixh-låte å son J dins les minmes mots.
Ci fourit, dabôrd, li céncwinme betchfessî scrijha (après ea, å, ô eyet xh). Il a don passé lodjicmint al Tåvlotêye rifondaedje del Rantoele et al cene di l' UCW eyet shuvanmint, å Raploû d' Tchålerwè sol rifondaedje (1996).
Les "sconte-rifondeus" ont rålmint ataké li betchfessî JH, mågré ki c' est ene troke di lete ki n' egzistêye ni dins li scrîta, ni dins les lingaedjes vijhéns do walon. Dabôrd, eneviè l' istwere di l' ortografeye do walon, c' est l' pus flåwe des betchfessîs scrijhas.
Dipus d' racsegnes
Alére
- L. Remacle, Les variations de l' H secondaire en Ardenne Liégeoise.
- L. Remacle, La différenciation dialectale en Belgique Romane avant 1600, p. 122-124.
Mapes a studyî
Hårdêyes difoûtrinnes
This article uses material from the Wikipedia Walon article Betchfessî jh, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Li contnou est dzo l' licince CC BY-SA 4.0 a moens k' ça soeye dit ôtrumint. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Walon (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.