Nhạc Xương công chúa (Tiếng Trung: 樂昌公主) là một nhân vật trong truyền thuyết dân gian Trung Quốc.
Nàng được biết đến chủ yếu qua điển tích Phá kính trùng viên (破镜重圆), hay người Việt Nam gọi là Gương vỡ lại lành.
Không có bất kì sử liệu nào xác minh thân thế của nàng, câu chuyện về nàng được tìm thấy ở Lưỡng Kinh tân kí (兩京新記) của Vi Thuật (韋述) và Bổn sự thi (本事诗) của Mạnh Khải (孟啟).
Theo cả Lưỡng Kinh tân kí và Bổn sự thi, Nhạc Xương công chúa là con gái Trần Tuyên Đế và là em gái của Hậu chủ Trần Thúc Bảo. Theo ghi nhận, nàng tài mạo song toàn, hạ giá lấy Từ Đức Ngôn (徐德言) là Thái tử xá nhân, tình cảm vợ chồng rất nồng hậu.
Khi nhà Trần suy loạn, Từ bảo với công chúa:"Nước mất, nàng tất lọt vào nhà quyền quý. Nếu tình duyên chưa dứt thì còn có ngày được gặp nhau". Đoạn, cả hai bẻ tấm gương làm đôi, mỗi người giữ một mảnh hẹn nhau đến ngày thượng nguyên sẽ đem gương đến kinh đô bán để tìm nhau. Bấy giờ, giặc đánh vào đế đô. Từ chạy thoát, còn công chúa bị tướng giặc là Việt quốc công Dương Tố bắt ép làm thiếp.
Đến ngày rằm tháng giêng, Từ đem mảnh gương ra chợ bán, thấy có người cùng bán một mảnh gương giống của mình. Lấy hai mảnh gương ghép lại thì liền nhau như một. Từ bèn gởi cho người bán gương, nhờ đem về cho chủ mảnh gương ấy và kèm theo một bài thơ:
|
|
|
Nhạc Xương công chúa đọc thơ khóc rống lên. Việt quốc công hỏi, công chúa thuật lại cả. Quốc công bèn sai Từ Đức Ngôn đến nhà uống rượu, sau đó đòi Nhạc Xương công chúa làm một bài thơ, nếu hay sẽ cho tái hợp với chồng cũ. Công chúa bèn làm bài thơ sau:
|
|
|
Quốc công cảm động, cho công chúa tái hợp với Đức Ngôn.
Sự tích này về sau thường được dùng để miêu tả những câu chuyện gặp trắc trở nhưng vẫn có kết cục hạnh phúc. Trong tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du có câu:
Một số học giả cho rằng chuyện về công chúa Nhạc Xương và Từ Đức Ngôn không có thật mà do người đời nhà Đường hư cấu nên, ví các lý do:
Trong khi đó, giáo sư Trần Thượng Quân (陈尚君) của Đại học Phục Đán lại cho rằng chuyện "Gương vỡ lại lành" là có thật vì các lý do:
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Nhạc Xương công chúa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.