Crìmene Contro L'umanità

I crìmeni contro l'umanità i ze in zènare difarensiai dai crìmeni de guera e talvolta anca dal zenosìdio; anca se miga tuti i ordenamenti zurìdeghi i prevede diretamente figure de crìmeni contro l'umanità, e racuanti invese i i prevede indiretamente, in forma de recepision da tratai internasionałi.

L'espresion «crìmene contro l'umanità» el ze sta doparà par ła prima volta co na acesion stretamente zurìdega inte el 1915. In chel'ano trè potense eoropee, Fransa, Gran Bretagna e Rùsia, łe ghea concordà ła scritura de na declarasion de condana de cheło che el ze divegnesto universalmente pùblego col nome de zenosìdio armen. La «Declarasion unitària de Fransa, Gran Bretagna e Rùsia» ('France, Great Britain and Russia Joint Declaration), anunsada el 24 de majo del 1915, ła detien na ciara refarensa ai "ùltemi reai cometesti da ła Turchia contro l'umanità e ła siviltà" (new crimes of Turkey against humanity and civilization).

Dopo ła seconda guera mondiałe se ghea verzesto na nova stajon inte łe temàteghe rełative ai deriti umani, insieme a ła formasion de na comune cosensa internasionałe so l'ezistensa de un derito universałe, che el ghe saria spetà e aplegà a tuti i conponenti de cadaun ingrupamento sociałe. Se ga sostegnesto, in pràtega, l'ezistensa de un derito "conzènito" (scołastegamente da intenderse cofà che na union de règołe obligatòrie, che łe stabiłisa facoltà e limitasion del personale arbìtrio) comun par so natura a tuti i òmani, indipendentemente da łe varietà socio-culturałi de refarimento. Sti crìmeni, esendo na fonte de reprovasion "d'istinto" arente de tute łe latitùdeni, i ze dunca stai considerai cofà che incorpàbiłi inte na nova categoria de fatispece zurìdega, de ła cuała se pensa che calsìase stato o ingrupamento sociałe, de calsìase continente o segno ètego. rełijozo o culturałe, el ghene dimandaria ła sansion.

L'Acordo de Londra, che el ghea istituio el Tribunale de Norinberga (8 de agosto 1945) el ghea metesto in lista, intrà i reai contestàbiłi ai crimenałi nazisti, el «crìmene contro l'umanità» (articolo 6, coma C), difarensiàndoło dal crìmene de guera. El prinsìpio el ze sta tolto fora de novo inte el Statuto del Tribunałe miłitare internasionałe par l'Estremo Oriente, conosesto anca cofà Carta de Tokyo (19 de zenaro del 1946).

N'altro paso vanti par ła codìfegasion del reato ła ze sta ła «Convension par ła prevension e punision del crìmene de zenosìdio», siglada a l'ONU inte el 1948 (Resołusion n. 260 del 9 de disenbre 1948); sta cuà ła ga dato ła definision normativa de zenosìdio. La stesa definision ła ze sta recepia, inte i ani novanta del XX secolo, inte el Statuto del Tribunałe par ła ex-Jugoslàvia e in cheło par el Ruanda.

Infin, inte el 1998, co l'aprovasion del Statuto de Roma, istituente ła Corte penałe internasionałe, el reato de crimeni contro l'umanità ze sta inseresto inte ła lista dei prinsipałi reai persevitai da ła Corte, insieme ai crìmeni de guera e al crìmene de agresion.

•   Wiki Commons el detien imàjini o altri file so Crìmene contro l'umanità

• (EN) Richard Vernon, crime against humanityEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.