Xorazmiya satrapligi (fors.
Bu juda unumdor hudud boʻlib, qadimgi davrlarda u yanada unumdor boʻlgan, chunki u payti Amudaryodan juda katta suv manbasi oqib oʻtgan. Shuningdek, daryoning bir tarmogʻi Kaspiy dengiziga quyilganligi haqida maʼlumotlar mavjud. Arxeologik topilmalar eramizdan avvalgi 5-ming yillikka oid qadimiy sugʻorish tizimlarining qoldiqlari borligini koʻrsatadi.
Xorazmiyada soʻnggi bronza davri, yaʼni miloddan avvalgi 13-asrda podsholiklar mavjud boʻlganligi haqida ikki dalil bor.
Birinchisi, xronologiyada mil. avv. 1292-yilga toʻgʻri keladigan „Xorazmiy davri“ning mavjudligi qayd etilgan. Ikkinchisi esa miloddan avvalgi 14-13-asrlarga oid avesto tilidagi yozuvlardir. Zardushtni Xorazm shohi Gistaspening himoyachisi sifatida tilga olganlar. Bu davrga oid tarixiy maʼlumotlar juda kam, lekin maʼlumki, qadimgi Xorazmiyada arxeologik tadqiqotlar natijasida topilgan ikkita asosiy shahar boʻlgan; Tuproqqal’a va Dishan qalʼa.
Miloddan avvalgi 522-yilgacha Xorazmiya Fors imperiyasining bir qismiga aylangan, chunki u buyuk shoh Doro (miloddan avvalgi 522 – 486) ning Behistun kitobalarida tilga olingan, ular miloddan avvalgi 520-yilda yasalgan. Bu Doro hokimiyatga kelganida viloyatni meros qilib olganligini isbotlaydi. Katta ehtimol bilan Xorazm Buyuk Kir tomonidan bosib olingan, chunki uning oʻgʻli va Doroning akasi Kambiz II asosan imperiyani Afrikaga kengaytirgan. Gerodotning fors satrapliklari roʻyxatida ularning soliqlari miqdori yoki Kserks qoʻshini toʻliq eslatib oʻtilgan. Xorazm muhimroq satraplik Parfiya bilan birga tilga olingan, shuning uchun ham Xorazm davlati boʻlgan deb hisoblanadi va Xorazm Parfiya satrapi tomonidan boshqarilgan. Doro III davrida Xorazmiya eramizdan avvalgi 327-yilda mustaqil podshohlikka aylangan. Iskandar Zulqarnayn bilan tinchlik shartnomasi tuzgan. Oradan koʻp oʻtmay, Xorazm podshohlari Salavkiylar podsholari misolida oʻz pullarini zarb qila boshladilar va ularning qabrlari Qoʻyqirilgan qalʼa xarobalaridan topilgan.Kserks I qabri, Ahamoniylar qoʻshinining xoresmlik askari, miloddan avvalgi 470-yillar
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Xorazmiya satrapligi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.