William Spencer Vickrey (1914-yil 21-iyun — 1996-yil 11- oktyabr) Kanadalik iqtisod professori va Nobel mukofoti laureati.
Vickrey 1996-yil (James Mirrlees bilan birga) assimetrik maʼlumotlar ostida ragʻbatlantirishning iqtisodiy nazariyasiga oid tadqiqotlari uchun Iqtisodiyot fanlari boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻldi. Vickrey Britaniya Kolumbiyasida yagona Nobel mukofoti sovrindori boʻldi.
William Vickrey | |
---|---|
Tavalludi | 21-iyun 1914-yil |
Vafoti | 11-oktyabr 1996-yil (82 yoshda) AQSH New York |
Fuqaroligi | AQSh va Kanada |
Taʼlimi | Columbia universiteti |
Kasbi | Iqtisodchi |
Mukofotlari | Iqtisodiyot boʻyicha Nobel mukofoti(1995), Guggenheim Fellowship (1955) |
Nobel mukofoti qoʻlga kirgani haqidagi eʼlon uning oʻlimidan uch kun keyin eʼlon qilingan. Vickrey georgist akademiklar konferensiyasiga sayohat paytida vafot etdi. Uning nomidan Kolumbiya universitetining iqtisod boʻlimidagi hamkasbi C. Louwell Harris vafotidan keyin mukofotni qabul qildi.
Vickrey Britaniya Kolumbiyasining Viktoriya shahrida tugʻilgan va Massachusets shtatining Andover shahridagi Phillips akademiyasida oʻrta maktabda oʻqigan. 1935-yilda Yale universitetida matematika boʻyicha bakalavr darajasini olgandan soʻng, u 1937-yilda magistr va Ph.D. darajasi boʻyicha 1948-yilda Kolumbiya universitetiga oʻqishga kirdi va u yerda oʻz faoliyatining koʻp qismini oʻtqazdi.
Vickrey birinchi boʻlib auktsionlar dinamikasini tushuntirish uchun oʻyin nazariyasi vositalaridan foydalangan. Oʻzining muhim maqolasida Vickrey bir nechta auktsion muvozanatini topdi va erta daromad ekvivalenti natijasini taqdim etdi. Daromad ekvivalentligi teoremasi zamonaviy auktsion nazariyasining markaziy qismi boʻlib qolmoqda. Auksion keyinchalik uning nomi bilan atalgan.
Vickrey tirbandlik ustida ishladi, yoʻllar va boshqa xizmatlar narxlanishi kerak, shunda foydalanuvchilar xarajatlarni koʻrishlari mumkin.
Davlat iqtisodida Vickrey Garold Hotellingning georgist marjinal xarajat bahosi yondashuvini kengaytirdi va davlat tovarlari qanday qilib marjinal xarajat va yer qiymati soligʻi bilan moliyalashtiriladigan kapital qoʻyilmalar bilan taʼminlanishi kerakligini koʻrsatdi.Vickreyning yozishicha, ishlab chiqarish va mehnatga solinadigan soliqlarni (shu jumladan, obodonlashtirish boʻyicha mol-mulk soligʻi) qimmatli yer uchastkalariga egalik qilish uchun toʻlovlar bilan almashtirish „yurisdiksiyaning iqtisodiy samaradorligini sezilarli darajada yaxshilaydi“ degan. Vickrey yana yer qiymati soligʻining salbiy taʼsiri yoʻqligini va mavjud soliqlarni shu tarzda almashtirish mahalliy unumdorlikni yetarli darajada oshirishi va yer narxi tushish oʻrniga koʻtarilishini taʼkidladi.
Vickreyning iqtisodiy falsafasiga John Maynard Keynes va Henry George taʼsir koʻrsatdi. U Chikagodagi iqtisod maktabini keskin tanqid qildi va muvozanatli byudjetlarga erishish va inflyatsiyaga qarshi kurashga qaratilgan siyosiy eʼtiborga, ayniqsa, ishsizlikning yuqori boʻlgan davrida keskin qarshi chiqdi. General MacArhtur qoʻl ostida ishlagan Vickrey Yaponiyada tub yer islohotini amalga oshirishga yordam berdi.
Vickreyni Kolumbiya universitetida koʻplab aspirantlari va iqtisodchilari jumladan, Jacques Dreze, Harvey J. Levin va Lynn Turgeon kaʼbi talabalari boʻlgan.
Vickrey 1951-yilda Cecile Thompsonga uylandi. U Quaker va Scarsdale Friends Meeting aʼzosi edi. U 1996-yilda Nyu-Yorkning Harrison shahrida yurak yetishmovchiligidan vafot etdi.
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article William Vickrey, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.